Nhờ có nền tảng công nghệ thông tin, nền kinh tế chia sẻ đang thực sự “bùng nổ” trên thế giới. Công ty kiểm toán PWC mới đây đã ước tính “kinh tế chia sẻ” toàn thế giới năm 2013 trị giá tới hơn 255 tỷ USD. Con số này đã tăng lên nhiều lần trong 4 năm qua. Giới chức Trung Quốc cho biết, nền kinh tế chia sẻ ước tính sẽ đóng góp tới trên 10% GDP của nước này vào năm 2020.

Một mặt được người tiêu dùng ủng hộ, vì tiết kiệm cho xã hội, mặt khác, việc này cũng tạo ra những phản ứng nghi ngại, thậm chí chối bỏ; do mang tính tự phát và cá nhân cao, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc kiểm soát nghĩa vụ tài chính, nghĩa vụ với xã hội, nghĩa vụ với các đối tượng tham gia; đặc biệt là an toàn cho người tiêu dùng. Hơn nữa, các doanh nghiệp kinh doanh theo kiểu truyền thống cũng sẽ phải chịu sự cạnh tranh quyết liệt và nhiều khi thiếu công bằng.

Đây vẫn còn là chuyện nan giải, ngay ở một quốc gia có trình độ phát triển cao như Nhật Bản. Khó khăn nhất đối với Nhật Bản, theo các phương tiện truyền thông nước này, chính là việc đánh thuế đối với 3 sắc thuế: Thuế thu nhập, thuế tiêu dùng và thuế doanh nghiệp đối với các dịch vụ của Uber hay Airbnb. Nhật Bản đã từng thúc thủ, không thể thu thuế doanh nghiệp với Amazon vì đại gia bán lẻ qua mạng của Mỹ không lập pháp nhân tại Nhật Bản!

Tuy nhiên, tại Hàn Quốc - quốc gia láng giềng của Nhật Bản thì mô hình kinh tế chia sẻ được hồ hởi đón nhận. Đi tiên phong trong lĩnh vực này, Thủ đô Seoul của Hàn Quốc đã ban hành văn bản hướng dẫn khá chi tiết, theo đó các đơn vị hành chính trực thuộc đều có trách nhiệm phát triển kinh tế chia sẻ và được cấp ngân sách riêng cho việc này. Chính quyền xây dựng trung tâm dữ liệu để công bố trực tuyến mọi báo cáo của Chính phủ liên quan tới kinh tế chia sẻ. Trung Quốc cũng cho biết, song song với chính sách nới lỏng khả năng tiếp cận thị trường của các nhà cung cấp dịch vụ kiểu “chia sẻ”, các cơ quan chức năng của nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới đang nỗ lực tăng cường giám sát chống độc quyền, bảo vệ người tiêu dùng và có giải pháp hữu hiệu chống trốn thuế.

Trước dòng thác 4.0, trước xu thế không thể cưỡng lại (và tại sao lại cưỡng lại?) của kinh tế chia sẻ, hẳn là việc thiết kế, xây dựng khung pháp lý cho kinh tế chia sẻ cần được coi là một ưu tiên trong xây dựng pháp luật. Chối bỏ chẳng bằng nuôi dưỡng và kiểm soát!