Bộ Tài chính đề xuất giảm tối đa 50% thuế TTĐB với xăng và 50% GTGT với xăng, dầu. Ảnh: Internet.

Tiếp tục đề xuất giảm thuế

Bộ Tài chính cho biết, từ đầu năm 2022, giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm thế giới có xu hướng tăng cao. Hiện nay, giá dầu thô thế giới đã giảm so với thời điểm chạm mốc cao nhất vào ngày 7/3/2022 và đang tiếp tục duy trì quanh mức 90 USD/thùng. Giá xăng dầu đã thấp hơn so với kỳ điều chỉnh đầu năm (ngày 11/1/2022). Việc giá cơ sở xăng dầu giảm trong các kỳ điều chỉnh gần đây đã góp phần ổn định mặt bằng giá, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Tuy nhiên, trong thời gian tới, giá xăng dầu trên thị trường thế giới dự báo sẽ tiếp tục diễn biến khó lường, khó dự báo.

Trong điều kiện thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu đã giảm xuống mức sàn trong khung, thuế nhập khẩu ưu đãi đối với mặt hàng xăng đã điều chỉnh giảm từ 20% xuống 10%, để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và kiểm soát lạm phát các tháng cuối năm 2022 và đầu năm 2023, cần thiết phải trình Quốc hội có quyết nghị giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc giảm thuế cụ thể.

Đồng thời, Bộ Tài chính trình Chính phủ để trình Quốc hội giao thẩm quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh giảm mức thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với xăng và thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với xăng dầu. Cụ thể, giảm tối đa 50% mức thuế TTĐB đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) và giảm tối đa 50% mức thuế GTGT đối với xăng các loại, nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu hỏa, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn. Giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định mức giảm cụ thể thuế TTĐB đối với xăng và thuế GTGT đối với xăng dầu cũng như thời gian áp dụng trong trường hợp giá xăng, dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động đến chỉ số lạm phát, kinh tế vĩ mô, sinh kế, đời sống người dân và tăng trưởng kinh tế.

Theo Bộ Tài chính, thuế TTĐB là sắc thuế gián thu, đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ Nhà nước không khuyến khích tiêu dùng vì có hại cho sức khoẻ (thuốc lá, rượu, bia...), cần tiêu dùng tiết kiệm (xăng gốc hoá thạch) hoặc hàng hoá, dịch vụ cao cấp cần điều tiết thu nhập (ô tô, máy bay, du thuyền, chơi gôn...). Theo quy định của Luật thuế TTĐB thì chỉ thu thuế TTĐB đối với xăng, không thu thuế TTĐB đối với dầu các loại. Mức thuế suất thuế TTĐB đối với xăng là 10%, xăng E5 là 8% và xăng E10 là 7%. Luật thuế TTĐB không quy định giảm thuế, miễn thuế đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB. Về thẩm quyền, việc thực hiện điều chỉnh đối với thuế TTĐB thuộc thẩm quyền của Quốc hội nên phải trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Trong khi đó, pháp luật thuế GTGT không quy định giảm, miễn thuế đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT mà chỉ quy định áp dụng theo hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT với 3 mức thuế suất. Trong đó quy định áp dụng mức thuế suất 0% đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu; mức thuế suất 5% đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ thiết yếu như nước sạch, sản phẩm nông nghiệp và mức thuế suất 10% đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ chịu thuế còn lại. Mặt hàng xăng dầu đang chịu mức thuế GTGT 10% tương tự như nhiều nhóm hàng hóa và dịch vụ khác. Về thẩm quyền, tương tự như thuế TTĐB, việc thực hiện điều chỉnh đối với thuế GTGT thuộc thẩm quyền của Quốc hội nên phải trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Giảm thu NSNN khoảng 2.031 tỷ đồng/tháng

Để đảm bảo đồng bộ với mức giảm thuế GTGT tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính đánh giá tác động trên cơ sở 2 phương án. Phương án 1, giảm 50% mức thuế TTĐB đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) và giảm 20% mức thuế GTGT đối với xăng dầu. Thời gian áp dụng 6 tháng kể từ ngày nghị quyết có hiệu lực thi hành.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, số giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) của 2 sắc thuế này khoảng 1.239 tỷ đồng/tháng, trong đó, giảm thu NSNN do giảm thuế TTĐB khoảng 711 tỷ đồng/tháng, giảm thu NSNN do giảm thuế GTGT khoảng 528 tỷ đồng/tháng. Nếu tính cả việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 (khoảng 132 tỷ đồng/tháng), Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 (khoảng 2.661 tỷ đồng/tháng) và Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15 (khoảng 1.400 tỷ đồng/tháng) thì tổng giảm thu NSNN một tháng khoảng 5.432 tỷ đồng/tháng.

Nếu thời gian thực hiện giảm thuế TTĐB và thuế GTGT trong vòng 6 tháng, tổng giảm thu NSNN đối với 2 sắc thuế này là 7.434 tỷ đồng. Theo đó, tổng giảm thu NSNN do việc giảm thuế BVMT, thuế TTĐB, thuế GTGT đối với xăng dầu như đề xuất, bao gồm giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo các nghị quyết là khoảng 40.890 tỷ đồng.

Với phương án này và giả định các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi so với kỳ điều hành ngày 12/9/2022 thì tỷ trọng thuế trong giá cơ sở xăng dầu còn khoảng 15,93% đối với xăng E5RON92, khoảng 17,95% đối với xăng RON95 và khoảng 9,75% đối với dầu diesel.

Bộ Tài chính cho biết, nếu thời gian có hiệu lực của biện pháp giảm thuế từ ngày 1/11/2022 đối với thuế TTĐB, thuế GTGT, giúp giảm CPI bình quân năm 2022 khoảng 0,1%. Tuy nhiên tác động của việc giảm thuế đến CPI còn tùy thuộc vào biến động của mức giá bán lẻ xăng dầu tại mỗi kỳ điều hành. Việc giảm thuế TTĐB, thuế GTGT sẽ tác động trực tiếp làm giảm giá bán xăng dầu, góp phần bình ổn giá xăng dầu trong nước. Qua đó, sẽ thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi kinh tế trong năm 2022 và năm 2023.

Đối với phương án 2, giảm 50% mức thuế TTĐB đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) và giảm 50% mức thuế GTGT đối với xăng dầu. Thời gian áp dụng 6 tháng kể từ ngày nghị quyết có hiệu lực thi hành. Với mức giá dầu thô dự kiến 100 USD/thùng, số giảm thu NSNN của 2 sắc thuế này khoảng 2.031 tỷ đồng/tháng. Nếu tính cả việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, thì tổng giảm thu NSNN một tháng khoảng 6.224 tỷ đồng/tháng.

Nếu thời gian thực hiện giảm thuế TTĐB và thuế GTGT trong vòng 6 tháng, thì tổng giảm thu NSNN đối với 2 sắc thuế này là 12.186 tỷ đồng. Theo đó, tổng giảm thu NSNN do việc giảm thuế bảo vệ môi trường, thuế TTĐB, thuế GTGT đối với xăng dầu như đề xuất khoảng 45.642 tỷ đồng. Với phương này và giả định các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi so với kỳ điều hành ngày 12/9/2022 thì tỷ trọng thuế trong giá cơ sở xăng dầu còn khoảng 13,35% đối với xăng E5RON92, khoảng 15,61% đối với xăng RON95 và khoảng 7,18% đối với dầu diesel.

Dự kiến tác động của biện pháp giảm thuế theo phương án này giúp giảm CPI bình quân năm 2022 khoảng 0,15%. Tuy nhiên tác động của việc giảm thuế đến CPI còn tùy thuộc vào biến động của mức giá bán lẻ xăng dầu tại mỗi kỳ điều hành.