Văn chương có thể làm bệ phóng cho điện ảnh
	Văn chương gợi hứng cho âm nhạc
	Văn chương khám phá thế giới ẩm thực
	Trăm năm duyên nợ văn chương
	Làm sao hình dung diện mạo văn chương trẻ phương Nam?
	Ông “phó cạo” có duyên nợ văn chương

Trang bìa cuốn sách “Văn học Sài Gòn 1954-1975, những chuyện bên lề”.

Nhà văn Lê Văn Nghĩa đã mất hơn một năm để hoàn thành cuốn sách “Văn học Sài Gòn 1954-1975, những chuyện bên lề”. Thế nhưng, đó là nói về thời gian viết, còn để có nguồn tư liệu như vậy, tác giả đã phải sưu tầm và nghiền ngẫm hàng thập niên.

Nhà văn Lê Văn Nghĩa thổ lộ một cách khiêm tốn: “Quá rảnh, tôi thường đọc lại những tờ báo, các tạp chí văn học trước năm 1975 để tìm tư liệu về Sài Gòn. Rồi sau đó, được đọc thêm một số hồi ký của các nhà văn Sài Gòn kể lại cuộc đời của họ có liên quan đến bạn bè, bối cảnh xã hội, và những lý do “bí mật” thúc đẩy họ trở thành người cầm bút. Có những câu chuyện thật vui, cũng có những câu chuyện buồn thật rơi nước mắt. Có những chuyện cảm động có những chuyện thật chán phèo cho cái tình đời. Tôi quan niệm những trang văn, những quyển truyện dài, khi đã ra mắt bạn đọc đều có dấu ấn của cuộc đời tác giả - không ít thì nhiều. Những chuyện đằng sau trang văn, đằng trước cơm áo được ghi lại trong hồi ký của người này người kia, trong những cuộc trả lời phỏng vấn trên báo mà nếu lẩy ra thì ít nhiều cũng hình dung được không khí làm văn, làm báo thời trước 1975. Không ít sự chia sẻ cũng như không ít sự tỵ hiềm. Nào ai biết, nào ai hay những chuyện này nhất là bạn đọc trẻ - những người muốn nghiên cứu, tìm hiểu một thời kỳ văn chương của Sài Gòn từ 1954 - 1975”.

Từng xuất bản nhiều cuốn truyện dài và tạp bút viết về Sài Gòn, nhưng đề cập trực diện đến văn chương Sài Gòn hoàn toàn không đơn giản. Cuốn sách “Văn học Sài Gòn 1954-1975, những chuyện bên lề” dày gần 500 trang, chứng tỏ tác giả đã sở hữu một nguồn tư liệu đồ sộ. Bởi lẽ, có những giai thoại rất ít người biết như “Một vụ đạo văn đáo tụng đình”, “Nhà văn nào ký vào sách trực tiếp cho bạn đọc đầu tiên” hoặc “Ba nhà văn quen của dưỡng trí viện Biên Hòa”, “Tập thơ in ở Hà Nội, phát hành ở Sài Gòn”.

Với tư cách đồng nghiệp, nhà thơ Cao Thoại Châu nhận định về cuốn sách “Văn học Sài Gòn 1954-1975, những chuyện bên lề” bằng sự trân trọng: “Tác phẩm rất phong phú về dữ liệu khi tập họp tới 70 tác giả mà mỗi người là một “vũ trụ” mà là thứ “vũ trụ” đa góc cạnh, “thường dân vô tội” khó lòng biết, thì nay Lê Văn Nghĩa làm giùm! Cuốn sách của anh vừa chân thực vừa trong trẻo đáng là một tư liệu cho những ai muốn biết thêm về văn học Sài Gòn một thời đã xa”.

Cuốn sách “Văn học Sài Gòn 1954-1975, những chuyện bên lề” không sắp xếp theo trình tự thời gian hay khu biệt tác giả, mà được thể hiện ngẫu hứng như những câu chuyện nhàn đàm đắc ý. Độc giả vì vậy có thể đọc bất chợt một đề mục nào đó hoặc một nhân vật nào đó khi mở cuốn sách.

Nhiều năm qua, trên các diễn đàn văn hóa, đã có không ít ý kiến về việc đánh giá lại một cách nghiêm túc hơn về những đóng góp của văn chương miền Nam trước ngày đất nước thống nhất. Bây giờ, nhà văn Lê Văn Nghĩa đã đưa ra cuốn sách “Văn học Sài Gòn 1954-1975, những chuyện bên lề” như một sự khai mở: “Tác giả không mong (và cũng không đủ sức) làm một nhà lý luận để nhận định hay ghi lại tiến trình văn học của Sài Gòn. Chỉ là cóp nhặt trong thời đại làm biếng, lười lẫm khi có máy tính với các nút chức năng cắt và dán. Tác giả chỉ có chút xíu công trạng là đọc, viết và chép lại, trích đoạn những hồi ký, tạp chí, sách vở. Mọi sự kiện, dù chính xác hay không đều nằm ngoài tầm tay và kiến thức của người chép. Nếu hồi ký của một nhà văn, bài báo nào đó trung thực, chính xác thì những điều ghi lại trong sách này sẽ đúng, nhưng còn ngược lại thì người chép bó toàn thân chấm com luôn. Nói trước vậy cho nó lành!”.