Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), 80% nguồn vốn tín dụng đang dành cho khu vực sản xuất kinh doanh, cơ cấu tín dụng đã giảm bớt vào bất động sản, BT, BOT… để dịch chuyển mạnh vào khu vực này, giúp tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống trong vài năm trở lại đây đạt mức cao, góp phần quan trọng cho tăng trưởng kinh tế chung của cả nước. Tuy nhiên, nhiều DN, nhất là DN nhỏ và vừa, DN siêu nhỏ vẫn phản ánh về sự khó khăn trong việc tiếp cận vốn.

Nguyên nhân của tình trạng này có thể nói là “tại anh – tại ả”; phía DN thì chưa chuyên nghiệp, chưa đạt đúng điều kiện theo quy định của ngân hàng, chưa minh bạch trong hoạt động; phía các ngân hàng thì đang quá “thận trọng”, yêu cầu DN phải có tài sản đảm bảo trong khi đây là điều kiện khó với các DN nhỏ hoặc thủ tục vay vốn rườm rà… Việc cải thiện vấn đề này của cả 2 bên đã và đang được thực hiện rất quyết liệt. Nhưng một nguyên nhân rất quan trọng được các chuyên gia đưa ra là ngân hàng Việt Nam đang phải gánh trên vai quá nhiều vai trò về cung ứng vốn, nhiều nguồn vốn trung và dài hạn cũng “gõ cửa” ngân hàng mà đáng lẽ phải được giải quyết thông qua thị trường vốn.

Theo chuyên gia tài chính – ngân hàng TS. Cấn Văn Lực, thị trường vốn (cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư, tài chính vi mô) của Việt Nam còn nhỏ bé, một số kênh huy động chưa thực sự hiệu quả. Tiêu biểu, tính đến hết năm 2017, vốn huy động qua thị trường chứng khoán đạt 245.000 tỷ đồng (vốn nội) bằng một ngân hàng cỡ trung bình huy động vốn. Vì thế, chính NHNN đã phải thừa nhận, gánh nặng cung ứng vốn cho nền kinh tế đặt lên hệ thống các tổ chức tín dụng ngày càng lớn. Theo các chuyên gia, nếu kéo dài tình trạng này thì đây sẽ trở thành điểm nghẽn cho phát triển kinh tế, do trên 50% nguồn vốn của DN là đi vay, nếu phát sinh nguồn nợ xấu khổng lồ sẽ gây ảnh hưởng tới toàn hệ thống.

Do đó, dù biết là có nhiều khó khăn, nhưng phát triển cân bằng thị trường tài chính, thị trường vốn nên là mục tiêu cần được đẩy mạnh hơn, không chỉ giúp nền kinh tế phát triển bền vững mà còn giúp khơi thông nguồn vốn, nhất là nguồn vốn trung và dài hạn cho cộng đồng DN phát triển.