Các địa phương cần xác định rõ vùng nào có thể sản xuất hữu cơ, vùng nào vẫn duy trì phương thức sản xuất phi hữu cơ. Ảnh: ST

Xuất khẩu đi 180 thị trường

Nhắc tới nông nghiệp hữu cơ (NNHC), Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường chia sẻ, sản xuất tiêu thụ nông sản hữu cơ đang là một trào lưu của thế giới, đặc biệt trong khoảng 10 năm gần đây.

Hiện tổng diện tích canh tác hữu cơ thế giới khoảng 71 triệu ha, tương đương 1,5% tổng diện tích canh tác. Một số quốc gia như Mỹ, Australia và châu Âu (EU) có tốc độ phát triển sản xuất NNHC rất nhanh.

Không đứng ngoài "dòng chảy" chung, 4 năm gần đây, Việt Nam đã thúc đẩy nhanh việc hình thành hệ sinh thái của sản xuất NNHC. Đáng chú ý, cuối tháng 6 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển NNHC giai đoạn 2020 – 2030, tạo khuôn khổ pháp lý, định hướng kế hoạch tổng thể cho hoạt động sản xuất NNHC.

Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) thông tin thêm, đến hết năm 2019, diện tích canh tác hữu cơ ở nước ta đã đạt khoảng 237 nghìn ha, tăng mạnh so với 53 nghìn ha năm 2016. Hiện có 46/63 tỉnh thành đang thực hiện và có phong trào sản xuất hữu cơ.

Số nông dân đang tham gia sản xuất hữu cơ trên cả nước là 17.168 người; 97 doanh nghiệp (DN) tổ chức sản xuất hữu cơ; 60 DN tham gia XK sản phẩm hữu cơ với kim ngạch XK khoảng 335 triệu USD/năm.

“Sản phẩm NNHC Việt Nam được tiêu thụ trong nước và hiện đã XK đi 180 nước trên thế giới, trong đó có Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật, Đức, Anh, Hàn Quốc, Nga, Singapore, Pháp, Bỉ, Hà Lan,... là những thị trường tiêu thụ nông sản hữu cơ lớn nhất trên thế giới. Đây là kết quả bước đầu rất tích cực và chứng tỏ xu hướng lan tỏa nhanh về sản xuất NNHC của Việt Nam”, ông Toản đánh giá.

Theo ông Hà Phúc Mịch, Chủ tịch Hiệp hội NNHC Việt Nam, NNHC đang phát triển khá nhanh. Sản xuất hữu cơ ngày càng có được sự quan tâm nhiều hơn từ chính quyền các địa phương, các DN, nông dân... Tại kỳ đại hội đảng bộ, nhiều tỉnh, thành đã đưa vào nghị quyết phương hướng phát triển NNHC trong nội dung phát triển kinh tế trên địa bàn.

“Đó là những dấu hiệu rất đáng mừng, bởi đây là bước tiến về nhận thức của các cấp ủy, chính quyền ở các địa phương về NNHC”, ông Mịch nói.

Cẩn trọng, thực chất

Dù đạt được không ít kết quả, song trên thực tế sự phát triển NNHC trong thời gian qua cũng đặt ra nhiều vấn đề, nhất là công tác quản lý, chứng nhận, kiểm tra, giám sát…

Nhận định việc quản lý sản xuất hữu cơ rất quan trọng để đảm bảo các sản phẩm được gắn mác hữu cơ đều thực sự là sản phẩm của NNHC, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam nhấn mạnh, cần phải đẩy mạnh đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý, kiểm tra giám sát các tổ chức chứng nhận và sản phẩm NNHC từ cấp bộ đến các địa phương; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho sản xuất hữu cơ, tăng cường công tác đào tạo chuyên gia chuyên sâu về NNHC.

Sản xuất hữu cơ chỉ là một trong những phương thức sản xuất của ngành nông nghiệp. NNHC không thể thay thế các phương thức sản xuất khác trong việc đảm bảo an ninh lương thực. Do đó, việc phát triển NNHC ở các địa phương cần được thực hiện một cách cẩn trọng hơn.

"Các địa phương cần xác định rõ vùng nào có thể sản xuất hữu cơ, vùng nào vẫn duy trì phương thức sản xuất phi hữu cơ. Về sản phẩm, cần phải xác định những sản phẩm nào sẽ là sản phẩm hữu cơ, sản phẩm nào đi theo hướng theo hữu cơ, sản phẩm nào vẫn duy trình canh tác truyền thống”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam lưu ý.

Xung quanh câu chuyện phát triển NNHC, “tư lệnh” ngành Nông nghiệp Nguyễn Xuân Cường chia sẻ thêm, Bộ NN&PTNT với vai trò là cơ quan quản lý sản xuất nông nghiệp đang triển khai tổ chức đến các tỉnh, thành phố, các thành phần kinh tế và kết hợp chặt chẽ với Hiệp hội NNHC Việt Nam để triển khai tích cực các nhiệm vụ đó.

Cụ thể, trước tiên, Bộ NN&PTNT hướng dẫn các tỉnh xác định sản phẩm lợi thế, lĩnh vực chủ lực, vùng có lợi thế về sản xuất hữu cơ để thực hiện mô hình NNHC.

Thứ hai, Bộ NN&PTNT đang hoàn thành cơ chế chính sách để thúc đẩy các thành phần kinh tế tham gia sản xuất NNHC; phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đảm bảo nguồn lực trong chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế, DN, hợp tác xã, nông dân khi tham gia quá trình sản xuất NNHC.

“Ngoài ra, Bộ NN&PTNT cũng phối hợp với 7 vùng kinh tế xã hội để xây dựng mô hình NNHC đối với từng đối tượng sản xuất như cây con, thủy sản, gỗ, dược liệu…, trên cơ sở thực tiễn và từ đó lan tỏa sâu rộng đến sản xuất đại trà; tiến hành đánh giá, có kiến nghị và hướng triển khai để cố gắng thực hiện đề án này tích cực nhất, hiệu quả nhất trong đời sống sản xuất”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh.