Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn.

Thưa Thứ trưởng, hiện nay, giá xăng dầu đang có biến động rất lớn. Bộ Tài chính có kế hoạch gì để bình ổn giá mặt hàng này?

Từ đầu năm 2022 đến nay, giá xăng dầu thế giới đã có những biến động hết sức phức tạp do ảnh hưởng bởi sự biến động quân sự ở Ukraina cùng với sự phục hồi của các nền kinh tế lớn sau đại dịch Covid-19. Bộ Tài chính là cơ quan thường trực quản lý giá cho Chính phủ cũng rất lo lắng sự tác động của giá xăng dầu đến thách thức trong kiểm soát lạm phát năm 2022.

Cùng với các giải pháp khác để ổn định giá xăng dầu trong thời gian qua, giảm thiểu tiêu cực trong tăng giá xăng dầu, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội một số chính sách về thuế để giảm giá xăng dầu. Đầu năm 2022, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay và từ 1/4/2022. Bộ tiếp tục trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu.

Như vậy, việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu từ 1/4/2022 đã làm giảm giá xăng dầu khoảng từ 770-2.200 đồng/lít tùy loại và giảm số thu ngân sách nhà nước khoảng 23.900 tỷ đồng.

Tuy nhiên, thời gian qua, giá xăng dầu thế giới tiếp tục có biến động và hiện nay Bộ Tài chính đã xin ý kiến các bộ, ngành để báo cáo Chính phủ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để giảm thuế bảo vệ môi trường xuống mức sàn. Như vậy, trung bình mỗi lít xăng dầu sẽ giảm từ 550-1.100 đồng tùy từng loại làm giảm thu ngân sách nhà nước năm 2022 là khoảng 7.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, cùng với sự phục hồi của nền kinh tế, khi chúng ta kiểm soát được đại dịch, tổng thể thu ngân sách nhà nước năm 2022 đến nay đã đạt hơn 60% so với dự toán được giao. Vì vậy, trong cân đối chung, ngân sách nhà nước sẽ đảm bảo bù đắp được các khoản giảm do giảm thuế bảo vệ môi trường.

Trước mắt, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ giảm trong năm 2022. Đến cuối năm 2022, chúng ta sẽ đánh giá lại tổng thể tình hình giá xăng dầu.

Vậy Quỹ Bình ổn giá xăng dầu sẽ thực hiện như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính đang dự thảo sửa đổi Luật Giá theo nguyên tắc kiên trì thực hiện nguyên tắc thị trường. Chúng tôi đang xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương và các cá nhân liên quan đối với Luật Giá sửa đổi.

Đối với bình ổn giá, chúng ta có 7 giải pháp để thực hiện, lập Quỹ Bình ổn giá là 1 trong 7 giải pháp này.

Tuy nhiên, thời gian qua, có nhiều ý kiến khác nhau về thành lập Quỹ Bình ổn giá, trong đó có Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Trong dự thảo Luật Giá sửa đổi hiện nay, Bộ Tài chính đưa phương thức Quỹ Bình ổn giá ra khỏi Luật Giá để xin ý kiến các tổ chức, cá nhân liên quan. Sau khi có ý kiến, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp báo cáo Chính phủ và báo cáo Quốc hội để sửa đổi Luật Giá. Bởi lẽ, chúng ta kiên trì thực hiện quản lý giá theo nguyên tắc thị trường. Chúng ta có nhiều giải pháp để thực hiện bình ổn giá. Việc thực hiện trích lập Quỹ Bình ổn giá khi có sự biến động về giá. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng, nếu khi chúng ta có sự biến động về giá mới lập Quỹ Bình ổn giá thì sẽ có độ trễ, không đảm bảo nguyên tắc thị trường.

Có ý kiến cho rằng đã đến thời điểm chúng ta phải dự trữ xăng dầu để bình ổn thị trường về lâu dài. Thứ trưởng nhận định như thế nào về ý kiến này?

Chúng tôi đánh giá cao việc cần phải có đủ dự trữ xăng dầu để xử lý trong các tình huống khẩn cấp. Vừa qua, chúng ta đã có một bước trong việc dự trữ xăng dầu, tuy nhiên dự trữ xăng dầu của chúng ta còn mỏng, nên xăng dầu dự trữ tham gia bình ổn giá chưa có tác động tích cực.

Do đó, cùng với khả năng của ngân sách nhà nước và các doanh nghiệp, chúng ta phải tăng dự trữ xăng dầu để bình ổn giá. Tuy nhiên đây là vấn đề lớn.

Để đảm bảo ổn định về giá cũng như đảm bảo dự trữ các mặt hàng chiến lược như xăng dầu thì chúng ta cần tăng cường dự trữ xăng dầu.

Liên Bộ Tài chính- Công thương đã nghiên cứu để tăng mức dự trữ xăng dầu của nhà nước lên, cùng với đó là dự trữ của các doanh nghiệp. Sắp tới, chúng ta có thể hướng tới hợp tác quốc tế trong dự trữ xăng dầu để phòng ngừa những lúc có sự biến động lớn về xăng dầu trên thế giới.

Để dự trữ được xăng dầu, các nước cần có tiềm lực rất lớn, nó không phải chỉ trong lúc tăng giá mà cả trong khi có những biến động bất thường như chiến tranh. Các nước cũng có thể hợp tác với nhau như Nhật có đề xuất hợp tác với các nước trong ASEAN để cùng hợp tác dự trữ xăng dầu và khi có dự trữ chung các nước trong khu vực thì tiềm lực dự trữ của các nước cũng tăng lên.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!