Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc phát biểu tại hội nghị. Ảnh: H.Dịu

Ngày 23/2, tại Hà Nội, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã phối hợp với Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cùng nhiều tổ chức, hiệp hội DN tổ chức Hội nghị phổ biến Nghị định số 15/2018/NĐ-CP cho các DN thực phẩm và một số hiệp hội.

Nghị định số 15/2018/NĐ-CP thay thế Nghị định số 38/2012/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm mới được Chính phủ ban hành và có hiệu lực ngay từ đầu tháng 2/2018 đã đem tới những thay đổi căn bản, mạnh mẽ, tạo thuận lợi cho hoạt động của DN.

Phát biểu khai mạc hội nghị, TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI khẳng định đây chính là món quà đầu năm cho cộng đồng DN của Chính phủ. Nghị định số 15 đã cắt giảm nhiều thủ tục đăng ký, công bố, kiểm tra chuyên ngành về thực phẩm, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tạo hành lang thông thoáng và điều kiện thuận lợi nhất cho DN.

“Việc thực thi Nghị định 15 về an toàn thực phẩm sẽ giúp tiết kiệm 10.000 ngày công, tiết kiệm 10 nghìn tỷ đồng; DN sẽ tiết kiệm được 90% thời gian và công sức trong việc thực thi thủ tục hành chính. Đồng thời, việc này cũng giúp hạ giá thành của thực phẩm mang lại lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng”, ông Lộc nhấn mạnh.

Theo người đại diện của cộng đồng DN, trước đây, Nghị định số 38/2012/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm chính là “giấy phép con” trong lĩnh vực y tế; khiến DN phải xếp hàng chờ đến cả tháng để xin giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Nhưng Nghị định mới đã thay đổi tư duy cách thức quản lý của Nhà nước, đưa việc quản lý đến gần hơn với thông lệ quốc tế.

Đặc biệt, lãnh đạo VCCI còn cho rằng, việc ban hành Nghị định 15 là dấu ấn, là cuộc cách mạng trong việc quản lý, cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ. Đây là làn gió mới để nếu tất cả các bộ, ngành thực hiện theo được như Bộ Y tế thì sẽ tạo đổi mới quan trọng cho hoạt động DN.

Cũng tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã nhấn mạnh về tầm quan trọng và những thay đổi căn bản của Nghị định 15. Theo đó, quan trọng nhất là Nghị định sẽ giúp chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, quản lý rủi ro và quản lý nguy cơ phù hợp với thông lệ quốc tế, theo kịp tiến độ quản lý của các nước tiên tiến.

Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, Nghị định có 11 nội dung, trong đó có những nội dung thay đổi cơ bản, có những nội dung thay đổi mạnh mẽ. Tiêu biểu như vấn đề công bố chất lượng, nếu trước đây một cái bánh có thể phải “cõng” tới 13 loại “giấy phép con” thì khi áp dụng theo Nghị định 15, sẽ không còn giấy phép nào nữa. Nghị định chỉ quy định khoảng 5-10% sản phẩm đặc thù có nguy cơ đối với sức khỏe phải đăng ký chất lượng, còn lại DN được quyền tự công bố.

Đặc biệt, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh đến những thay đổi quan trọng trong việc quản lý thực phẩm NK. Theo đó, cơ quan hải quan chỉ kiểm tra xác suất khoảng 5% số lượng mặt hàng, hơn nữa, việc kiểm tra không phải dùng cảm quan như trước đây mà chỉ kiểm tra hồ sơ, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm, cơ quan hải quan mới tiến hành kiểm tra chặt. Do đó, Nghị định 15 giúp giảm đáng kể số lượng thủ tục hành chính. Hơn nữa, nếu như trước đây, việc kiểm tra lô hàng thực phẩm cần tới 3 bộ thực hiện, thì hiện nay chỉ cần cơ quan hải quan thực hiện.

“Đây là cuộc cách mạng trong cải cách thủ tục hành chính. Vì thế, Bộ Y tế đang xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về an toàn thực phẩm để người dân, DN tra cứu. Cố gắng đến tháng 6/2018 sẽ khai trương”, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết.

Tuy nhiên, trước những đổi mới của Nghị định 15, chuyển cho DN nhiều quyền lợi thì cả vị Chủ tịch VCCI và lãnh đạo Bộ Y tế đều lưu ý đến việc nâng cao trách nhiệm của DN trong việc thực hiện đúng và đủ theo các quy định, đảm bảo an toàn, sức khỏe cho người tiêu dùng.

Theo ghi nhận tại Hội nghị, hầu hết DN đều tỏ ra rất hài lòng về những thay đổi của Nghị định 15. Các DN cho rằng, các thủ tục đã nhẹ nhàng hơn rất nhiều, giúp DN tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí thực hiện. Tuy nhiên, do Nghị định được ban hành và có hiệu lực thi hành luôn nên nhiều DN và cả cơ quan quản lý chưa thể nắm rõ nên rất cần những văn bản hướng dẫn chi tiết, cụ thể.

Vì thế, tại hội nghị, các DN đã đặt ra nhiều câu hỏi, thắc mắc và được đại diện các cơ quan quản lý giải đáp chi tiết.

Trong đó, về thủ tục hải quan liên quan đến Nghị định 15, để tạo thuận lợi cho cả cơ quan hải quan và DN, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, Bộ Y tế đã có văn bản đề nghị các chi cục hải quan thực hiện theo Nghị định 15, không để thời gian chuyển tiếp giữa quy định cũ và quy định mới làm ảnh hưởng đến thời gian thông quan của DN. Đặc biệt, dự kiến sắp tới sẽ có cuộc tập huấn cho cán bộ, công chức chi cục hải quan phía Bắc và phía Nam để thực hiện thống nhất và đúng theo tinh thần của Nghị định 15.