Lực lượng chức năng kiểm tra phát hiện ma túy cất giấu trong đế những chiếc dép. Ảnh: đơn vị cung cấp

Diễn biến phức tạp

Hàng không với lợi thế là tuyến đường vận tải nhanh nhất, an toàn nhất và tiết kiệm thời gian nhất so với 4 loại hình khác là đường sắt, đường sông, đường biển và đường bộ. Cũng chính vì thế, các đối tượng tội phạm ma túy đã thiên biến vạn hóa đủ mọi thủ đoạn để tìm cách vận chuyển hàng cấm.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội Nguyễn Trường Giang nhận định, các đối tượng thường lợi dụng sự thông thoáng của chính sách, kẽ hở của pháp luật để vận chuyển ma túy qua đường quà biếu, cargo có địa chỉ người nhận không rõ ràng, gây khó khăn cho cơ quan Hải quan trong công tác điều tra, xử lý, phá án. Thông qua các tuyến đường chuyển phát nhanh, lợi dụng thương mại điện tử xuyên biên giới, các đối tượng thường gửi hàng trước thăm dò, theo dõi toàn bộ hành trình luồng hàng đi, sau đó sẽ gửi số lượng lớn.

Còn đối với đường hành lý, nếu như trước đây đối tượng mang số lượng rất ít thì thời gian gần đây lợi dụng cơ chế chính sách tạo thuận lợi đối với khách nước ngoài, các đối tượng vận chuyển qua đường hành lý với khối lượng rất lớn lên tới hàng trăm kg ma túy các loại, cất giấu trong vali hai đáy, trong vật dụng gia đình thông thường, máy móc thiết bị dùng cho cá nhân đi du lịch...

Trước tình hình đó, trong những năm qua, Cục Hải quan Hà Nội đã chỉ đạo Đội Kiểm soát phòng chống ma túy và các chi cục tăng cường thu thập, đánh giá chi tiết thông tin từ các nguồn trong và ngoài nước, xác định tuyến đường, địa bàn, đối tượng trọng điểm qua tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh. Chú trọng triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan để thực hiện các chương trình, kế hoạch về công tác phòng chống ma tuý, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các đơn vị trong và ngoài ngành trong công tác đấu tranh phòng chống ma tuý triệt phá được nhiều đường dây buôn bán vận chuyển ma tuý từ nước ngoài về Việt Nam, đặc biệt là từ châu Âu về Hà Nội, Việt Nam.

Kết quả, năm 2023, Cục Hải quan Hà Nội đã phát hiện, phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý 45 vụ; thu giữ khoảng 825 kg ma túy các loại; phối hợp bắt giữ 33 đối tượng (trong đó có 2 đối tượng người nước ngoài).

Triệt đường dây tội phạm, xóa nguồn cung

Những con số tang vật, vụ việc ma túy bị lực lượng Hải quan Hà Nội phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ cho thấy mức độ gia tăng nghiêm trọng của loại tội phạm này.

Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, Phó Chi cục trưởng Phùng Quang Minh thông tin, năm 2023, tổng số ma túy bắt giữ qua đường hàng không Nội Bài nhiều hơn 5 năm trước cộng lại.

Theo lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, số vụ bắt giữ ma tuý trong năm 2023 (tính đến 30/11/2023) là 28 vụ, bắt giữ 20 đối tượng, tang vật vi phạm thu được khoảng 581 kg ma túy các loại, tăng gần 3 lần về số vụ, tăng 2,5 lần về số đối tượng và hơn 3 lần về tang vật bắt giữ được so với năm 2022. Ngoài 28 vụ đã bàn giao cho cơ quan Công an, hiện Chi cục đang tiếp tục phối hợp các cơ quan chức năng tiến hành xử lý theo quy định của pháp luật 14 vụ, tang vật vi phạm thu được khoảng 157 kg ma tuý các loại.

Thủ đoạn của các đối tượng vận chuyển ma tuý qua đường hàng không ngày càng tinh vi, phức tạp và liên tục thay đổi phương thức hoạt động nhằm qua mặt cơ quan Hải quan và các cơ quan chức năng.

Đáng chú ý, 69,02% số tang vật ma túy bị bắt giữ qua Cảng hàng không quốc tế Nội Bài chủ yếu dưới dạng hàng hóa phi mậu dịch, quà biếu và đường chuyển phát nhanh, chiếm tỷ lệ 92,9% số vụ. Bên cạnh đó, có một tỷ lệ nhỏ ma túy được gửi qua đường bưu điện từ Mỹ, Mexico, Canada…

Đánh giá về những chuyển biến trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy của Cục Hải quan Hà Nội, tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 của đơn vị, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn nhấn mạnh, công tác kiểm soát phòng chống ma túy đạt thành tích nổi bật, các nghiệp vụ đấu tranh đã phát huy hiệu quả, chủ động trong phối hợp liên ngành, tinh thần trách nhiệm cao.

Để đạt được hiệu quả cao trong công tác đấu tranh, Phó Chi cục trưởng Phùng Quang Minh cho biết, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng không chỉ tại Việt Nam mà có cả sự phối hợp quốc tế, trao đổi thông tin, phối hợp cả chiều đi và chiều đến.

Cùng với đó là sự quan tâm chỉ đạo sát sao, kịp thời của lãnh đạo Tổng cục Hải quan, lãnh đạo Cục Hải quan Hà Nội đã sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ và có hiệu quả giữa chi cục và các lực lượng phòng chống ma túy trong và ngoài ngành. Đặc biệt là sự nỗ lực, cố gắng và chủ động thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp của toàn thể cán bộ, công chức tại Chi cục trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy trên địa bàn.

Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ, kỹ thuật mới cũng tạo điều kiện cho cơ quan Hải quan quản lý nhà nước chuyển dần từ quản lý thủ công sang quản lý hiện đại dựa trên cơ sở dữ liệu ngày càng lớn, được lọc nhiễu ngày càng trở nên chính xác tin cậy là cơ sở để áp dụng hiệu quả hơn phương pháp quản lý rủi ro, từ đó đấu tranh có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả cao với nguồn lực hạn chế.