Chưa đáp ứng được các tiêu chí về “Chu kỳ thanh toán"

Báo cáo phân hạng thị trường cổ phiếu kỳ tháng 3/2024 của FTSE Russell đã cập nhật tiến triển của các thị trường trong danh sách chờ xếp hạng từ tháng 9/2023.

Theo báo cáo này, có 3 thị trường gồm thị trường Ai cập (có khả năng tái phân hạng từ Thị trường mới nổi thứ cấp thành Không phân hạng) và thị trường Pakistan (có khả năng tái phân hạng từ Thị trường mới nổi thứ cấp thành Cận biên).

Đối với Việt Nam, thị trường chứng khoán được duy trì trong Danh sách chờ xét phân hạng với khả năng tái phân hạng từ Thị trường cận biên lên mới nổi thứ cấp và sẽ được cập nhật về trạng thái Danh sách chờ xét phân hạng trong kỳ cập nhật vào tháng 9/2024.

Báo cáo cho biết, Việt Nam hiện được phân hạng là thị trường cận biên và được đưa vào danh sách chờ xét nâng hạng từ tháng 9/2018 với khả năng được tái phân hạng thành thị trường mới nổi thứ cấp.

Theo báo cáo, Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được các tiêu chí về “Chu kỳ thanh toán (DvP)” và đang được đánh giá là “Còn hạn chế” (Restricted) do thông lệ thị trường thực hiện việc kiểm tra trước giao dịch để đảm bảo có sẵn tiền trước khi thực hiện giao dịch.

Ngoài ra, yêu cầu phải có những cải thiện đối với quy trình đăng ký mở tài khoản do thông lệ thị trường có thể khiến kéo dài quá trình đăng ký mở tài khoản.

Việc đưa ra cơ chế hiệu quả nhằm tạo thuận lợi cho giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài giao dịch các chứng khoán đã chạm hoặc gần chạm mức giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài cũng được xem là biện pháp quan trọng.

Tuy nhiên, theo FTSE, quyết tâm hướng đến nâng hạng lên thị trường mới nổi vẫn luôn được Việt Nam duy trì một cách kiên định từ sau kỳ công bố đánh giá thường niên vào tháng 9/2023 và mới đây được tái khẳng định bởi chính Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, vào ngày 28/2/2023, Thủ tướng đã cam kết một cách cụ thể rằng, thị trường Việt Nam sẽ gỡ bỏ những rào cản có thể cản trở việc đáp ứng các tiêu chí nâng hạng (lên thị trường mới nổi) của FTSE vào năm 2025.

Các biện pháp đưa ra bao gồm việc sửa đổi các quy định pháp luật có liên quan và tạo điều kiện thuận lợi cũng như gỡ bỏ những rào cản cho nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường. Ví dụ như hiện nay, Chính phủ đang rà soát về tỷ lệ sở hữu nước ngoài ở các ngành nghề và đơn giản hoá quy trình mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài.

Đồng thời, mô hình đề xuất về thanh toán do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đưa ra đang tiếp tục được xem xét và điều chỉnh cho phù hợp với sự tham gia và phối hợp tích cực của thành viên thị trường.

FTSE Russell tiếp tục khuyến khích các cuộc làm việc giữa các tổ chức của Việt Nam và cộng đồng đầu tư quốc tế nhằm hỗ trợ cho việc có được hiểu biết tốt hơn về những khó khăn hiện tại các nhà đầu tư gặp phải khi tiếp cận thị trường cổ phiếu Việt Nam.

Mô hình thanh toán phải sớm được thống nhất và thông tin rộng rãi

Để đạt được mục tiêu được nâng hạng vào năm 2025 như đề ra, FTSE Russell nhấn mạnh, điều quan trọng là mô hình thanh toán phải sớm được thống nhất và thông tin rộng rãi, sau đó bao gồm việc đưa ra vai trò và trách nhiệm các bên trong mô hình thanh toán đó cũng như một lộ trình với các điểm mốc thời gian vạch ra cho việc thực hiện.

Đồng thời cho biết sẽ tiếp tục duy trì mối quan hệ hợp tác xây dựng với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các cơ quan quản lý khác, nhóm Ngân hàng Thế giới - đối tác hỗ trợ chương trình cải cách thị trường.

“Căn cứ theo những khuyến nghị từ Ủy ban Cố vấn phân hạng thị trường cổ phiếu quốc gia của FTSE và Ban Cố vấn chính sách của FTSE Russell, Ban Quản trị chỉ số của FTSE Russell đã quyết định duy trì Việt Nam trong Danh sách chờ xét phân hạng trong đợt cập nhật đánh giá giữa kỳ tháng 3/2024. Việt Nam sẽ được cập nhật về trạng thái Danh sách chờ xét phân hạng trong kỳ cập nhật vào tháng 9/2024”, báo cáo nêu rõ.

Theo FTSE, việc rà soát chính thức giữa kỳ về phân hạng thị trường các nước nằm trong các chỉ số cổ phiếu toàn cầu của FTSE được thực hiện vào tháng 3 hàng năm. Việc đánh giá này được thực hiện thông qua phương pháp toàn diện, minh bạch và nhất quán. Việc rà soát giữa kỳ nhằm để bảo đảm rằng, nhà đầu tư có được thông tin về tiến triển của các thị trường nằm trong danh sách chờ xét nâng hạng công bố vào tháng 9 năm trước trong đánh giá thường niên.

Được biết, triển khai các giải pháp nâng hạng thị trường chứng khoán, hiện Bộ Tài chính đang chính thức lấy ý kiến xây dựng thông tư sửa đổi 4 thông tư (Thông tư số 120/2020/TT-BTC; Thông tư số 119/2020/TT-BTC; Thông tư số 121/2020/TT-BTC; và Thông tư số 96/2020/TT-BTC) nhằm cải thiện 2 nhóm vấn đề chính là ký quỹ trước giao dịch và yêu cầu về quyền tiếp cận thông tin bình đẳng, kịp thời của nhà đầu tư nước ngoài.