Công chức Hải quan Bình Phước kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu. Ảnh: N.H

Thách thức trong dài hạn

Theo báo cáo của Cục Hải quan Bình Phước, trong nửa đầu năm 2023, số thu ngân sách từ một số nhóm hàng nhập khẩu tại đơn vị ghi nhận tăng, gồm máy móc thiết bị, giấy phế liệu, da và sản phẩm da, giày dép, sản phẩm và bộ phận giày dép; nguyên liệu sản xuất ngành dệt nhuộm, may mặc… Một số nhóm hàng khác lại có số thu giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022, như đá granite, sản phẩm bằng đá có số thu giảm 16%, plastic và sản phẩm bằng plastic giảm 18%. Bên cạnh đó, kim ngạch xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm tuy không giảm nhưng số thu lại giảm mạnh 77%, tương đương giảm 31 tỷ đồng.

Dù các yếu tố tích cực và bất lợi đan xen, song kết quả thu ngân sách trong 6 tháng của Cục Hải quan Bình Phước vẫn đạt được trên 647 tỷ đồng, tăng trưởng 16% và hoàn thành 53% chỉ tiêu cả năm.

Trong 6 tháng cuối năm, việc triển khai Nghị định số 44/2023/NĐ-CP quy định chính sách giảm thuế GTGT từ 10% xuống 8% áp dụng từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 theo Nghị quyết 101/2023/QH15, có hiệu lực từ ngày 1/7/2023 dự kiến sẽ làm giảm số thu ngân sách nhà nước của đơn vị đối với 16 nhóm hàng hóa đang phát sinh.

Mặc dù vậy, với những giải pháp quyết liệt đang được triển khai, Cục Hải quan Bình Phước dự báo sẽ hoàn thành chỉ tiêu được giao trong năm nay là 1.220 tỷ đồng. Tuy nhiên, việc duy trì tăng trưởng trong những năm tiếp theo là thách thức không nhỏ.

Theo Nghị quyết số 02/NQ-HĐND ngày 31/3/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Phước về kế hoạch tài chính 5 năm 2021-2025, dự kiến Cục Hải quan Bình Phước được giao chỉ tiêu năm 2024 là 1.281 tỷ đồng và năm 2025 là 1.351 tỷ đồng. Trong khi đó, số thu ngân sách thường xuyên từ các DN đang hoạt động ổn định trên địa bàn của đơn vị chỉ dao động từ 55 - 60 tỷ đồng/tháng tương đương 600-720 tỷ đồng/năm. Điều này đặt ra bài toán về việc đảm bảo thu được các khoản thu từ nguồn không thường xuyên đối với tập thể Cục Hải quan Bình Phước.

Ngoài ra, lượng hoàn thuế nhập khẩu hàng năm chiếm một phần lớn trong tổng số thu ngân sách của đơn vị. Đặc biệt là hoàn thuế đối với DN nhập khẩu theo loại hình A12 nhập khẩu nguyên liệu tại chỗ từ DN khác hoạt động theo loại hình sản xuất xuất khẩu sau đó tiếp tục đưa vào sản xuất và xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài hoặc vào khu phi thuế quan theo quy định tại Nghị định 18/2021/NĐ-CP ngày 11/3/2021. Theo đó, mỗi năm đơn vị thực hiện hoàn thuế khoảng 70 tỷ đồng.

Nỗ lực hóa giải thách thức

Trước những thách thức đặt ra trong công tác thu ngân sách, Cục Hải quan Bình Phước xác định việc tăng cường cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa công tác hải quan, tạo thuận lợi thương mại và các hoạt động xuất nhập khẩu là giải pháp then chốt để nuôi dưỡng nguồn thu. Theo đó, đơn vị xây dựng các bài toán, chương trình theo dõi, quản lý hỗ trợ công chức hải quan trong thực thi nhiệm vụ qua đó giúp rút ngắn thời gian, chi phí thông quan hàng hóa.

Bên cạnh đó, các chương trình đối thoại, diễn đàn được tổ chức hàng năm cũng mang lại hiệu quả trong việc tuyên truyền các văn bản, chính sách pháp luật đến cộng đồng DN làm thủ tục trên địa bàn, giúp DN có nhận thức đúng và đầy đủ để tuân thủ, mang lại hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Cục Hải quan Bình Phước cũng tích cực triển khai tổ chức phân công cán bộ công chức quản lý, chăm sóc từng DN, phụ trách đồng hành hỗ trợ DN, kịp thời giải đáp các vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan.

Ngoài việc tiếp nhận các vướng mắc từ phía DN, các đơn vị thuộc và trực thuộc Cục Hải quan Bình Phước còn chủ động rà soát, ghi nhận những vướng mắc của DN để báo cáo các cấp có thẩm quyền. Đặc biệt là rà soát các vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện quy định về quản lý, kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. Trong đó, đơn vị đã báo cáo UBND tỉnh Bình Phước, báo cáo Bộ Xây dựng bất cập trong thủ tục kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa nhập khẩu là vật liệu xây dựng; kiến nghị Tổng cục Hải quan, UBND tỉnh Bình Phước có ý kiến về công tác kiểm tra an toàn thực phẩm đối với mặt hàng hạt điều nhập khẩu từ châu Phi; báo cáo Tổng cục Hải quan về bất cập trong hướng dẫn khai sửa đổi, bổ sung sau thông quan đối với hàng hóa kiểm tra chuyên ngành đối với mặt hàng điều…

Bên cạnh những biện pháp để nuôi dưỡng nguồn thu hiện có, Cục Hải quan Bình Phước cũng không ngừng tìm kiếm các nguồn thu mới để tăng thu ngân sách nhà nước. Theo đó, Cục Hải quan Bình Phước tích cực tiếp cận nhân sự của các dự án đầu tư mới ngay từ lúc DN có nhu cầu tiếp xúc đầu tư tại tỉnh để tư vấn, thu hút các DN này về làm thủ tục ngay từ giai đoạn nhập khẩu máy móc thiết bị.

Đặc biệt, theo bà Nguyễn Thị Duyên, Trưởng phòng Nghiệp vụ - Cục Hải quan Bình Phước, toàn tỉnh hiện có gần 245.000 ha cây cao su, tăng 27% so với cùng kỳ năm 2022. Điều này cho thấy nguồn gỗ từ cây cao su trên địa bàn, đặc biệt là nguồn thanh lý rất nhiều. Tuy nhiên, hiện đơn vị chưa khai thác được nguồn thu này do các DN trên địa bàn đều bán cho các DN khác để xuất khẩu hoặc làm thủ tục tại các đơn vị khác. Theo đó, Cục Hải quan Bình Phước đang tích cực tiếp cận để thu hút các DN này về làm thủ tục.