Hải quan Bình Phước trao đổi với doanh nghiệp về loại hình xuất nhập khẩu tại chỗ. Ảnh: N.H

Hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao tính tuân thủ

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Ngàn, Phó cục trưởng Cục Hải quan Bình Phước cho biết, thời gian qua, tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, xung đột Nga – Ukraina tiếp tục kéo dài, một số nền kinh tế lớn tiếp tục suy giảm tăng trưởng và đối diện với nguy cơ suy thoái kinh tế... Dù đối mặt với rất nhiều khó khăn, nhưng với cam kết thực hiện đúng tuyên ngôn phục vụ khách hàng: “Chuyên nghiệp - Minh bạch - Hiệu quả”, Cục Hải quan tỉnh Bình Phước luôn lắng nghe và đồng hành cùng doanh nghiệp để kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng cũng như tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và nhanh chóng truyền tải các thông tin cập nhật về cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động Hải quan tới cộng đồng doanh nghiệp. Cùng với đó, phản ánh những vướng mắc vượt thẩm quyền lên các cấp trên nhằm hoàn thiện những chính sách, quy định có liên quan.

Trong thời gian qua, Cục Hải quan Bình Phước luôn nỗ lực không ngừng trong cải cách thủ tục hành chính để phục vụ tốt hơn cho doanh nghiệp trong hoạt động quản lý về Hải quan, nâng cao tính công khai, minh bạch; rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa, giảm chi phí và thời gian đi lại của doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục Hải quan.

Tuy nhiên, ông Ngàn cũng nhìn nhận, dù các hoạt động cải cách đã đạt được các kết quả khả quan, nhưng so với những yêu cầu mới trong thời kỳ hội nhập quốc tế, công tác cải cách hiện đại hóa tại Cục Hải quan tỉnh Bình Phước vẫn còn một số bất cập. Nguyên nhân do đội ngũ cán bộ công chức đảm nhận thủ tục xuất nhập khẩu tại các doanh nghiệp đa số chưa được đào tạo cơ bản về lĩnh vực xuất nhập khẩu, dẫn đến việc khai báo hải quan còn chưa chính xác.

Trong khi đó, biên chế của Cục Hải quan tỉnh Bình Phước phát triển chưa tương xứng với khối lượng và nhu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ được giao. “Mặc dù đã có nhiều cố gắng song việc tuyên truyền, thông tin pháp luật liên quan đến quản lý nhà nước về hải quan đến cộng đồng doanh nghiệp vẫn chưa thường xuyên, nên sự phối hợp giữa 2 phía Hải quan và doanh nghiệp hiệu quả chưa đạt như mong muốn” – ông Ngàn chia sẻ.

Từ thực tế đó, Cục Hải quan Bình Phước tổ chức hội nghị đối thoại nhằm lắng nghe các ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ, đồng thời tiếp tục đổi mới công tác quản lý nhà nước về Hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư...

Tại hội nghị, Cục Hải quan Bình Phước đã triển khai các nội dung về đánh giá doanh nghiệp tuân thủ. Bà Nguyễn Thị Thảo, Phó trưởng Phòng Nghiệp vụ cho biết, hiện tại Cục Hải quan Bình Phước chưa có doanh nghiệp được công nhận doanh nghiệp ưu tiên, tỷ lệ doanh nghiệp đạt mức tuân thủ cao cũng chỉ đạt 8%, tỷ lệ doanh nghiệp tuân thủ ở mức trung bình là 21%. Trong khi đó, tỷ lệ doanh nghiệp tuân thủ thấp là 53% và không tuân thủ là 18%.

Bà Thảo cho biết, để được hỗ trợ nâng mức tuân thủ, doanh nghiệp nên tham gia Chương trình thí điểm hỗ trợ doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật Hải quan do Tổng cục Hải quan triển khai. Chương trình hướng đến mục đích nâng cao tính tự tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp, giảm thiểu vi phạm pháp luật Hải quan.

Khi tham gia chương trình, doanh nghiệp sẽ được hướng dẫn, hỗ trợ để nâng cao mức độ tuân thủ, giảm tỷ lệ kiểm tra, giảm chi phí, thời gian thông quan hàng hóa. Doanh nghiệp cũng được hỗ trợ xử lý vướng mắc trong thực hiện thủ tục hải quan để chủ động có biện pháp phòng tránh vi phạm, nâng cao tính tuân thủ. Đặc biệt, doanh nghiệp sẽ trở thành đối tác tin cậy của cơ quan Hải quan trong hoạt động xuất nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, từ đó làm cơ sở tạo thuận lợi thương mại, nâng cao sức cạnh tranh.

Ghi nhận nhiều ý kiến về xuất nhập khẩu tại chỗ

Doanh nghiệp nêu vướng mắc về xuất nhập khẩu tại chỗ. Ảnh: N.H

Bên cạnh việc triển khai các nội dung về đánh giá doanh nghiệp tuân thủ, Cục Hải quan Bình Phước cũng đưa ra nhiều lưu ý cho doanh nghiệp liên quan đến vấn đề tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa; những vướng mắc thường gặp của các doanh nghiệp trên địa bàn đã được đơn vị ghi nhận trong thời gian qua và hướng tháo gỡ.

Đặc biệt, tại hội nghị, nhiều doanh nghiệp nêu lên vướng mắc về những thay đổi quy định đối với thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ theo điều 35 Nghị định 08/2015/NĐ-CP. Bên cạnh những khó khăn trong việc nhập khẩu nguyên liệu, vật tư theo loại hình xuất nhập khẩu tại chỗ, một doanh nghiệp cho biết, trước đây vẫn thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ và giao hàng cho doanh nghiệp tại Việt Nam theo chỉ định của thương nhân nước ngoài. Nhưng nay hình thức này không được thực hiện và doanh nghiệp phải chuyển qua hình thức xuất hóa đơn khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.

Cụ thể, trước đây khi thực hiện giao hàng, thương nhân nước ngoài là người thanh toán chi phí mua nguyên liệu, vật tư. Nhưng khi chuyển sang hình thức xuất hóa đơn, doanh nghiệp rất khó liên hệ với thương nhân nước ngoài. Có trường hợp doanh nghiệp không thể xuất hàng vì không xuất được hóa đơn mà cũng không mở được tờ khai. Trong khi đó một số trường hợp đã giao hàng rồi nhưng cũng không biết khi nào mới được thanh toán…

Liên quan đến những vướng mắc của doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Duyên, Phó trưởng Phòng Nghiệp vụ - Cục Hải quan Bình Phước cho biết, thời gian qua Tổng cục Hải quan đã tổ chức nhiều hội nghị để lắng nghe các ý kiến đóng góp, tìm giải pháp tháo gỡ cho doanh nghiệp. Theo đó, trong thời gian chưa có văn bản hướng dẫn mới, loại hình gia công tại Việt Nam vẫn tiếp tục thực hiện theo quy định tại điểm a khoản 1 điều 35 Nghị định 08 đối với hàng hóa mua bán giữa doanh nghiệp nội địa với doanh nghiệp phi thuế quan. Chỉ riêng quy định tại điểm c khoản 2 điều 35 thì doanh nghiệp đang băn khoăn về đối tượng thương nhân nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam.

Theo đó, quy định về thương nhân nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam đã được quy định cụ thể tại Luật quản lý ngoại thương năm 2018. Cụ thể, thương nhân nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam là không có hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam theo bất cứ hình thức nào theo định pháp luật về đầu tư, thương mại; doanh nghiệp không có văn phòng đại diện và chi nhánh tại Việt Nam theo quy định pháp luật về thương mại.

Trong trường hợp của doanh nghiệp nước ngoài có đầu tư tại Việt Nam dưới các dạng như mua cổ phiếu, góp vốn bằng các nguyên liệu, vật tư, hàng hóa thể hiện trên giấy chứng nhận đầu tư hoặc có chi nhánh tại Việt Nam thì đang được hiểu là có hiện diện tại Việt Nam. Khi đó doanh nghiệp sẽ không được thực hiện hình thức xuất nhập khẩu tại chỗ và sẽ phải thực hiện thủ tục mua bán với doanh nghiệp nội địa Việt Nam theo hình thức xuất hóa đơn. Theo đó, Cục Hải quan Bình Phước sẽ ghi nhận những vướng mắc của doanh nghiệp để báo cáo lên Tổng cục Hải quan tìm cách tháo gỡ.

Ông Nguyễn Văn Ngàn cũng cho biết, thời gian qua Tổng cục Hải quan đã tổ chức nhiều hội nghị lắng nghe ý kiến góp ý để báo cáo Bộ Tài chính trình chính phủ sửa đổi, bổ sung hoặc có chính sách mới đối với loại hình xuất nhập khẩu tại chỗ.

“Ngành Hải quan rất chia sẻ với những khó khăn hiện tại của doanh nghiệp và đang rất tích cực tìm cách tháo gỡ tốt nhất cho doanh nghiệp” – ông Ngàn cho hay.