Lô đá vôi xuất khẩu đang giữ tại cảng có nguồn gốc từ các mỏ do tỉnh cấp phép là không đúng quy định
	Xử lý phân loại, áp dụng đúng chính sách xuất khẩu mặt hàng đá
	Rà soát, làm rõ dấu hiệu gian lận đối với mặt hàng đá vôi xuất khẩu
	Hải quan tăng cường kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất khẩu khoáng sản

Công chức Chi cục Hải quan cảng Cẩm Phả thực hiện kiểm hóa đá vôi tại khu vực Hòn Nét (TP Cẩm Phả). Ảnh: ST

Rà soát phân loại

Vừa qua, một số DN phản ánh, hiện có một số DN XK mặt hàng khai báo là đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi, mã số khai báo 2517.49.00.30, thuế suất thuế XK 15%. Tuy nhiên, thực chất các mặt hàng đá của các DN này là đá vôi có hàm lượng CaCO3 > 85% nên theo quy định tại điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Khoáng sản và Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6072:2013 thì mặt hàng này phải được áp mã số 2521.00.00, thuế suất thuế XK 17%.

Để chống thất thu thuế, đảm bảo bình đẳng trong kinh doanh và việc thực thi Luật Khoáng sản được nghiêm minh, sau khi xem xét và căn cứ các quy định của pháp luật về khoáng sản, các quy định về phân loại hàng hóa hiện hành, ngày 22/12/2020, Tổng cục Hải quan ban hành công văn 8019/TCHQ-TXNK về việc phân loại mặt hàng đá.

Tổng cục Hải quan yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố rà soát phân loại mặt hàng XK là đá vôi, đá chứa canxi (trừ nhũ đá vôi, đá vôi trắng và đá hoa trắng), đáp ứng Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6072:2013 thì thuộc nhóm 25.21 và rà soát các tờ khai XK và hồ sơ XK đối với mặt hàng khai báo là đá vôi, đá chứa canxi, đá xây dựng,..., đáp ứng Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6072:2013 nhưng chưa phân loại thuộc nhóm 25.21 nêu tại điểm 1 công văn số 8019/TCHQ-TXNK để thực hiện phân loại và áp dụng mức thuế, thu đủ thuế và xử phạt theo quy định.

Sau khi Tổng cục Hải quan có công văn hướng dẫn phân loại nêu trên, một số DN XK mặt hàng khai báo là đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi đã có văn bản kiến nghị việc áp dụng điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Khoáng sản là chưa đầy đủ.

Các DN cho rằng mặt hàng đá XK đủ tiêu chuẩn làm nguyên liệu sản xuất xi măng Pooc lăng theo tiêu chuẩn Việt Nam nhưng không đủ tiêu chuẩn làm nguyên liệu sản xuất đá ốp lát, đá mỹ nghệ theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam thì mặt hàng thuộc Danh mục khoáng sản làm vật liệu thông thường.

Tuy nhiên, căn cứ theo nội dung đã được trao đổi thống nhất giữa Tổng cục Hải quan, đại diện Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) và đại diện Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam (Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng– Bộ Khoa học và Công nghệ) và kết quả công tác kiểm soát cho thấy kiến nghị “Việc áp dụng điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Khoáng sản là chưa đầy đủ của một số các DN XK mặt hàng khai báo là đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi’’ nêu trên là không có căn cứ.

Tại buổi họp diễn ra chiều 30/12 giữa đại diện Lãnh đạo Tổng cục Hải quan với đại diện Vụ Vật liệu xây dựng (cơ quan xây dựng các quy định, hướng dẫn XK khoáng sản làm vật liệu xây dựng) và đại diện Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam (đơn vị thẩm định Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6072:2013 về đá vôi để sản xuất clanhke xi măng Pooc lăng), đại diện các đơn vị đều thống nhất và cho ý kiến đối với điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Khoáng sản quy định.

Đồng thời, Tổng cục Hải quan cũng tiến hành kiểm tra một số hồ sơ XK do Cục Hải quan Quảng Ninh cung cấp của các DN đang kiến nghị thì các mặt hàng này có tên khai báo là đá xây dựng có nguồn gốc từ đá vôi, không khai báo hàm lượng CaCO3 và MgCO3 nhưng trên invoice và hợp đồng thì mặt hàng đều có tên thương mại là limestone (đá vôi). Tổng cục Hải quan cũng thu thập một số tài liệu khác của DN như Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) do Việt Nam cấp thì mặt hàng XK của DN đều có tên thương mại là limestone, HS code 2521.

Cũng trên cơ sở kết quả giám định ngày 25/12/2020 của Chi nhánh Công ty Cổ phần Giám định và Khử trùng FCC tại Hải Phòng, thông báo kết quả phân tích các mẫu hàng thuộc 2 tờ khai trên là đá có nguồn gốc từ đá vôi có thành phần Canxi Cacbonat (CaC03) trên 85% và Magie cacbonat (MgC03) dưới 7%, mã số 2521.00.00 (thuế suất thuế xuất khẩu 17%). Do đó, mặt hàng đá vôi đáp ứng TCVN 6072:2013 về đá vôi làm nguyên liệu để sản xuất clanhke xi măng Pooc lăng (Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6072:2013 về đá vôi để sản clanhke xi măng Pooc lăng không thuộc Danh mục khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Đồng thời, việc xác định mặt hàng đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng Pooc lăng vẫn áp dụng TCVN 6072:2013, không có tiêu chuẩn bổ sung, thay thế.

Chưa xem xét giải quyết thông quan lô hàng đá vôi tại cửa khẩu

Theo Tổng cục Hải quan, khoản 1 Điều 82 Luật Khoáng sản đã quy định rõ thẩm quyền cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản. Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản đối với các loại khoáng sản không thuộc khoản 2 Điều 82 Luật Khoáng sản nêu trên.

Cũng tại điểm g khoản 1 Điều 64 Luật Khoáng sản quy định khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường thì đá vôi đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6072:2013 về đá vôi để sản xuất clanke xi măng Pooc lăng không thuộc khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác mặt hàng đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng Pooc lăng.

Cũng tại khoản 4 Điều 2 Thông tư 05/2018/TT-BXD ngày 29/6/2018 của Bộ Xây dựng hướng dẫn xuất khẩu khoáng sản làm vật liệu xây dựng thì mặt hàng đá vôi đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6072:2013 về đá vôi để sản xuất clanke xi măng Pooc lăng phải có nguồn gốc hợp pháp theo quy định của pháp luật về khoáng sản (được khai thác từ mỏ đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép khai thác).

Đặc biệt, sau khi kiểm tra, Tổng cục Hải quan nhận thấy, các lô hàng XK của DN hiện đang khai báo đá xây dựng có mã HS 2517 49 00. Trường hợp này được xác định là khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường theo quy định tại Điều 64 Luật Khoáng sản và do UBND cấp tỉnh cấp phép thăm dò, khai thác theo quy định tại Điều 82 Luật Khoáng sản.

Ngay sau khi được yêu cầu kiểm tra, rà soát, Cục Hải quan Quảng Ninh cho biết, các lô hàng khai báo đá vôi XK đang lưu giữ tại cửa khẩu có nguồn gốc từ các mỏ do UBND tỉnh cấp phép.

Đối chiếu theo hướng dẫn tại công văn công văn 8019/TCHQ-TXNK của Tổng cục Hải quan về việc phân loại mặt hàng đá, mặt hàng đá vôi trên các tờ khai XK đáp ứng Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 6072:2013 về đá vôi để sản xuất clanhke xi măng Pooc lăng thuộc nhóm 2521 và phải được khai thác từ các mỏ do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép thăm dò, khai thác theo quy định tại Điều 82 Luật Khoáng sản.

“Do vậy, các lô hàng khai báo đá vôi XK đang lưu giữ tại cửa khẩu có nguồn gốc từ các mỏ do UBND tỉnh cấp phép là không đúng quy định của Điều 82 Luật Khoáng sản nên chưa được xem xét giải quyết thủ tục thông quan”, Tổng cục Hải quan nhấn mạnh.