3 ngân hàng "0 đồng" hiện vẫn chưa có kết quả kinh doanh khả quan. Ảnh: ST

Nhiều thông tin hé lộ

Trong báo cáo Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021, tình hình triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 vừa ban hành mới đây, Chính phủ cho biết thời gian qua đã chủ động, tích cực triển khai nhiều giải pháp để xử lý 3 ngân hàng mua bắt buộc và ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á.

Cụ thể là đã tìm kiếm đối tác, đàm phán với các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có nguyện vọng tham gia cơ cấu lại ngân hàng; sắp xếp lại mạng lưới hoạt động, tiết giảm chi phí, triển khai các hoạt động kinh doanh an toàn... trên nguyên tắc quyết liệt, thận trọng, chặt chẽ. Theo đó, các cơ quan quản lý đã rà soát, hoàn thiện phương án cơ cấu lại theo định hướng mới, trong đó đã có phương án xử lý đối với Ngân hàng Xây Dựng (CB) và Ngân hàng Đại Dương (OceanBank).

	Lãnh đạo MB nói về phương án nhận chuyển giao ngân hàng “0 đồng”
	Các ngân hàng “0 đồng” tìm kiếm lối đi

Trước đó, tại ĐHĐCĐ năm nay, có 3 ngân hàng hé lộ thông tin liên quan phương án nhận chuyển giao bắt buộc một tổ chức tín dụng yếu kém bao gồm: MB, Vietcombank, VPBank. Mặc dù lãnh đạo 3 ngân hàng này khi trả lời cổ đông đều không tiết lộ tên cụ thể ngân hàng sẽ hỗ trợ nhưng với nhiều thông tin được hé lộ trước đó, MB có thể nhận chuyển giao bắt buộc OceanBank. Với Vietcombank, khi CB bị mua lại bắt buộc với giá “0 đồng” vào năm 2015, Vietcombank đã được chỉ định tham gia hỗ trợ ngân hàng này tái cơ cấu. Trả lời cổ đông tại ĐHĐCĐ năm nay, ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch HĐQT Vietcombank cho hay, hiện ngân hàng đang triển khai các thủ tục cần thiết trình lên các cơ quan có thẩm quyền về việc nhận chuyển giao bắt buộc.

Riêng với VPBank, hiện vẫn chưa có thêm thông tin gì về việc nhận chuyển giao và hỗ trợ một ngân hàng yếu kém. Tại ĐHĐCĐ, trả lời cổ đông, ông Ngô Chí Dũng, Chủ tịch HĐQT VPBank cho biết, hoạt động này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu nên chưa thể công bố chi tiết hơn.

Cơ hội tăng quy mô kinh doanh

Việc nhận chuyển giao bắt buộc một tổ chức tín dụng yếu kém được lãnh đạo các ngân hàng trên bày tỏ đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Nhưng điều này sẽ khác với hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) hay một ngân hàng khỏe “gánh” một ngân hàng yếu nhưng có liên quan trước đây như trường hợp của SHB nhận sáp nhập Habubank, M&A giữa HDBank và DaiABank…

Hiện tại, Vietcombank, VPBank và MB đều là những ngân hàng lớn và đang thu lợi nhuận quý 1/2022 thuộc top 5 trong hệ thống ngân hàng. Trong đó, VPBank đã "soán ngôi" của Vietcombank để trở thành ngân hàng có lợi nhuận cao nhất khi đạt 11.146 tỷ đồng lợi nhuận, tăng trưởng 178%. Vietcombank ở vị trí thứ 2 với 9.950 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng 15%. MB đứng ở vị trí thứ 4 với gần 6.000 tỷ đồng, tăng 29% so với cùng kỳ năm 2021.

Mặc dù có “sức khỏe” như thế, nhưng việc phải “cõng” một ngân hàng yếu kém vẫn khiến nhiều cổ đông "băn khoăn", muốn biết thêm thông tin. Đặc biệt, việc xử lý 3 ngân hàng “0 đồng” là OceanBank, CBBank và GPBank dù đã đi qua hơn 7 năm nhưng kết quả kinh doanh vẫn không khả quan. Chẳng hạn, kết quả kinh doanh của OceanBank vẫn liên tục chịu thua lỗ, dù vào năm 2021, ngân hàng này cho biết đã có mức lỗ thấp nhất trong thời gian từ 2016 đến nay, cũng như đã liên tục giảm lỗ lũy kế trong 4 năm qua.

Ban lãnh đạo MB bày tỏ tin tưởng, việc nhận chuyển giao bắt buộc một tổ chức tín dụng giúp MB có cơ hội tăng trưởng quy mô cao hơn mức tăng trưởng bình quân thị trường khoảng 1,5-2 lần trong dài hạn. Ông Lưu Trung Thái, Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc MB cho hay, việc nhận chuyển giao này sẽ không làm các chỉ số tài chính của MB bị ảnh hưởng do không phải hợp nhất báo cáo tài chính. Đồng thời, MB cũng không bị tính các chỉ số tài chính của tổ chức nhận chuyển giao bắt buộc khi tính các chỉ số an toàn vốn. Khoản góp vốn vào tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc cũng không phải trích lập dự phòng… Tuy nhiên, quá trình thực thi dự kiến diễn ra trong 8-9 năm, có thể nhanh hơn hoặc chậm hơn, sau đó sẽ tiến hành sáp nhập, hợp nhất báo cáo tài chính.

Tương tự, theo lãnh đạo Vietcombank, với sự hỗ trợ theo quy định mà ngân hàng nhận được, thời gian xử lý sẽ không quá 8-10 năm để biến những tổ chức này thành các tổ chức tín dụng lành mạnh và hoạt động bình thường. Hơn nữa, việc chuyển giao bắt buộc này sẽ giúp Vietcombank có điều kiện mở rộng quy mô kinh doanh, cơ sở khách hàng, mạng lưới… và có thể nhận sáp nhập hoặc tiếp tục duy trì tổ chức tín dụng như một ngân hàng con hoặc bán/chuyển nhượng tổ chức tín dụng cho nhà đầu tư mới.

Ngoài ra, theo quy định, sau khi nhận chuyển giao bắt buộc, các ngân hàng tham gia sẽ được nhiều ưu tiên từ cơ quan quản lý như được chấp thuận cho vay vượt hạn mức tăng trưởng tín dụng nếu đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn theo quy định; đồng thời được mở thêm chi nhánh… Các chính sách về cổ tức, phân phối lợi nhuận sau thuế và trích lập các quỹ không phụ thuộc hoặc ảnh hưởng bởi việc nhận chuyển giao bắt buộc và độc lập với kết quả kinh doanh của tổ chức tín dụng trong thời gian thực hiện phương án nhận chuyển giao bắt buộc…

Nhận xét về vấn đề này, chuyên gia kinh tế - PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cho rằng, việc chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém cho một ngân hàng khỏe mạnh sẽ giúp tăng khả năng tái cơ cấu, giúp ngân hàng yếu kém có tiềm lực tài chính và quản trị chuyên nghiệp, từ đó giúp ổn định và an toàn hệ thống, bởi ngân hàng là ngành kinh doanh có điều kiện rất đặc biệt, nếu để một ngân hàng phá sản cũng sẽ ảnh hưởng đến cả nền kinh tế vĩ mô. Nhưng nhiều ý kiến cũng nhận định, việc chuyển giao và tái cơ cấu cần thực hiện một cách thận trọng và khoa học, bởi nền kinh tế đang trong giai đoạn chịu nhiều khó khăn trước các tác động bên ngoài.