Theo Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn, tình trạng DN lợi dụng chính sách thông quan điện tử để thực hiện các hành vi gian lận thương mại thông quan hoạt động XNK hàng hóa vào Việt Nam qua các cửa khẩu của tỉnh nhằm mục đích trốn thuế vẫn diễn biến phức tạp.

Tại các cửa khẩu, một số thủ đoạn gian lận được DN hoạt động XNK hàng hóa sử dụng như khai báo trong tờ khai hải quan là hàng tồn kho, hàng lỗi để hạ thấp giá trị hàng hóa; khai sai tên chủng loại, mã số hàng hóa, NK hàng hóa thuộc danh mục cấm NK; NK hàng hóa vi phạm sở hữu trí tuệ. Tất cả các hành vi này nhằm mục đích giảm số thuế phải nộp của DN và đưa hàng hóa có giá trị vào tiêu thụ ở nội địa Việt Nam.

Từ đầu năm đến nay, Cục Hải quan Lạng Sơn đã phát hiện 770 vụ vi phạm, trị giá ước tính hơn 18,6 tỷ đồng, tăng 56,6% số vụ và giảm 56,5% trị giá hàng vi phạm so với cùng kỳ năm 2023. Đơn vị cũng đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đạt 761 vụ, số tiền phạt nộp ngân sách đạt trên 3,5 tỷ đồng...

Công chức Hải quan Hữu Nghị thực hiện soi chiếu container hàng hóa bằng máy soi chiếu di động. ẢNh: H.Nụ

Chỉ tính riêng trong tháng 5, Cục Hải quan Lạng Sơn đã phát hiện 116 vụ vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm trên 6,8 tỷ đồng, số đầu vụ giảm 43,4% nhưng trị giá hàng hóa vi phạm tăng 361,7% so với tháng 4.

Cũng trong tháng 5, đơn vị đã ra quyết định xử phạt đạt 114 vụ, số tiền phạt nộp ngân sách 638,4 triệu đồng; chuyển Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an tỉnh Lạng Sơn) vụ việc có dấu hiệu tội phạm liên quan đến lô hàng NK của Công ty TNHH MTV thương mại và XNK Ngọc Diệp LS, tang vật vi phạm là 265 kg bạc, trị giá 5,23 tỷ đồng.

Cũng theo đánh giá của Cục Hải quan Lạng Sơn, trong tổng số các vụ việc được phát hiện thì Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị là đơn vị phát hiện, ngăn chặn được nhiều các hành vi gian lận qua kê khai hải quan của DN.

Số liệu sơ bộ từ Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị cho thấy, chỉ trong 5 tháng đầu năm đơn vị đã phát hiện, xử lý hơn 300 vụ DN gian lận kê khai hàng hóa XNK qua cửa khẩu. Các hành vi vi phạm chủ yếu lợi dụng chính sách tạo thuận lợi của ngành Hải quan, lợi dụng việc thông quan điện tử để khai sai tên hàng hóa; hàng hóa không đúng giá trị, chủng loại theo tờ khai hải quan.

Trước tình trạng đó, Hải quan Hữu Nghị đã tăng cường triển khai các biện pháp soi chiếu hàng hóa qua máy soi container; chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng khác để kịp thời nắm bắt thông tin DN có dấu hiệu vi phạm…

Còn tại cửa khẩu Chi Ma, trong 5 tháng đầu năm, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma đã phát hiện xử lý 39 vụ vi phạm, trong đó 33 vụ liên quan đến vi phạm pháp luật hải quan.

Để ngăn chặn các hành vi vi phạm một cách có hiệu quả, Hải quan Chi Ma đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ hải quan, đấu tranh với những thủ đoạn găm cắm hàng cấm, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ; cùng đó là phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng cửa khẩu trong nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, trao đổi chia sẻ thông tin.

Trao đổi với Tạp chí Hải quan, ông Vũ Tuấn Bình, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết, để ngăn chặn những thủ đoạn gian lận, đơn vị trong toàn Cục đã tích cực thu thập các thông tin DN, đối tượng và hàng hóa XNK; tăng cường thu thập, phân tích thông tin để phục vụ kiểm soát, ngăn chặn, xử lý vi phạm. Theo đó, 5 tháng đầu năm, Hải quan Lạng Sơn đã thu thập xử lý đối với 149 DN có dấu hiệu vi phạm; phân luồng trên 12.400 tờ khai trên hệ thống; phát hiện vi phạm 16 tờ khai, truy thu số tiền thuế trên 160 triệu đồng.

Theo Phó Cục trưởng Vũ Tuấn Bình, với các mặt hàng có trị thuế suất cao, các lô hàng được ưu tiên luồng Xanh có nghi vấn, mặt hàng nhạy cảm, Hải quan Lạng Sơn sẽ thực hiện kiểm soát chặt hồ sơ hải quan điện tử từ thời điểm các DN khai báo trực tuyến trên hệ thống.

Hải quan Lạng Sơn cũng đã chỉ đạo các đơn vị có liên quan chủ động xử lý thông tin, kiểm tra các DN khi có dấu hiệu vi phạm trong quá trình thực hiện hoạt động XNK hàng hóa. Trong đó, ngoài việc tăng cường giám sát, Hải quan Lạng Sơn sẽ tiếp tục đẩy mạnh tham vấn, bảo đảm cập nhật đầy đủ dữ liệu tham vấn trước khi chấp nhận hoặc bác bỏ giá trị khai báo hàng hóa XNK của DN.