Công chức Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu giám sát hàng hóa XNK tại khu vực cảng Cái Mép. Ảnh: N.H

Lực đẩy tăng trưởng từ hạ tầng

Những ngày đầu năm 2024, các bến cảng tại khu vực Cái Mép - Thị Vải đón nhiều chuyến tàu quốc tế cập cảng làm hàng. Sau nhiều tháng trầm lắng do ảnh hưởng tình hình kinh tế thế giới, kể từ quý 3/2023 đến nay, lượng hàng hóa thông qua khu vực cảng tại đây đã dần lấy lại đà tăng trưởng, nên không khí tại các bến cảng cũng trở nên nhộn nhịp hơn.

Theo báo cáo của Sở Giao thông vận tải tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, khối lượng hàng hóa thông qua cảng trong tháng 12/2023 tiếp tục tăng gần 4% so với tháng trước đó, ước đạt 5,8 triệu tấn và tăng trên 4% so với cùng kỳ năm 2022. Ước tính cả năm, lượng hàng hóa thông qua cảng đạt 73,5 triệu tấn, tăng trưởng gần 3%.

Sở Giao thông vận tải tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu dự báo nhiều yếu tố tác động tới ngành cảng biển trong thời gian tới, bao gồm sự hồi phục nhu cầu tiêu dùng từ các nước nhập khẩu. Doanh thu các doanh nghiệp cảng biển có thể tăng trưởng tốt hơn nhờ giá dịch vụ ổn định và hàng hóa thông qua cảng sẽ nhiều hơn.

Bên cạnh sự hồi phục của dòng chảy hàng hóa xuất nhập khẩu, trong những ngày cuối năm 2023, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 1629/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Điểm nổi bật trong quyết định này là định hướng phát triển, hiện đại hóa cảng cửa ngõ quốc tế Cái Mép - Thị Vải thành cảng quốc tế trung chuyển lớn, có tầm cỡ khu vực châu Á và quốc tế. Đồng thời hình thành trung tâm logistics cấp quốc gia, khu thương mại tự do gắn với cảng biển khu vực Cái Mép Hạ, thu hút nhà đầu tư chiến lược và thiết kế hệ sinh thái hoàn chỉnh, đồng bộ, áp dụng các chuẩn mực hàng đầu quốc tế.

Trên thực tế, kể từ sau khi cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu được xác định là một trong hai cảng biển đặc biệt trong hệ thống cảng biển Việt Nam theo Quyết định số 804/QĐ-TTg năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ, hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải đã nhận được sự quan tâm đầu tư rất lớn từ phía Chính phủ, địa phương và các DN. Các dự án kết cấu hạ tầng hàng hải được ưu tiên đầu tư, gồm: nâng cấp tuyến luồng Cái Mép - Thị Vải phục vụ tàu đến 200.000 tấn; đáp ứng thông quan lượng hàng hóa từ 1,1 - 1,4 tỷ tấn, trong đó, hàng container từ 38 - 47 triệu TEU; thành lập cảng cạn đầu tiên của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, dự án thành lập khu mậu dịch tự do...

Trong đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu Nguyễn Công Vinh đánh giá, việc Cảng cạn Phú Mỹ - cảng cạn đầu tiên của tỉnh, đi vào hoạt động sẽ là "cánh tay nối dài" để vận chuyển hàng hóa, giúp ngành dịch vụ phát triển mạnh, nhất là dịch vụ logictics đã khơi thông điểm nghẽn thiếu chân hàng của cụm cảng biển này. Cảng cạn Phú Mỹ có sẵn hệ thống thông quan sẽ mở ra hệ sinh thái phục vụ cho cụm cảng Cái Mép- Thị Vải phát triển trong tương lai.

Trước đó, nắm bắt được tinh thần của Nghị quyết 24-NQ/TW, từ giữa năm 2022, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn giai doạn 2021-2025, bổ sung hơn 10.000 tỷ đồng để đầu tư 10 dự án giao thông quan trọng có tính kết nối liên vùng và nội tỉnh.

Các dự án tiếp nối và dự án mới đang triển khai sôi động ở khắp các địa phương trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Nổi bật là các công trình trọng điểm như đường cao tốc Biên Hòa -Vũng Tàu đoạn qua tỉnh trị giá gần 5.000 tỷ đồng, đường 991B nối quốc lộ 51 với cảng hạ lưu Cái Mép có tổng vốn đầu tư gần 3.900 tỷ đồng, cầu Phước An nối tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu với tỉnh Đồng Nai với tổng vốn đầu tư gần 4.900 tỷ đồng, đường ven biển 994 với tổng vốn đầu tư hơn 6.500 tỷ đồng...

Sẵn sàng đón đầu tăng trưởng

Với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống cảng Cái Mép – Thị Vải cũng như hạ tầng giao thông kết nối, hạ tầng logistics, dự báo lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu thông qua đây sẽ gia tăng nhanh chóng trong thời gian tới.

Là đơn vị quản lý về xuất nhập khẩu trên địa bàn, ông Nguyễn Trường Giang, Cục trưởng Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, đơn vị đã và đang có sự chuẩn bị về mọi mặt để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu được dự báo lưu lượng hàng hóa xuất nhập khẩu sẽ tăng.

Trước tiên là hỗ trợ tốt nhất để giúp DN tuân thủ pháp luật về hải quan, tạo thuận lợi thương mại trên cơ sở tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động cải cách hành chính, đảm bảo công khai minh bạch và tạo điều kiện cho các hoạt động xuất nhập khẩu. Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu cũng tăng cường đối thoại, đặc biệt là đối thoại với các hiệp hội, DN nhằm tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách, đề xuất các giải pháp nhằm giảm thời gian, chi phí thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Về phía nội bộ đơn vị sẽ tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, bổ sung, bố trí hợp lý lực lượng cán bộ công chức thực hiện thủ tục hải quan kịp thời, nhanh chóng để phục vụ tốt cho doanh nghiệp. Công bố, công khai danh sách các cán bộ, công chức, đơn vị thực hiện thủ tục hành chính; không để xảy ra chậm trễ, gây phiền hà, nhất là làm phát sinh thêm thủ tục, hồ sơ, giấy tờ, yêu cầu điều kiện không đúng quy định trong quá trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính.

Ông Nguyễn Trường Giang cũng cho biết, trong năm 2024, dự kiến Thông tư về cảng mở tại khu vực Cái Mép - Thị Vải sẽ được thông qua và có hiệu lực. Khi đó, hàng hóa qua lại giữa các cảng trong cụm cảng Cái Mép – Thị Vải sẽ không phải niêm phong trong trường hợp còn seal hãng tàu. Điều này sẽ giúp giảm giấy tờ cũng như các tiêu chí khai báo trên chứng từ vận chuyển chịu sự giám sát, từ đó giảm đáng kể thời gian thực hiện thủ tục hải quan cho DN cũng như cơ quan hải quan.

Trước đó, từ năm 2022, Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu đã đưa vào vận hành chính thức 2 máy soi container tại khu vực Cái Mép – Thị Vải, giúp giảm thời gian kiểm tra thực tế hàng hóa, tiết kiệm chi phí và thời gian cho cả DN và Hải quan. Trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả của công tác soi chiếu container hàng hóa để tiết kiệm chi phí và thời gian thực hiện thủ tục hải quan.

Với sự chuẩn bị sẵn sàng cả về nhân lực, phương tiện và các chương trình, giải pháp mới, Cục trưởng Nguyễn Trường Giang tự tin cho rằng Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ đáp ứng tốt mọi nhu cầu xuất nhập khẩu cho các DN trong thời gian tới.