Phấn đấu tăng thu ngân sách để tăng nguồn đầu tư phát triển
	Bội chi năm 2022 giảm nhưng vẫn bảo đảm nguồn lực cho chương trình phục hồi kinh tế
	Nhận diện đúng rủi ro, chủ động có giải pháp trong điều hành thu ngân sách

Quốc hội nghe các báo cáo về quyết toán NSNN năm 2021. Ảnh: Quochoi.vn

Thu từ xuất nhập khẩu tăng hơn 21% so với dự toán

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, căn cứ Nghị quyết số 128/2020/QH14 về dự toán thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2021, Nghị quyết số 34/2021/QH15 về dự toán NSNN năm 2022, Nghị quyết số 82/2023/QH15 về việc điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương, bổ sung dự toán chi thường xuyên năm 2021 nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài, điều chỉnh dự toán kinh phí bảo đảm hoạt động chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan, chuyển nguồn kinh phí công tác phòng, chống dịch Covid-19 năm 2021 của các địa phương sang niên độ ngân sách năm 2022.

Theo đó, nhiệm vụ thu, chi NSNN năm 2021 được quyết định như sau: Tổng số thu NSNN là gần 1,36 triệu tỷ đồng, tổng số chi NSNN là hơn 1,7 triệu tỷ đồng; bội chi NSNN là 343.670 tỷ đồng, tương đương 4% GDP, trong đó bội chi ngân sách trung ương (NSTW) tương đương 3,7% GDP, bội chi ngân sách địa phương tương đương 0,3% GDP.

Theo báo cáo của Chính phủ, về quyết toán thu NSNN, dự toán là gần 1,36 triệu tỷ đồng, quyết toán là hơn 1,59 triệu tỷ đồng, tăng 17,2% so với dự toán; tỷ lệ động viên thu NSNN đạt 18,7% GDP, trong đó thu thuế và phí đạt 15,1% GDP.

Kết quả thực hiện một số lĩnh vực, khoản thu chủ yếu như sau: quyết toán thu nội địa đạt hơn 1,31 triệu tỷ đồng, tăng 15,9% so với dự toán, chủ yếu là tăng từ các khoản thu về nhà đất, thu từ hoạt động xổ số kiến thiết và thu khác ngân sách; tỷ trọng thu nội địa trên tổng thu NSNN đạt 82,5%.

Quyết toán thu dầu thô đạt 44.638 tỷ đồng, tăng 92,4% so với dự toán, chủ yếu do giá dầu và sản lượng khai thác, xuất khẩu tăng so với kế hoạch.

Quyết toán thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu là 216.307 tỷ đồng, tăng 21,2% so với dự toán do tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt kế hoạch và tăng cao so với năm 2020. Số hoàn thuế giá trị gia tăng theo thực tế phát sinh là 160.798 tỷ đồng, tăng 24.298 tỷ đồng so với dự toán.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo quyết toán NSNN năm 2021. Ảnh: Quochoi.vn

Đến cuối năm 2021, tổng số nợ công là hơn 3,6 triệu tỷ đồng, bằng 42,65% so với GDP. Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN là 21,47%. Báo cáo của Chính phủ đánh giá, các chỉ tiêu nợ công năm 2021 trong giới hạn cho phép của Quốc hội.

Về thực hiện các chính sách thu NSNN hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân ứng phó với đại dịch Covid-19, theo báo cáo, tổng số thuế, phí, tiền thuê đất đã miễn, giảm, gia hạn là 132.418 tỷ đồng.

Về quyết toán chi NSNN, quyết toán là hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tăng 0,4% so với dự toán. Tỷ trọng dự toán chi thường xuyên bằng 62,97% tổng chi NSNN không kể chi tạo nguồn cải cách tiền lương thì bằng 62,4% theo đúng định hướng của Quốc hội và Bộ Chính trị về cơ cấu lại NSNN.

Nghiêm túc thực hiện chi ngân sách

Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp quản lý, điều hành chi NSNN năm 2021 chủ động, chặt chẽ. Trong đó đã quán triệt quan điểm tập trung ưu tiên, nỗ lực cao nhất cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 và đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống Nhân dân.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã nghiêm túc thực hiện chi ngân sách bám sát dự toán được giao; rà soát, cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước, tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2021; thu hồi các khoản chi thường xuyên chưa thực sự cần thiết, chậm triển khai để tập trung nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhận định, trong thực hiện, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn thấp; việc tổ chức triển khai thực hiện một số chính sách đảm bảo an sinh xã hội còn chậm; số chuyển nguồn kinh phí sang năm sau còn lớn; việc quản lý sử dụng kinh phí NSNN ở một số bộ, ngành, địa phương còn sai phạm; việc chấp hành thời hạn báo cáo quyết toán chưa đảm bảo theo đúng quy định.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách và Kiểm toán Nhà nước (KTNN), Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, Chính phủ trình Quốc hội quyết toán NSNN năm 2021 như sau: Tổng số thu cân đối NSNN là hơn 2,38 triệu tỷ đồng. Trong đó, số thu NSNN theo dự toán là hơn 1,59 triệu tỷ đồng; thu chuyển nguồn năm 2020 sang năm 2021 là 643.406 tỷ đồng; thu từ kết dư năm 2020 là 140.410 tỷ đồng; và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật NSNN là 12.679 tỷ đồng.

Tổng số chi cân đối NSNN là hơn 2,48 triệu tỷ đồng. Trong đó, chi NSNN theo dự toán là hơn 1,7 triệu tỷ đồng; chi chuyển nguồn sang năm 2022 là 776.351 tỷ đồng. Bội chi NSNN là 214.053 tỷ đồng, bao gồm: bội chi NSTW là 211.650 tỷ đồng, bội chi ngân sách địa phương là 2.403 tỷ đồng.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2021 Ảnh: Quochoi.vn

Làm rõ trách nhiệm các đơn vị chậm lập, gửi báo cáo quyết toán NSNN

Cũng tại phiên họp, Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn đã báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2021. Theo đó, KTNN đã kiến nghị tăng thu giảm chi NSNN gần 34.600 tỷ đồng; kiến nghị xử lý khác hơn 37.000 tỷ đồng; kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ, thay thế, ban hành mới 270 văn bản không phù hợp với quy định pháp luật hoặc chưa phù hợp với thực tiễn.

Về dự toán thu NSNN, Tổng KTNN cho biết, tại thời điểm lập dự toán tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, Chính phủ dự báo thận trọng dẫn đến ước thực hiện thu năm 2020 làm cơ sở dự toán năm 2021 thấp; lập dự toán thu một số chỉ tiêu thu chưa phù hợp, trong đó dự toán thu tiền sử dụng đất do các địa phương lập thấp hơn so với khả năng thu dẫn đến việc thực hiện năm 2021 vượt 74% so với dự toán giao.

Dự toán chi NSNN cho đầu tư phát triển đạt 96,6% kế hoạch; về dự toán chi thường xuyên, kết quả kiểm toán cho thấy, giao dự toán đầu năm cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chậm so với quy định, giao bổ sung vào thời điểm cuối năm dẫn đến các đơn vị không kịp thực hiện phải chuyển nguồn, có đơn vị phải hủy dự toán được giao.

Do đó, KTNN đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị được kiểm toán thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị kiểm toán.

Trình bày Báo cáo thẩm tra quyết toán NSNN năm 2021, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương rút kinh nghiệm và chấn chỉnh việc lập, chấp hành dự toán, quyết toán NSNN; làm rõ trách nhiệm đối với các bộ, ngành, địa phương chậm lập, gửi báo cáo quyết toán NSNN năm 2021, quyết toán các khoản thu, chi NSNN còn nhiều sai sót, hạch toán không đầy đủ,… ảnh hưởng đến công tác thẩm định, thẩm tra, tổng hợp quyết toán NSNN năm 2021; xác định lộ trình xử lý dứt điểm các tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm.

Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí theo đề nghị của Chính phủ và KTNN trình Quốc hội phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2021. Đồng thời, đề nghị Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành địa phương tiếp tục rà soát các khoản chi chuyển nguồn năm 2021 sang năm 2022. Chính phủ, KTNN chịu trách nhiệm về nội dung, thông tin, số liệu quyết toán NSNN năm 2021 bảo đảm tính chính xác, trung thực, đầy đủ, đúng quy định của pháp luật.

Để tăng cường kỷ luật, kỷ cương quản lý, sử dụng NSNN và tăng cường việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của KTNN, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị từ quyết toán NSNN niên độ năm 2022, Quốc hội không phê chuẩn quyết toán các khoản thu, chi NSNN trong niên độ đã phát hiện không đúng quy định; các khoản chi phải hủy nguồn, thu hồi về NSNN trong niên độ và các năm trước, nhưng chưa thực hiện thu hồi trong năm 2022 và các kết luận, kiến nghị KTNN yêu cầu xử lý tài chính trong niên độ quyết toán NSNN (bao gồm cả các trường hợp HĐND các cấp đã phê chuẩn quyết toán).