Ngành Hải quan: Thu ngân sách 4 tháng đầu năm giảm gần 18%
	Ngành Hải quan: Thu ngân sách đối mặt nhiều khó khăn

Đánh giá từ tổng trị giá XNK của cả nước trong 5 tháng chỉ đạt 260,79 tỷ USD, giảm 15,3% (tương ứng giảm 47,17 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tổng trị giá XK là 135,22 tỷ USD, giảm 12,3% (tương ứng giảm 18,88 tỷ USD) và tổng trị giá NK là 125,57 tỷ USD, giảm 18,4% (tương ứng giảm 28,29 tỷ USD). Cán cân thương mại hàng hóa của Việt Nam trong 5 tháng năm 2023 thặng dư 9,65 tỷ USD, cao hơn nhiều so với con số 240 triệu USD của cùng kỳ năm trước.

Tổng trị giá XNK hàng hóa của cả nước giảm đã khiến công tác thu nộp NSNN của ngành Hải quan gặp khó khăn. Chỉ tính riêng số thu từ ngày 1/5 đến 31/5, toàn ngành Hải quan chỉ thu đạt 30.054 tỷ đồng, giảm 6,23% so với tháng 4.

Ô tô nhập khẩu qua cảng Container trung tâm Sài Gòn. Ảnh: T.H

Đánh giá từ Cục Thuế XNK cho thấy, nguyên nhân số thu tháng 5 thấp hơn tháng 4 là do kim ngạch NK có thuế của một số mặt hàng có số thu lớn giảm như ô tô nguyên chiếc các loại đạt 7,6 nghìn chiếc, trị giá đạt 189,5 triệu USD, giảm 37,8% về lượng và giảm 33,6% về trị giá, làm giảm thu 1.287 tỷ đồng; sắt thép các loại đạt 675 nghìn tấn, trị giá đạt 555 triệu USD, giảm 22,1% về lượng và giảm 16,7% về trị giá, làm giảm thu 253 tỷ đồng; điện thoại các loại và linh kiện đạt 166 triệu USD, giảm 27,1%, làm giảm thu 180 tỷ đồng.

Cũng theo Cục Thuế XNK, 5 tháng đầu năm, lần đầu tiên Việt Nam ghi nhận số DN tạm thời và vĩnh viễn rút lui khỏi thị trường cao hơn số DN gia nhập và tái gia nhập thị trường. Chiến sự tại Nga - Ukraine khiến nền kinh tế thế giới phục hồi chậm cùng với sự thắt chặt chính sách tiền tệ dẫn đến xu hướng mua sắm của người tiêu dùng trên thế giới giảm mạnh. Đồng thời, chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục đứng trước nguy cơ bị gián đoạn, đứt gãy, dẫn tới nhiều hệ lụy cho hoạt động XNK và tăng trưởng kinh tế.

Ngoài ra, các nền kinh tế lớn là đối tác XK của Việt Nam như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu (EU) giảm chỉ tiêu mua sắm các sản phẩm thông thường và xa xỉ khiến khối lượng đơn đặt hàng giảm, đặc biệt là đối với các ngành như dệt may, da giày, sản xuất giường, tủ, bàn, ghế, sản xuất kim loại. Trong khi đó, giá xăng dầu liên tục biến động.

Cục Thuế XNK cho rằng, từ những yếu tố trên đã dẫn đến tổng trị giá XNK chịu thuế của cả nước trong 5 tháng đầu năm giảm 19,73%. Trong đó, kim ngạch NK chịu thuế giảm 19,6% và kim ngạch XK chịu thuế giảm 21,8% so với cùng kỳ năm trước. Một số nhóm hàng có kim ngạch NK có thuế giảm mạnh như: Nhóm các mặt hàng nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng NK phục vụ sản xuất như: than, hóa chất và sản phẩm hóa chất, chất dẻo, sắt thép, nguyên phụ liệu dệt may, linh kiện điện tử, linh kiện ô tô… chiếm 30% tổng kim ngạch NK có thuế, giảm 31% so với cùng kỳ, làm giảm thu ngân sách khoảng 15.550 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022.

Ngoài ra, nhóm xăng dầu NK chỉ đạt 3,2 triệu tấn, trị giá đạt 2,67 tỷ USD, giảm 0,2% về lượng và giảm 19,6% về trị giá, làm giảm thu khoảng 3.174 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù trong 5 tháng đầu năm 2023 một số nhóm hàng cũng có kết quả thu NSNN khá khả quan, nổi bật trong đó là nhóm hàng ô tô nguyên chiếc các loại với kim ngạch NK có thuế đạt 61.780 nghìn chiếc, trị giá đạt 1,38 tỷ USD tăng 21,8% về lượng và tăng 9,5% về trị giá, làm tăng thu 4.600 tỷ đồng; mặt hàng dầu thô đạt 4,9 triệu tấn, trị giá đạt 3 tỷ USD, tăng 49% về lượng và tăng 20% về trị giá, làm tăng thu 1.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.

Ngoài ra, ghi nhận tại hầu hết các đơn vị chiếm số thu lớn của Ngành có số thu lũy kế đến 31/5 đều giảm mạnh như: Cục Hải quan Hà Nội giảm 17,37%; Cục Hải quan Bà Rịa Vũng Tàu giảm 24,8%; Cục Hải quan Đồng Nai giảm 32,45%; Cục Hải quan Bình Dương giảm 28,87%; Cục Hải quan Bắc Ninh giảm 22,69%; Cục Hải quan Hà Tĩnh giảm 26,27%...