Chỉ rõ những nguyên nhân

Năm 2023 được đánh giá là năm vô cùng khó khăn trong công tác thu NSNN do sự tác động to lớn của nhiều yếu tố bất lợi cả từ bên ngoài và bên trong. Năm 2023, Hải quan Nghệ An cũng được giao dự toán thu là 1.250 tỷ đồng. Đứng trước những khó khăn của nền kinh tế, chỉ tiêu 1.250 tỷ đồng đã đặt ra bài toán khó mà Cục Hải quan Nghệ An phải nỗ lực, phấn đấu vượt qua.

Trong khi đó, trên địa bàn các DN hoạt động chủ yếu loại hình gia công, sản xuất XK, DN chế xuất nên mặc dù kim ngạch tăng nhưng số thuế giảm do chính sách ưu đãi miễn thuế, không chịu thuế. Kim ngạch các mặt hàng của khối DN FDI chiếm tỷ trọng khá lớn nhưng số thuế chỉ chiếm từ khoảng 5% đến dưới 10% trong tổng số thu toàn Cục.

Ngoài ra, việc giá năng lượng trên thế giới vẫn đang ở mức cao gây tác động không nhỏ đến thị trường xăng dầu nói chung. Đây là yếu tố tác động rất lớn đến hoạt động NK xăng dầu của các DN thường xuyên làm thủ tục hải quan tại Cục Hải quan Nghệ An đối với mặt hàng này. Với nhóm mặt hàng là thép, nhôm NK làm nguyên liệu sản xuất giảm mạnh so với năm trước do các DN gặp nhiều khó khăn trong các đơn hàng, có DN không XK được sản phẩm.

Công chức Hải quan Vinh tận tình hướng dẫn thủ tục cho DN. Ảnh: H.Nụ

Đáng chú ý, việc cắt giảm thuế quan theo lộ trình tại các Hiệp định thương mại tự do mà Việt nam đã tham gia ký kết làm giảm số thuế của một số nhóm hàng NK như Hiệp định EVFTA, CPTPP… Cùng với đó, năm 2023, Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 101/2023/QH15 và Nghị định 44/2023/NĐ-CP về giảm thuế GTGT cho một số mặt hàng đã làm giảm đáng kể số thu thuế GTGT, trong khi thuế GTGT chiếm phần lớn trong tổng số thu thuế từ hoạt động XNK tại Cục Hải quan Nghệ An.

Đặc biệt, dịch vụ logistics tại Nghệ An chưa phát triển nên nhiều DN không lựa chọn làm thủ tục hải quan tại địa bàn tỉnh Nghệ An. Hơn nữa, cơ sở hạ tầng cửa khẩu, cảng biển và sân bay ở Nghệ An mặc dù đã được nâng cấp nhưng nhìn chung còn hạn chế, do đó hàng hóa của Nghệ An chưa hoàn toàn XNK thông qua các cửa khẩu của Nghệ An mà còn phải qua một số cảng như Hải Phòng, Nghi Sơn - Thanh Hóa, Vũng Áng - Hà Tĩnh.

Đặt ra giải pháp nỗ lực vượt khó

Đứng trước những khó khăn, thách thức phải đối mặt, ngay từ đầu năm, tập thể Cục Hải quan Nghệ An đã xây dựng nhiều kịch bản cho công tác thu NSNN nhằm đạt mục tiêu cao nhất. Trong đó, theo ông Chu Quang Hải, Cục trưởng Cục Hải quan Nghệ An, đơn vị đã tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ DN nhằm tạo thuận lợi thúc đẩy thương mại, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Đặc biệt tập trung tháo gỡ và giải quyết kịp thời các vướng mắc cho DN, không để tồn đọng kéo dài.

Trong đó, để đảm bảo cho việc hoàn thành mục tiêu thu, Hải quan Nghệ An xác định rõ các nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cũng như phân công đến từng đơn vị thuộc và trực thuộc triển khai thực hiện. Chủ động thúc đẩy mối quan hệ hợp tác phối hợp trong thực hiện thủ tục hải quan, tháo gỡ vướng mắc tạo thuận lợi cho các DN trọng điểm trong và ngoài tỉnh, phối hợp với các đơn vị hải quan trong Ngành nhằm học hỏi kinh nghiệm về công tác thuế XNK.

Đơn vị cũng tích cực nắm bắt kịp thời tình hình biến động của các yếu tố ảnh hưởng đến số thu, thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện của các đơn vị có số thu lớn như: Chi cục Hải quan Vinh, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cửa Lò để điều chỉnh kịp thời các giải pháp thu.

Bên cạnh triển khai các biện pháp theo kế hoạch, kịch bản đề ra, Cục đã chủ động bố trí sắp xếp công chức có năng lực và đáp ứng được yêu cầu công tác tại các vị trí quan trọng trong quy trình, đảm bảo thủ tục hải quan luôn được thực hiện nhanh chóng, chính xác, đúng quy định và tạo điều kiện thuận lợi nhất trong thông quan hàng hóa.

Đặc biệt, không chỉ dừng lại ở việc tổ chức các hội nghị đối thoại DN cấp Cục, tại các chi cục cũng triển khai hỗ trợ DN bằng các giải pháp tích cực. Hải quan Nghệ An tăng cường chống thất thu thuế XNK, nhất là đứng trước yêu cầu quản lý số, hải quan thông minh, đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời. Các giải pháp mà Cục đã áp dụng như công tác quản lý rủi ro, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế, đẩy mạnh công tác quản lý nợ thuế nhằm giảm nợ thuế quá hạn, thu hồi nợ đọng thuế, ứng dụng công nghệ thông tin để ứng dụng phục vụ công tác quản lý thu thuế. Tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, tập trung vào các lĩnh vực dễ bị lợi dụng để vi phạm pháp luật.

Cục trưởng Chu Quang Hải nhấn mạnh, bằng sự nỗ lực của tập thể, tính đến 31/12/2023, Cục Hải quan Nghệ An đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, đặc biệt số thu NSNN đạt 1.276,8 tỷ đồng, đạt 102,15% chỉ tiêu dự toán thu được giao. Trong đó thuế GTGT là 1.097 tỷ đồng, thuế XNK 176 tỷ đồng và thu khác 3,8 tỷ đồng. Tổng kim ngạch XNK đạt 3.443 triệu USD, trong đó kim ngạch XK là 1.991 triệu USD, kim ngạch NK là 1.452 triệu USD.

Có thể nói, năm 2023 là một năm đầy khó khăn cho hoạt động XNK, sản xuất kinh doanh của DN, nhưng với sự nỗ lực, Cục Hải quan Nghệ An đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, ông Chu Quang Hải chia sẻ.