Theo bà Phùng Thị Bích Hường (ảnh)- Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Tổng cục Hải quan), khi nghiên cứu áp dụng văn bản quy phạm pháp luật về hải quan cần nghiên cứu tổng thể các quy định từ Luật Hải quan đến các Nghị định, Thông tư hướng dẫn Luật để áp dụng pháp luật đầy đủ, chính xác…

Xin bà cho biết đến nay việc xây dựng các văn bản triển khai thi hành Luật Hải quan đã được Tổng cục Hải quan thực hiện ra sao?

Để triển khai thi hành Luật Hải quan 2014, Tổng cục Hải quan đã tiến hành xây dựng các Nghị định, Thông tư hướng dẫn Luật và các quy trình nghiệp vụ có liên quan. Theo đó, các văn bản quy phạm pháp luật triển khai thi hành Luật Hải quan bao gồm: 3 Nghị định và 12 Thông tư của Bộ Tài chính. Trong đó, có 11 Thông tư do Tổng cục Hải quan chủ trì xây dựng. Cụ thể: Đến thời điểm hiện nay, đã có 2 Nghị định hướng dẫn Luật được ban hành, đó là Nghị định 01/2015/NĐ-CP quy định chi tiết phạm vi địa bàn hoạt động hải quan; trách nhiệm phối hợp trong phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, có hiệu lực thi hành từ ngày 16-2-2015. Nghị định này thay thế Nghị định 107/2002/NĐ-CP của Chính phủ. Và Nghị định 08/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan về thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan, có hiệu lực thi hành từ ngày 15-3-2015. Nghị định này thay thế 5 Nghị định hiện hành; bãi bỏ 2 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, bãi bỏ một số điều của Nghị định 86/2013/NĐ-CP.

Còn 1 Nghị định quy định tiêu chí thành lập Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; tổ chức, nhiệm vụ và hoạt động của Hải quan các cấp. Nghị định này đang được Bộ Tài chính trình Chính phủ ký ban hành.

Cùng với đó, các Thông tư triển khai thi hành Luật cũng đã được Tổng cục Hải quan xây dựng, trong đó, đáng lưu ý là Thông tư quy định về thủ tục hải quan; kiểm tra, giám sát hải quan; thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu và quản lý thuế đối với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu. Thông tư này sẽ bãi bỏ 12 Thông tư (bao gồm các Thông tư: 45/2007/TT-BTC; 45/2011/TT-BTC; 190/2011/TT-BTC; 15/2012/TT-BTC; 183/2012/TT-BTC; 186/2012/TT-BTC; 196/2012/TT-BTC; 128/2013/TT-BTC; 175/2013/TT-BTC; 13/2014/TT-BTC; 22/2014/TT-BTC; 94/2014/TT-BTC).

Có thể thấy hệ thống các văn bản hướng dẫn Luật Hải quan là rất lớn, bà có thể cho biết cách thức nghiên cứu, áp dụng văn bản như thế nào để đơn vị Hải quan thực thi và DN áp dụng không gặp khó?

Theo quy định tại Điều 8 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì văn bản quy phạm pháp luật phải được quy định cụ thể để khi có hiệu lực thì thực hiện được ngay. Văn bản quy định chi tiết phải cụ thể, không lặp lại quy định của văn bản được quy định chi tiết.

Trên cơ sở quy định này, các Nghị định, Thông tư hướng dẫn Luật Hải quan 2014 được xây dựng trên nguyên tắc chỉ quy định những nội dung được giao quy định chi tiết và biện pháp để thực hiện, không quy định lại các nội dung đã quy định chi tiết tại văn bản pháp lý cao hơn.

Do đó, khi nghiên cứu áp dụng văn bản quy phạm pháp luật về hải quan cần nghiên cứu tổng thể các quy định từ Luật Hải quan đến các Nghị định, Thông tư hướng dẫn Luật để áp dụng pháp luật đầy đủ, chính xác. Có quy định của Luật Hải quan được áp dụng trực tiếp mà không có quy định tại Nghị định, Thông tư hướng dẫn.

Thời gian tới Tổng cục Hải quan sẽ làm gì để Luật Hải quan 2014 được phổ biến rộng rãi đến các đối tượng thực hiện, thưa bà?

Để Luật Hải quan 2014 thực thi có hiệu quả, bên cạnh công tác xây dựng hệ thống văn bản hướng dẫn thì Tổng cục Hải quan rất chú trọng tới công tác tập huấn và giới thiệu Luật Hải quan tới toàn thể các công chức trong ngành và cộng đồng DN, các bộ ngành liên quan ngay từ khi Luật Hải quan được thông qua. Cùng với đó là công tác phát hành sách, tờ rơi, bộ hỏi đáp về Luật và các văn bản hướng dẫn Luật để giúp CBCC, cộng đồng DN, người khai hải quan nghiên cứu được cụ thể.

Công tác tập huấn và tuyên truyền Luật này sẽ được Tổng cục Hải quan tăng cường trong thời gian tới khi mà các văn bản hướng dẫn Luật được ban hành đầy đủ.

Xin cảm ơn bà!