Toàn cảnh ảnh hội đàm. Ảnh: BCT

Đây là vấn đề được Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone quan tâm trao đổi tại cuộc hội đàm trong trong chuyến công tác tại Lào từ ngày 6-8/4/2024.

Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào Phosay Sayasone mong muốn hai bên tăng cường hợp tác hơn nữa về năng lượng và khoáng sản.

Trong đó, hai bên cần thành lập đoàn công tác để thúc đẩy tiến độ ban hành khung giá Việt Nam mua điện từ Lào sau năm 2025; thành lập đoàn làm việc để thúc đẩy đấu nối đường dây điện 500 kV từ Lào về Việt Nam theo qui hoạch điện VIII của Việt Nam.

Đồng thời, Bộ trưởng Phosay Sayasone cũng đề xuất giải quyết một số vấn đề liên quan các nhà máy thủy điện Xê-ca-mản 1 và 3; hỗ trợ, trao đổi kinh nghiệm về thành lập cơ quan điều tiết điện lực; thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa từ Lào tới các cửa khẩu, cảng tại Quảng Trị và Huế; hỗ trợ hợp tác về công tác thanh tra; công tác quy hoạch và xây dựng bản đồ khoáng sản…

Trong quan hệ Việt Nam - Lào, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, hợp tác trong lĩnh vực năng lượng khoáng sản là trụ cột quan trọng và việc hợp tác năng lượng xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của hai nước.

Theo ông Nguyễn Hồng Diên, Việt Nam rất cần điện và năng lượng để phục vụ phát triển sản xuất. Bởi, Việt Nam đang nổi lên như một công xưởng của thế giới, là 1 trong 20 nền kinh tế xuất khẩu hàng đầu và là 1 trong 15 quốc gia thu hút vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) nhiều nhất trong năm 2023 với tổng số vốn FDI lên tới 15 tỷ USD. Những năm qua, Việt Nam đã thu hút gần 500 tỷ USD vốn đầu tư FDI.

Đáng chú ý, những năm gần đây, quy mô và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam tăng mạnh qua từng năm. Năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt 732,5 tỷ USD. Năm 2023 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt hơn 681 tỷ USD, giảm hơn 6,9% so với năm 2022 và lọt top 20 nước có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới.

Trong quý I/2024, tăng trưởng GDP gần 6%, sản xuất công nghiệp tăng 6%, ngành chế biến chế tạo tăng 6,8%; xuất siêu hơn 8 tỷ USD... Theo dự báo, xuất nhập khẩu năm 2024 có thể đạt 790 tỷ USD trong kịch bản tăng trưởng cao với những diễn biến kinh tế thuận lợi.

Với tốc độ và quy mô phát triển như vậy, Việt Nam rất cần năng lượng để phát triển sản xuất. Tuy nhiên, dự báo đến năm 2030, quy mô nền kinh tế của Việt Nam tăng, do đó, nhu cầu về điện sẽ tăng gấp đôi hiện nay, đồng thời phải chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh, sạch và bền vững. Để bảo đảm an ninh năng lượng, Việt Nam đã và đang phải đối mặt không ít thách thức.

Nhất trí với các đề xuất của Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Mỏ Lào, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng nêu thêm nhiều nội dung, giải pháp quan trọng, trong đó việc thúc đẩy tiến độ ban hành khung giá Việt Nam mua điện từ Lào sau năm 2025 là rất cần thiết.

Hiện nay EVN cũng đã hoàn thành nghiên cứu, dự thảo khung giá và đang gửi xin ý kiến Hội đồng thành viên EVN thông qua trước khi báo cáo Bộ Công Thương. Sau khi có báo cáo chính thức của EVN, Bộ Công Thương sẽ thẩm định và báo cáo Thủ tướng phê duyệt. Dự kiến đầu quý II năm nay, khung giá mua điện từ Lào sau 2025 sẽ chính thức được ban hành.

Liên quan đến hợp tác mua bán than, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết nhu cầu nhập khẩu than của Việt Nam đang rất cao, ngược lại tăng xuất khẩu than cũng là mong muốn của Lào, nhưng quan trọng nhất là giải quyết vấn đề giá.

“Tuy nhiên, khó khăn cho thương mại than giữa hai nước hiện nay chính là vấn đề giá thành than của Lào vẫn còn cao, do vậy, cần tìm các giải pháp để hạ giá thành bán than từ Lào về Việt Nam, giá than Lào ít nhất phải bằng giá thế giới thì mới có thể cạnh tranh được”, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu than từ Lào về Việt Nam, các chủ mỏ than của Lào cơ cấu lại quy trình sản xuất tinh gọn, hiệu quả, đầu tư hệ thống băng tải vận chuyển than qua biên giới để giảm giá thành khai thác, sản xuất, vận chuyển than. Ông cũng đề nghị Bộ Năng lượng và Mỏ Lào xem xét báo cáo Chính phủ Lào bãi bỏ thuế xuất khẩu than (10%).