Vụ nhập lậu ngà voi lớn nhất từ trước đến nay tại cảng Hải Phòng do Cục Hải quan Hải Phòng chủ trì bắt giữ ngày 20/3/2023. Ảnh: T.Bình

“Vỏ quýt dày có móng tay nhọn”

Quản lý nhà nước về hải quan trên địa bàn rộng (gồm TP Hải Phòng và các tỉnh: Hải Dương, Thái Bình, Hưng Yên), trong đó khu vực cảng Hải Phòng là đầu mối giao thương lớn nhất miền Bắc, nhưng cũng là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa. Vì thế, đội ngũ cán bộ, công chức của Hải quan Hải Phòng, nhất là lực lượng làm công tác kiểm soát không lạ gì với những chiêu trò, mánh lới của các đối tượng buôn lậu. Thế nhưng, khi nói về các vụ bắt giữ ngà voi hay ma túy trong năm 2023, nhiều người vẫn không khỏi “choáng” vì quy mô và sự táo tợn.

Gần 1 một năm trôi qua, nhưng khi kể lại với chúng tôi, một số công chức trực tiếp phá án vẫn nhớ như in vì sự đặc biệt của vụ việc. Đúng thời điểm “năm hết Tết đến và đầu Xuân năm mới Quý Mão 2023”, các đối tượng tìm cách đánh hàng về khu vực Hải Phòng. Vậy là, ngược với cảnh “vui Xuân đón Tết” của nhiều người, không ít cán bộ công chức Hải quan Hải Phòng vẫn phải căng mình theo dõi, giám sát container nghi vấn.

“Lô hàng về Việt Nam ngày 22/1/2023 (tức 29 Tết), còn thời điểm mở tờ khai vào ngày 28/1 (rơi vào thứ 7 và mùng 7 tết Quý Mão). Ngoài ra, hòng qua mắt lực lượng chức năng, đối tượng còn cất giấu ngà voi lẫn trong container chứa sừng bò nuôi”, một công chức chia sẻ với chúng tôi.

Nhưng “vỏ quýt dày có móng tay nhọn”. Thủ đoạn của đối tượng dù tinh vi nhưng không thoát khỏi sự nhạy bén về nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ công chức và các trang thiết bị hiện đại của Hải quan Hải Phòng.

Ngày 2/2/2023, tại khu vực cảng Lạch Huyện, Cục Hải quan Hải Phòng chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra container nghi vấn và phát hiện, thu giữ gần 500 kg ngà voi châu Phi.

Tiếp đó, ngày 6/2/2023, cũng tại cảng Lạch Huyện, Hải quan Hải Phòng chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ thêm gần 130 kg ngà voi châu Phi nhập lậu.

Chiến công chưa dừng lại. Chỉ ít ngày sau, Cục Hải quan Hải Phòng đã triệt phá vụ nhập lậu ngà voi lớn nhất trên địa bàn từ trước đến nay.

Vụ bắt giữ ngà voi lớn nhất

Sau liên tiếp hai vụ bắt giữ ngà voi nhập lậu kể trên, qua công tác nghiệp vụ Cục Hải quan Hải Phòng tiếp tục phát hiện lô hàng nghi vấn chứa ngà voi châu Phi đang được các đối tượng tìm cách đưa về cảng Hải Phòng. Quy mô “đánh hàng lần này” được đánh giá lớn chưa từng có từ trước đến nay trên địa bàn.

Lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng chỉ đạo các lực lượng chức năng triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để kịp thời bắt giữ.

“Bằng các biện pháp nghiệp vụ, Cục đã phân tích, đánh giá 6 container nghi vấn; trong đó xác định lô hàng gồm 3 container (khai báo là hạt lạc) có dấu hiệu rủi ro rất cao, qua đó phát hiện 1 container chứa ngà voi. Lô hàng xuất phát từ Angola, sau đó được chuyển tải tại Singapore nhằm che giấu tuyến đường vận chuyển; mô tả tên hàng hóa bằng ngôn ngữ không phổ thông (lạc nhân) và sử dụng thông tin người nhận hàng không chính xác... Đây là thủ đoạn mới, hết sức tinh vi nhằm trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan Hải quan”, một công chức trực tiếp tham gia phá án nhớ lại.

Ngay khi hàng về và xếp xuống cảng, Hải quan Hải Phòng tiến hành giám sát trọng điểm, kiểm tra bằng máy soi container và kiểm tra thủ công toàn bộ lô hàng sau khi phân tích hình ảnh phát hiện nghi vấn. Kết quả khám xét (ngày 20/3/2023), thu giữ hơn 7,6 tấn ngà voi và sản phẩm từ ngà voi. Đây là vụ nhập lậu ngà voi lớn nhất được bắt giữ tại cảng Hải Phòng từ trước đến nay và cũng là một trong những vụ bắt giữ ngà voi lớn nhất ở Việt Nam trong những năm qua.

Thành tích trong đấu tranh với “cái chết trắng”

Kết quả đấu tranh với tội phạm ma túy cũng là một dấu ấn nổi bật của Cục Hải quan Hải Phòng trong năm 2023.

Nhiều năm làm công tác phòng, chống ma túy, anh Trần Văn Quang, Tổ trưởng Tổ Kiểm soát hải quan số 2 (Đội Kiểm soát hải quan) tâm sự: Trước đây không ít người vẫn xem công tác phòng, chống ma túy của lực lượng Hải quan chỉ ở biên giới, cửa khẩu nên việc phối hợp, chia sẻ thông tin ở địa bàn ngoài cửa khẩu như Hải Phòng còn hạn chế.

Nhưng, tội phạm ma túy có sự gắn kết chặt chẽ, hình thành đường dây liên tỉnh, xuyên quốc gia. Để đấu tranh thành công cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng cả ở cửa khẩu, biên giới và nội địa; phối hợp trong và ngoài Ngành. Bởi, dù có sản xuất ma túy tổng hợp trong nội địa thì nguồn tiền chất hầu như đều phải nhập khẩu.

Ngoài ra, phần lớn các loại ma túy được tiêu thụ trong nội địa cũng bắt nguồn từ nước ngoài đưa về. Vì vậy, công tác phối hợp, chia sẻ thông tin là hết sức quan trọng để có thể bắt giữ được đối tượng và cả đường dây. Tùy vào từng vụ việc cụ thể trong địa bàn hoạt động hải quan hay ngoài địa bàn, lực lượng Hải quan sẽ giữ vai trò chủ trì hay phối hợp.

Với quan điểm như trên, năm 2023, Cục Hải quan Hải Phòng đã chủ động, tích cực tham gia triệt phá nhiều vụ án ma túy lớn. Điển hình là đường dây vận chuyển ma túy xuyên quốc gia ngụy trang trong vỏ bọc xi măng, với lượng tang vật thu giữ lên đến 1,3 tấn được bắt giữ vào tháng 9/2023 (thu giữ tại Hải Phòng 750 kg, tại Hà Tĩnh 550 kg).