Chế biến cá ngừ xuất khẩu. Ảnh: T.H.

Lợi thế từ EVFTA

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), tính đến hết tháng 7/2020, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam vẫn giảm gần 17% so với cùng kỳ năm 2019, đạt gần 357 triệu USD.

Trong suốt 7 tháng qua, đại dịch Covid-19 đã tác động không nhỏ tới xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các thị trường. Tuy nhiên, triển vọng xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong năm nay dường như hy vọng hơn khi chứng kiến sự đảo chiều tăng trưởng đột biến trong xuất khẩu sang các thị trường như EU, Israel và Canada.

Tuy nhiên, đối với thị trường EU, sau một thời gian dài sụt giảm nhập khẩu liên tục, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU đã tăng gần 65% trong tháng 7/2020. Sự tăng trưởng này đã giúp tăng tỷ trọng của thị trường EU trong tổng xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam 7 tháng đầu năm 2020 lên hơn 20%.

Đáng chú ý, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang 3 thị trường chính trong khối EU là Đức, Italy và Hà Lan đã có sự tăng trưởng cao ở mức ba con số trong tháng 7, lần lượt là 119%, 200% và 210%.

Sự tăng trưởng này là do tác động của việc Hiệp định Thương mại tự do giữa Liên minh châu Âu và Việt Nam (EVFTA) có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 đã khiến cho các nhà nhập khẩu EU tăng cường nhập khẩu từ Việt Nam.

Theo các doanh nghiệp, thông thường, các lô hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang EU thường mất ít nhất khoảng 3 tuần. Chính vì vậy, mà trong tháng 7 các lô hàng cá ngừ của Việt Nam đang được xuất cảng sớm để có thể sang tới nước xuất khẩu nhập kho ngoại quan chờ “thời điểm vàng” để thông quan và được hưởng mức thuế ưu đãi.

So với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu các nhóm mặt hàng cá ngừ của Việt Nam sang EU trong tháng 7 đều tăng. Trong đó, nhóm mặt hàng cá ngừ tươi, sống và đông lạnh tăng mạnh nhất, tăng 2.607% so với tháng 7/2019, đây là nhóm mặt hàng mà theo các cam kết trong EVFTA, EU sẽ xóa bỏ thuế quan ngay khi hiệp định có hiệu lực.

Tín hiệu tốt từ thị trường Mỹ

Cùng với EU, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các thị trường lớn khác như Israel và Canada cũng đang có dấu hiệu phục hồi. Giá trị xuất khẩu cá ngừ sang 2 thị trường này trong tháng 7/2020 tăng lần lượt là 26% và 146% so với cùng kỳ năm 2019.

Theo đánh giá của một số doanh nghiệp, tình hình dịch bệnh Covid-19 đang làm giảm nguồn cung cá ngừ từ các nước như Ecuador, Mỹ và Italy… chính vì vậy đã tạo cơ hội cho Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường này.

Trái với xu hướng xuất khẩu sang EU, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Mỹ vẫn ở mức thấp. Mặc dù xuất khẩu nhóm mặt hàng cá ngừ chế biến và đóng hộp mã HS16 của Việt Nam sang thị trường này vẫn tiếp tục tăng, nhưng tốc độ tăng trưởng không đủ cao để có thể bù đắp lại lượng sụt giảm trong xuất khẩu cá ngừ tươi sống và đông lạnh.

Do đó, tính tổng 7 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ vẫn giảm gần 19%. Hiện tại, sau giai đoạn đầu bùng phát dịch bệnh Covid -19 khiến cho nhu cầu mua tích trữ của người tiêu dùng Mỹ tăng cao, sức mua các mặt hàng cá ngừ bảo quản đã ổn định. Do đó, dự kiến nhập khẩu cá ngừ đóng hộp của Mỹ sẽ vẫn duy trì tăng trưởng ở mức như hiện nay, tăng trưởng dao động xung quanh ở mức 11% so với cùng kỳ.

Trước mắt, do tình hình dịch bệnh Covid-19 tại Việt Nam và các nước vẫn đang diễn biến phức tạp, nên tình hình thị trường sẽ chưa thể ổn định, đặc biệt là tại các thị trường như ASEAN, hay Nhật Bản… Dự kiến, xuất khẩu các mặt hàng cá ngừ bảo quản như cá ngừ đóng hộp, đóng túi… sẽ tiếp tục tăng.