Quang cảnh Hội nghị.

Điều hành chính sách tài khóa chủ động, tích cực và trọng tâm, trọng điểm

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, trong 6 tháng đầu năm, nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước (NSNN) được triển khai trong bối cảnh các cân đối lớn vĩ mô ổn định, tăng trưởng kinh tế tiếp tục duy trì ở mức tích cực, tuy nhiên, tình hình thế giới tiếp tục bất ổn, phát sinh nhiều khó khăn, thách thức lớn, tạo sức ép lên lạm phát và tăng trưởng toàn cầu.

Ở trong nước, tổng cầu tiêu dùng phục hồi chậm; sản xuất kinh doanh của một số ngành, lĩnh vực vẫn còn khó khăn; áp lực lạm phát lớn do biến động tăng của tỷ giá, điều chỉnh giá điện, tiền lương,...

Trong bối cảnh nêu trên, thực hiện các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, bám sát chủ đề điều hành năm 2024 của Chính phủ “Kỷ cương trách nhiệm; chủ động kịp thời; tăng tốc sáng tạo; hiệu quả bền vững” và tình hình thực tiễn, trong 6 tháng đầu năm, ngành Tài chính đã chủ động tham mưu, đề xuất trình cấp có thẩm quyền điều hành chính sách tài khóa chủ động, tích cực và trọng tâm, trọng điểm.

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác hỗ trợ nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, góp phần ổn định vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội và đời sống người dân.

Ngành Tài chính đã chủ động tham mưu, đề xuất trình cấp có thẩm quyền điều hành chính sách tài khóa chủ động, tích cực và trọng tâm, trọng điểm.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, Bộ Tài chính đã tập trung chỉ đạo thực hiện tốt các Luật thuế và nhiệm vụ thu NSNN ngay từ đầu năm; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm, gian lận trong kê khai thuế, hoàn thuế. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số, hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện quản lý thuế điện tử.

Cơ quan Thuế, Hải quan đã tăng cường công tác quản lý thu NSNN, nhất là đối với các lĩnh vực, ngành hàng, địa bàn trọng điểm, kinh doanh trên nền tảng số, thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, chuyển nhượng bất động sản, rà soát giá tính thuế bất động sản sát với giá thị trường,... đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản phát sinh. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ các lực lượng chức năng tăng cường chống thất thu, buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển giá, trốn thuế; tăng cường thanh tra, kiểm tra hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp, thanh tra, kiểm tra theo chuyên đề; quyết liệt xử lý thu nợ thuế, phấn đấu giảm số thuế nợ đọng.

Thu ngân sách tăng 17%

Nhờ những giải pháp đồng bộ, thu NSNN đã đạt được kết quả tích cực. Theo đó, thu NSNN 6 tháng đầu năm đạt 1.038,1 nghìn tỷ đồng, bằng 61% dự toán, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2023 (thu ngân sách trung ương ước đạt 64,7% dự toán, thu ngân sách địa phương ước đạt 57,4% dự toán).

Trong đó, thu nội địa đạt 60,1% dự toán, tăng 19,7% so với cùng kỳ; thu từ dầu thô đạt 64,3% dự toán, giảm 5,1% so với cùng kỳ; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 68,4% dự toán, tăng 11,5% so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, chi NSNN ước đạt 803,6 nghìn tỷ đồng, bằng 37,9% dự toán, bằng xấp xỉ mức thực hiện năm 2023; trong đó: chi đầu tư phát triển ước đạt 29% dự toán Quốc hội quyết định, giảm 8,8% (16,4 nghìn tỷ đồng) so với cùng kỳ; tỷ lệ giải ngân ước đạt 29,39% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2023 giải ngân đạt khoảng 30,49% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao); chi trả nợ lãi ước đạt 49,7% dự toán; chi thường xuyên ước đạt 43,7% dự toán.

Cân đối ngân sách trung ương và ngân sách các cấp địa phương được đảm bảo. Đến hết tháng 6 năm 2024, Bộ Tài chính đã phát hành 156,5 nghìn tỷ đồng trái phiếu chính phủ, kỳ hạn bình quân 10,89 năm, lãi suất bình quân 2,33%/năm đảm bảo nguồn chi trả kịp thời nợ gốc các khoản vay đến hạn của ngân sách trung ương và góp phần định hướng lãi suất thị trường.

Cũng theo Bộ Tài chính, tính đến ngày 30/6/2024, Thanh tra Bộ Tài chính và các đơn vị có chức năng thanh tra đã thực hiện 31,2 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra, tập trung vào các lĩnh vực quản lý thu, chi ngân sách; quản lý, sử dụng vốn đầu tư; quản lý giá, chứng khoán; kiểm tra trên 380,7 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp; điều tra chống buôn lậu bắt giữ, xử lý 8,2 nghìn vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan.

Qua đó, kiến nghị xử lý tài chính trên 50 nghìn tỷ đồng, trong đó kiến nghị thu nộp NSNN 8,7 nghìn tỷ đồng (đã thu nộp 6,1 nghìn tỷ đồng); giảm lỗ, giảm khấu trừ và xử lý tài chính khác 41,3 nghìn tỷ đồng.

Đáng chú ý, trong nửa đầu năm, ngành Tài chính đã xây dựng, ban hành, thực hiện các chính sách tài khóa hỗ trợ nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng

Theo đó, trên cơ sở theo dõi sát tình hình thực tế và dự báo trong thời gian tới, Bộ Tài chính đã chủ động nghiên cứu, đề xuất trình cấp có thẩm quyền các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân.

Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình cấp thẩm quyền ban hành và ban hành theo thẩm quyền các chính sách giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất cho doanh nghiệp, người dân với quy mô khoảng 184,86 nghìn tỷ đồng. Trong đó, chính sách giảm thuế, phí, lệ phí khoảng 92,3 nghìn tỷ đồng; gia hạn thuế và tiền thuê đất khoảng 92,56 nghìn tỷ đồng. Kết quả thực hiện chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí trong 6 tháng đầu năm đạt khoảng 47,3 nghìn tỷ đồng.

Đảm bảo an ninh tài chính quốc gia và bền vững nợ công

Trong nửa đầu năm, quản lý nợ công cũng là một trong những điểm nhấn đáng chú ý của ngành Tài chính. Theo đó, ngành Tài chính đã tăng cường kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN, vay nợ chính quyền địa phương; triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, cắt giảm những khoản chi chưa cấp thiết, không giải ngân, cùng với thu NSNN đạt tiến độ khá so dự toán.

Nhờ đó, bội chi NSNN và nợ công được kiểm soát ở mức thấp hơn dự toán và mức trần Quốc hội quyết định, đảm bảo an ninh tài chính quốc gia và bền vững nợ công, tạo dư địa cho điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, mở rộng hợp lý để hỗ trợ nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng.

Dự kiến đến cuối năm 2024, nợ công khoảng 37-38%GDP, nợ Chính phủ khoảng 35-36%GDP, nợ nước ngoài quốc gia khoảng 34-35%GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN khoảng 23-24%.

Trong 6 tháng đầu năm, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường để tổng hợp, phân tích, xây dựng các kịch bản, kịp thời tham mưu cho Chính phủ, Ban Chỉ đạo điều hành giá các giải pháp nhằm đảm bảo kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô và tạo dư địa điều hành giá, kiểm soát lạm phát trong những tháng cuối năm.

Nhờ thực hiện tốt các giải pháp quản lý, điều hành giá trong 6 tháng đầu năm, giá cả thị trường trong nước cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, CPI bình quân 6 tháng tăng 4,08% so cùng kỳ, lạm phát cơ bản tăng 2,75%.

Cũng theo Bộ Tài chính, trong 6 tháng đầu năm, diễn biến thị trường chứng khoán có xu hướng hồi phục khá, trong bối cảnh thị trường chứng khoán thế giới tăng trưởng tích cực và đà phục hồi của nền kinh tế tiếp tục được duy trì.

Tính đến ngày 28/6/2024 (phiên giao dịch cuối cùng tháng 6), chỉ số VN-Index đạt 1.245,32 điểm; tăng 10,2% so với cuối năm 2023; quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu tăng 19,0% so với cuối năm trước; tương đương 69,1% GDP năm 2023.

Trong 6 tháng đầu năm, ngành Tài chính tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử, sắp xếp lại tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Về công tác quản lý công sản, trong 6 tháng đầu năm, Bộ Tài chính đã phê duyệt mới phương án sắp xếp lại, xử lý đối với 249 cơ sở nhà, đất của khối bộ, cơ quan trung ương. Lũy kế đến hết tháng 6/2024, tổng số cơ sở nhà, đất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt là 199,3 nghìn; tổng số cơ sở nhà, đất chưa được phê duyệt là 63,4 nghìn.