Nhiều ngân hàng lớn đã hỗ trợ lãi suất vốn vay cho DN

Theo Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), trong thời gian qua, Chính phủ và các Bộ Ngành đã đưa ra nhiều giải pháp chính sách, cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp (DN) bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, trong đó có ngành thủy sản.

Chưa ưu đãi khoản vay ngoại tệ

Về lĩnh vực tài chính - ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước cho phép DN được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ đối với các khoản nợ bị ảnh hưởng do dịch Covid-19, hiện, một số DN được hỗ trợ theo chính sách này.

Tuy nhiên, việc thực hiện chưa thực sự đồng đều tại các địa phương và các tổ chức tín dụng, ngân hàng. Một số ngân hàng đã hạ lãi suất vay cho DN (như Vietcombank), nhưng một số ngân hàng vẫn chưa thực hiện vì còn đang chờ chỉ đạo chính từ hội sở của ngân hàng (như BIDV, Vietinbank).

Bên cạnh đó, chính sách này chỉ đang áp dụng đối với khoản vay tiền VND mà không áp dụng cho các khoản vay bằng USD. Trong khi đối với các DN xuất khẩu thì nhu cầu vay vốn bằng tiền USD rất nhiều, nhưng chưa có chính sách hỗ trợ.

Với một số DN khi trước đó đã gặp khó khăn về vốn và chậm khả năng thanh toán các khoản vay với ngân hàng nên đã bị cho vào nhóm nợ 2 (nợ bị quá hạn thanh toán trước 30 ngày), khi đó DN sẽ không được áp dụng các chính sách về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ đối với các khoản nợ bị ảnh hưởng do dịch Covid-19.

Về chính sách giảm lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài kể từ ngày 17/3/2020 (theo Quyết định 420/QĐ-NHNN ngày 16/3/2020 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), một số tổ chức tín dụng, ngân hàng đã giảm lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND cho DN .

Với các DN sản xuất xuất khẩu, ngoài nguồn vốn bằng VND, DN cũng rất cần nguồn vốn bằng USD. Vì vậy, kiến nghị Ngân hàng Nhà nước sớm bổ sung thêm chính sách giảm lãi suất cho vay ngắn hạn bằng USD của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Về gói hỗ trợ tín dụng 250.000 tỷ đồng được các ngân hàng cho khách hàng vay mới từ tháng 3/2020 với lãi suất ưu đãi giảm từ 0,5% - 1,5%/năm, một số tổ chức tín dụng, ngân hàng đã sớm triển khai gói hỗ trợ này cho DN được vay với lãi suất ưu đãi.

Tuy nhiên, vẫn còn một số tổ chức tín dụng, ngân hàng đang để lãi suất cho vay cao. Gói hỗ trợ tín dụng này chỉ áp dụng đối với tiền VND, không áp dụng cho tiền USD nên giảm sự tiếp cận của DN. Bên cạnh đó, một số ngân hàng vẫn bắt DN bổ sung tài sản đảm bảo, DN khó đáp ứng được điều kiện trong giai đoạn này để có thể vay được

Một số không khả thi

Về lĩnh vực lao động, việc làm, theo công văn 860/BHXH –BT ngày 17/3/2020 của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, cho phép DN được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất trong 12 tháng do 50% số lao động thuộc diện đóng BHXH của DN phải nghỉ việc hoặc thiệt hại 50% tổng số giá trị tài sản do dịch bệnh, nhưng đến nay, hầu hết các DN phản hồi đều không được thực hiện.

Lý do các DN đưa ra, trong điều kiện khó khăn, hoạt động không ổn định và doanh thu không có vì hiện tại các đơn hàng XK đều bị hoãn và hủy, các DN vẫn cố gắng duy trì hoạt động sản xuất cầm chừng và phân chia lịch làm việc của công nhân cho phù hợp để ổn định đời sống người lao động. Như vậy, DN không thể đạt được tiêu chí “50% số lao động thuộc diện đóng BHXH của DN phải nghỉ việc hoặc thiệt hại 50% tổng số giá trị tài sản do dịch bệnh” để DN được hưởng chính sách về BHXH theo công văn 860/BHXH-BT.

Theo đánh giá và ý kiến của DN, nếu DN có 50% số lao động thuộc diện đóng BHXH của DN phải nghỉ việc hoặc thiệt hại 50% tổng số giá trị tài sản do dịch bệnh thì DN gần như đã “chết lâm sàng”. Với nguy cơ này thì gần như DN sẽ cận kề phá sản và không thể có thể vực lại được sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát. Như vậy, DN không thể xoay sở nguồn vốn để đóng các khoản phí.

Việc yêu cầu DN chứng minh thiệt hại 50% cũng vô cùng phức tạp vì chưa có 1 tiêu chí hay thước đo cụ thể, hơn nữa dấu hiệu thiệt hại đều ở tương lai (vì hàng tồn kho, hợp đồng, doanh thu, tạm ngưng ... đều là dấu hiệu suy giảm trong tương lai). Chính vì thế, việc chứng minh thiệt hại có thể kéo dài hàng năm.

Như vậy, có thể thấy tiêu chí trong công văn 860 của BHXH Việt Nam để cho phép DN được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất trong 12 tháng là không có tính thực tiễn, khó khả thi áp dụng trong thực tế và cuối cùng là mất đi tính hỗ trợ như mục tiêu mong muốn.

Bên cạnh đó, các DN cũng cho rằng, chính sách cho phép DN lùi thời điểm đóng kinh phí công đoàn 6 tháng đầu năm 2020 đối với các DN có 50% số lao động thuộc diện đóng BHXH của DN phải nghỉ việc theo công văn 245/TLĐ ngày 25/3/2020 của Bộ Lao động Thương binh và xã hội cũng không thực hiện được.

Từ thực tế trên, các DN thuỷ sản kiến nghị, cho phép DN tạm dừng đóng quỹ hưu trí tử tuất theo số nhân viên bị ngừng việc thực tế (không giới hạn 50%).

Cùng với đó, cho DN tạm dừng đóng BHXH, BHYT, BHTN đến cuối năm 2020 và không bị tính lãi chậm nộp; miễn nộp kinh phí công đoàn 2% quỹ lương trong năm 2020...