Một phần tuyến cao tốc đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết (Bình Thuận) được triển khai thi công. Ảnh: TTXVN

9 dự án của 3 địa phương chưa thực hiện giải ngân

Theo đó, hàng tháng, Tổ công tác số 5 của Chính phủ có trách nhiệm kiểm tra các địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước trong các địa phương gồm: Ninh Thuận, Bình Thuận, Đất Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Tuy nhiên, theo báo cáo, mặc dù Bộ Tài chính đã kiểm tra, đôn đốc hàng tháng, nhưng 6 địa phương trong Tổ vẫn chưa có chuyển biến tích cực trong việc thực hiện và giải ngân thanh toán kế hoạch đầu tư công năm 2024 và tiếp tục là các địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng năm 2024 thấp hơn bình quân chung cả nước (22,34%) gồm: Bình Thuận, Gia Lai, Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Dương và Bình Phước.

Đến hết ngày 31/5/2024, chỉ có 3/6 địa phương nêu trên có tỷ lệ giải ngân đạt được mục tiêu đề ra (Đồng Nai đạt 18,81%, Bình Dương đạt 22,6%, Bình Phước đạt 21,2%), tuy nhiên vẫn thấp hơn giải ngân bình quân chung cả nước (22,34%). 3 địa phương còn lại có tỷ lệ giải ngân thực tế đến hết 31/5/2024 không đạt được mục tiêu giải ngân đề ra (Bình Thuận chỉ đạt 13,72%, Gia Lai chỉ đạt 13,57%, Lâm Đồng đạt 16,49%).

Đặc biệt, đến hết 25/6/2024, vẫn còn 9/22 dự án của các địa phương chưa thực hiện giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 nguồn ngân sách trung ương (vốn trong nước).

Trong đó, Bình Thuận có 4/7 dự án với tổng số vốn 4 tỷ đồng; tỉnh Lâm Đồng có 2/6 dự án với tổng số vốn 860,364 tỷ đồng; tỉnh Gia Lai có 3/4 dự án với tổng số vốn 43,177 tỷ đồng. Các dự án còn lại mặc dù đã thực hiện giải ngân nhưng tỷ lệ còn rất thấp, không đáng kể (đa phần chưa đạt được 10% kế hoạch vốn được phân bổ).

Theo báo cáo của các địa phương, các khó khăn, vướng mắc tập trung chủ yếu ở các cơ chế, chính sách về giao vốn, trình tự, thủ tục thực hiện các dự án (Bộ Kế hoạch và Đầu tư); công tác quy hoạch, nghiệm thu công trình (Bộ Xây dựng); giải phóng mặt bằng, vật liệu xây dựng (Bộ Tài nguyên và Môi trường); việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, vướng mắc trong quá trình triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban Dân tộc); vướng mắc liên quan đến mua sắm thiết bị (Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ).

Ngoài các khó khăn, vướng mắc liên quan đến cơ chế, chính sách, khâu tổ chức, thực hiện ở các địa phương còn chưa quyết liệt. Việc bố trí kế hoạch vốn của các địa phương cho dự án chưa bảo đảm theo đúng khả năng hấp thụ vốn của các dự án. Nhiều dự án có khối lượng vốn lớn nhưng tỷ lệ giải ngân đến nay vẫn còn thấp, có dự án còn chưa thực hiện giải ngân.

Cần giao ban thường xuyên, kịp thời tháo gỡ vướng mắc

Để đạt mục tiêu kết quả giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2024 trên 95% theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính - Tổ trưởng Tổ công tác số 5 đề nghị các địa phương khẩn trương có văn bản gửi các bộ chuyên ngành báo cáo cụ thể các khó khăn, vướng mắc liên quan để kịp thời có phương án giải quyết dứt điểm.

Đối với các vướng mắc liên quan đến luật và các văn bản hướng dẫn dưới luật (nghị định, thông tư), Bộ trưởng đề nghị các bộ chuyên ngành khẩn trương nghiên cứu, xây dựng phương án sửa đổi, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc sửa đổi để tạo điều kiện thông thoáng, giảm trình tự thủ tục để thúc đẩy giải ngân của các dự án, bảo đảm dự án đầu tư hiệu quả, tiết kiệm.

Các địa phương cần rà soát lại toàn bộ các dự án, khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư đối với các dự án mới được bổ sung vốn; kịp thời điều chỉnh theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch vốn năm 2024 của các dự án chậm giải ngân sang các dự án khác giải ngân nhanh và có nhu cầu bổ sung vốn theo quy định. Đồng thời cần kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án hạ tầng quan trọng, trọng điểm quốc gia và các chương trình mục tiêu quốc gia.

Bộ trưởng đề nghị các địa phương duy trì việc giao ban thường xuyên của các tổ công tác thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công tại địa phương, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án theo thẩm quyền, đặc biệt là các khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, vật liệu xây dựng.

Cùng với đó đề nghị các bộ chuyên ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn... trên cơ sở đề xuất tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các địa phương, chủ động nghiên cứu vướng mắc để có phương án xử lý, kịp thời có văn bản hướng dẫn các địa phương để tạo điều kiện thuận lợi nhất trong công tác giải ngân vốn đầu tư công.

Trên cơ sở các khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của các địa phương chưa được giải quyết, Bộ Tài chính tiếp tục kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao các bộ chuyên ngành và các đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu, có ý kiến tháo gỡ.