Lực lượng Hải quan phối hợp bắt giữ 303 kg cocain vận chuyển từ Nam Mỹ về cảng Hải Phòng (tháng 6/2023), tổng trị giá khoảng 1.400 tỷ đồng. Đây là một trong những vụ bắt giữ cocain lớn nhất tại Việt Nam từ trước đến nay.

Trưởng thành qua từng chuyên án

Chia sẻ với chúng tôi, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) Nguyễn Hùng Anh nhấn mạnh: Trong kết quả chống buôn lậu của toàn Ngành năm 2023 không thể không nhắc đến chiến công trên mặt trận phòng, chống ma túy.

“Năm qua, toàn Ngành đã chủ trì, phối hợp triệt phá 277 vụ, bắt 303 đối tượng, thu giữ tang vật lên đến 2,8 tấn ma túy các loại. Chưa năm nào tôi chứng kiến lượng ma túy được ngành Hải quan triệt phá, thu giữ nhiều như vậy”, Cục trưởng Nguyễn Hùng Anh nói.

Phân tích rõ hơn về kết quả nổi bật này, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu cho rằng: Tình hình phức tạp của tội phạm ma túy xuyên quốc gia trong địa bàn hải quan quản lý đã được ngành Hải quan sớm nhận diện và chủ động các biện pháp nghiệp vụ để đấu tranh.

Năm 2023, tội phạm ma túy diễn biến phức tạp hơn ở cả trên tuyến hàng không, đường bộ và đường biển, trải rộng trên nhiều địa bàn cửa khẩu, biên giới, sân bay quốc tế của cả nước.

Chủng loại ma túy rất đa dạng, phức tạp như: ma túy tổng hợp (MDMA), cocain, ketamine, heroin… Thủ đoạn cất giấu hết sức tinh vi, phức tạp như: đóng gói ma túy trong túi cà phê hòa tan, dầu gội đầu, dầu dừa, kem đánh răng, thực phẩm chức năng, tân dược, bánh kẹo, đồ uống, sữa hộp, mỳ ăn liền, gói chè khô, lon bia, ngụy trang trong các hầm bí mật trên phương tiện vận tải, ngụy trang trong các bao xi măng…

“Đặc biệt, tội phạm ma túy đã triệt để lợi dụng các tiến bộ của khoa học kỹ thuật để giao dịch, mua bán, vận chuyển ma túy nhằm hạn chế tối đa việc gặp gỡ trực tiếp. Thậm chí chúng cài sẵn định vị trong các lô hàng có chứa ma túy để theo dõi quá trình vận chuyển, chỉ định địa điểm giao hàng… gây rất nhiều khó khăn cho việc phát hiện, bắt giữ, đặc biệt là bắt giữ được đối tượng. Nhiều chuyên án lực lượng chuyên trách chống ma túy của Ngành phải mất cả tháng trời đeo bám, “dãi nắng, dầm mưa, nằm gai nếm mật” hết sức vất vả để có thể bắt giữ thành công đối tượng”, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu nói.

Nhưng với quan điểm, mục tiêu không chỉ bắt giữ được tang vật mà phải bắt được cả đối tượng, lực lượng Hải quan đã chủ động triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp nghiệp vụ và phối hợp với các lực lượng chức năng để triệt phá thành công nhiều chuyên án lớn, bắt giữ nhiều đối tượng, thu giữ nhiều ma túy.

Có thể kể đến như vụ bắt giữ 1,3 tấn ma túy tổng hợp (tại Hải Phòng và Hà Tĩnh, tháng 9/2023); vụ bắt giữ 303 kg cocain đóng trong container hàng nhập khẩu bằng đường biển vận chuyển từ Nam Mỹ về cảng Hải Phòng; các vụ bắt giữ ma túy qua đường hàng không do Hải quan Hà Nội chủ trì, phối hợp thực hiện…

Còn nhiều gian nan, vất vả và chiến công của lực lượng Hải quan trong đấu tranh chống buôn lậu, trong đó có tội phạm ma túy mà khuôn khổ có hạn của bài viết này chúng tôi không thể đề cập hết. Nhưng có thể khẳng định, kết quả đạt được trong năm 2023 đã thể hiện sự trưởng thành và khẳng định được vai trò chủ công của lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu; là một trong những lực lượng nòng cốt trong đấu tranh với tội phạm ma túy.

Sáng kiến 2 lần được đưa vào Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc

Nhắc đến dấu ấn về công tác chống buôn lậu không thể không thể không đề cập đến Chiến dịch Con rồng Mê Kông do Hải quan Việt Nam và Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến.

“Ở tầm quốc gia, các nước thuộc tiểu vùng sông Mê Kông đã có thỏa thuận hợp tác về phòng, chống tội phạm. Vì vậy, chúng tôi suy nghĩ vì sao không khởi động một chương trình hợp tác cụ thể trong lĩnh vực hải quan. Điều này sẽ giúp nâng cao vai trò, vị thế của Hải quan Việt Nam trong khu vực và trên thế giới”, Cục trưởng Nguyễn Hùng Anh chia sẻ về sự ra đời của Chiến dịch.

Được triển khai từ năm 2018 với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phòng chống ma túy Liên hợp quốc (UNODC), Văn phòng liên lạc tình báo khu vực châu Á - Thái Bình Dương (RILO AP), Chiến dịch Con rồng Mê Kông ngày càng khẳng định được hiệu quả trong hợp tác quốc tế phòng, chống buôn bán ma tuý và động vật, thực vật hoang dã, các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã thuộc danh mục CITES.

Đến nay, qua 5 giai đoạn triển khai, Chiến dịch đã đạt được nhiều kết quả tích cực và được lãnh đạo các nước, các tổ chức thực thi pháp luật quốc tế đánh giá là một trong những chiến dịch thành công nhất trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đặc biệt, Chiến dịch Con rồng Mê Kông đã được đưa vào Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc nhân chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam (tháng 12/2023).

Trước đó, Chiến dịch Con rồng Mê Kông đã được đưa vào tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc nhân chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (từ ngày 30/10/2022 đến ngày 1/11/2022).

Cục trưởng Nguyễn Hùng Anh đúc kết: Với vai trò là nước đồng sáng kiến, Hải quan Việt Nam đã nỗ lực thực hiện tốt cả hai nhiệm vụ là tham gia điều phối và tổ chức thực hiện Chiến dịch, qua đó góp phần quan trọng vào thành công Chiến dịch Con rồng Mê Kông và nâng cao vị thế của Hải quan Việt Nam trên trường quốc tế.