Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh

Bộ trưởng đánh giá như thế nào về cơ hội thúc đẩy XK hàng hóa vào thị trường Anh nhờ Hiệp định UKVFTA?

- Trong nhiều năm qua, Anh đã trở thành thị trường lớn thứ hai tại EU (sau Đức) đối với hàng XK Việt Nam. Quan hệ thương mại Việt Nam – Anh phát triển theo chiều hướng có lợi cho nhiều sản phẩm Việt Nam thể hiện qua mức xuất siêu khoảng gần 5 tỷ USD/năm.

Cơ cấu hàng hóa Việt Nam và Vương quốc Anh có độ bổ sung lớn. Các sản phẩm mà Việt Nam có thế mạnh tại thị trường Anh gồm: Nông sản nhiệt đới, thủy sản, giầy dép, dệt may, đồ da, đồ gỗ, đồ gốm, thuỷ tinh, đồ nhựa và sản phẩm cao su của Việt Nam và máy móc, mô tô, dược phẩm, sản phẩm từ giấy, sản phẩm từ gỗ và bột giấy, sản phẩm sắt thép, hóa chất. Điều này cho thấy trao đổi thương mại giữa hai quốc gia trong thời gian tới còn nhiều dư địa phát triển.

Do đó, UKVFTA được kỳ vọng sẽ tiếp nối động lực thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư của hai bên trong những năm tới, trước hết là thúc đẩy XK các mặt hàng chủ lực của Việt Nam. Sau 6 năm có hiệu lực, Anh sẽ xóa bỏ thuế NK đối với 99,2% số dòng thuế, tương đương 99,7% kim ngạch XK của Việt Nam. Anh cũng cam kết dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với thuế 0% cho 10 mặt hàng như trứng gia cầm, ngô, gạo, tinh bột sắn, cá ngừ, đường, nấm...

Bộ trưởng có thể phân tích rõ hơn những ích lợi về mặt thuế quan định lượng thành con số mà DN, hàng hóa Việt Nam có thể được hưởng lợi khi UKVFTA có hiệu lực?

- UKVFTA vừa được hoàn tất đàm phán, ký kết có ý nghĩa lớn đảm bảo thương mại song phương giữa Việt Nam và Anh không bị gián đoạn sau khi giai đoạn chuyển tiếp của tiến trình Brexit kết thúc.

Với các cam kết mở cửa thị trường, cộng thêm hạn ngạch đối với những mặt hàng có lợi thế cạnh tranh, Hiệp định này giúp DN có thêm cơ hội XK vào Anh. Theo tính toán, giá trị thuế NK mà hàng hóa Việt Nam tiết kiệm được khi vào Anh ước đạt 3.500 tỷ đồng/năm. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Dẫn chứng thực tế từ đại dịch Covid-19 vừa qua cho thấy, dù kim ngạch XK chung vào Anh giảm nhưng nhu cầu nông sản, thực phẩm, sản phẩm điện tử, đồ vệ sinh, đồ bảo hộ cá nhân, thiết bị y tế... của thị trường Anh có xu hướng gia tăng. Do đó, kết hợp với những cơ hội về tiếp cận thị trường từ UKVFTA, XK hàng hóa sang thị trường Anh sẽ tiếp tục được thúc đẩy mạnh.

Hiện tại, XK của ngành dệt may của Việt Nam sang Anh chỉ chiếm 2,77% tổng lượng NK vào thị trường Anh. Do đó, ngành này vẫn còn dư địa rất lớn để phát triển và gia tăng kim ngạch nhờ UKVFTA. Ảnh: Nguyễn Thanh

Hiệp định UKVFTA dù mở ra nhiều cơ hội thúc đẩy XK hàng hóa cho Việt Nam, đặc biệt là hàng nông, thủy sản, tuy nhiên không ít ý kiến cho rằng, các rào cản phi thuế quan, điển hình là tiêu chuẩn kỹ thật cũng như yêu cầu cao về chất lượng hàng hóa là điều không dễ vượt qua. Điều này có thể cản trở quá trình tận dụng cơ hội của DN Việt. Quan điểm của Bộ trưởng như thế nào?

- Thực tế tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu chất lượng đối với hàng hóa NK từ phía Anh là rất cao. Điển hình như với nông sản, dù UKVFTA kế thừa những ưu đãi với những quy định SPS (Hiệp định về việc áp dụng các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật-PV) linh hoạt trong EVFTA nhưng các ngành hàng nông sản của nước ta như chè, rau quả... cần cải thiện tính đồng nhất trong từng lô hàng, công tác thu hoạch bảo quản và chất lượng sản phẩm thì mới có thể chinh phục được thị trường “khó tính” này.

Cùng với đó, mặc dù Hiệp định tạo thuận lợi trong việc mở rộng nguồn cung trong các quy tắc xuất xứ trong Hiệp định UKVFTA, nhưng nguồn nguyên liệu cho sản xuất hàng XK hiện nay của Việt Nam chủ yếu được NK từ Trung Quốc hoặc ASEAN. Do đó trong thời gian tới, cần chuyển hướng NK nguồn nguyên liệu trong ngành này để tận dụng được những cơ hội từ các cam kết của Hiệp định.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!