Lãi suất huy động xuống thấp kỷ lục

Cụ thể, tiền gửi tiết kiệm của người dân vào hệ thống ngân hàng tính đến cuối tháng 9 đạt hơn 6,449 triệu tỷ đồng, tăng 9,95% so với cuối năm 2022.

So với cuối tháng 8, tiền gửi của người dân vào ngân hàng tăng thêm 15.935 tỷ đồng. So với cuối năm 2022, tiền gửi tăng thêm hơn nửa triệu tỷ đồng, với 583.494 tỷ đồng, tương đương 9,95%, là mức tăng cao nhất kể từ năm 2018.

Không chỉ tiền gửi dân cư, tiền gửi của tổ chức kinh tế cũng tăng đột biến, lượng tiền đạt hơn 6,23 triệu tỷ đồng, tăng tới 217.353 tỷ đồng so với cuối tháng 8 và tăng 4,65% so với hồi đầu năm.

Tính chung, tiền gửi của dân cư và khối tổ chức chảy vào hệ thống ngân hàng đến hết quý 3/2023 đạt 12,68 triệu tỷ đồng, tăng gần 7,3% so với đầu năm.

Tổng phương tiện thanh toán (gồm cả các khoản giấy tờ có giá) do các ngân hàng nắm giữ đến hết tháng 9 đạt hơn 15 triệu tỷ đồng, tăng hơn 5,6% so với đầu năm.

Diễn biến này khá nghịch lý khi đến thời điểm này, lãi suất huy động với các khoản tiền gửi mới tại các ngân hàng đã xuống thấp kỷ lục, về dưới 6%/năm. Gần đây, nhiều ngân hàng lại tiếp tục công bố giảm lãi suất huy động xuống mức thấp hơn.

Lãi suất huy động đã được các ngân hàng liên tục điều chỉnh giảm. Ảnh: ST

Từ ngày 27/11, Techcombank đã áp dụng biểu lãi suất tiền gửi mới dành cho khách hàng cá nhân, điều chỉnh giảm ở nhiều kỳ hạn. Chẳng hạn, tại kỳ hạn gửi 6 tháng, lãi suất huy động Techcombank chỉ còn 4,55-4,8%/năm, giảm 0,1 điểm % so với trước. Tương tự tại kỳ hạn từ 12 tháng trở lên, lãi suất tiền gửi của ngân hàng này cũng giảm 0,1 điểm % xuống còn 4,95-5,2%/năm.

BaoVietBank cũng lần thứ 2 trong tháng 11 thông báo giảm tiếp 0,3%/năm lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng, đồng thời giảm 0,2%/năm lãi suất huy động tất cả các kỳ hạn còn lại.

BVBank cũng giảm lãi suất huy động các kỳ hạn từ 1-11 tháng với mức giảm từ 0,2-0,25%/năm.

Hiện lãi suất tiền gửi cao nhất mà Vietcombank đang áp dụng chỉ là 5%/năm. BIDV, VietinBank, Agribank cũng chỉ áp dụng mức lãi suất 5,3%/năm cho khách hàng gửi tiết kiệm tại quầy kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.

Với ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân, lãi suất huy động phổ biến quanh 5,3-5,7%/năm kỳ hạn dài từ 12 tháng trở lên, kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng là 5%/năm.

Tuyệt đối không để tắc nghẽn, chậm trễ tín dụng

Chính vì thực trạng trên mà các ngân hàng đang mắc “căn bệnh thừa tiền”.

Theo thông tin từ NHNN, tính đến cuối tháng 10/2023, tín dụng đối với nền kinh tế đạt hơn 12,8 triệu tỷ đồng, tăng 7,39% so với cuối năm 2022. Như vậy, ngành ngân hàng vẫn còn cần tăng trưởng thêm khoảng 6-7% vốn tín dụng, tương đương 600.000 - 700.000 tỷ đồng vốn để đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm 2023.

Tại các ngân hàng, theo báo cáo tài chính quý 3 và 9 tháng 2023, tăng trưởng tín dụng có sự phân hóa khi có ngân hàng tăng mạnh tới hai con số. Chẳng hạn, MB tăng trưởng mạnh tới 16,4% so với đầu năm, nhưng “ông lớn” Vietcombank lại chỉ đạt con số khiêm tốn 3,9%, VietinBank tăng trưởng đạt 8,7%, ABBank đạt 4%...

Báo cáo thị trường tiền tệ, trái phiếu mới công bố của Công ty Chứng khoán SSI cho rằng, tăng trưởng tín dụng hầu như không có sự thay đổi kể từ tháng 4/2023 (tăng khoảng 9,6-9,9% so với cùng kỳ) và chênh lệch tín dụng – huy động vốn đã thu hẹp về mức chỉ còn âm 75.000 tỷ đồng - từ mức gần 300.000 tỷ đồng vào tháng 4/2023.

Thực tế là các ngân hàng cũng đã đưa ra nhiều chương trình ưu đãi tín dụng, giảm lãi suất cho vay để kích cầu tín dụng, nhất là với nhu cầu mua nhà nhưng theo các chuyên gia, sức cầu tiêu thụ yếu nên cả doanh nghiệp và người dân đều chưa mặn mà để vay vốn mua sắm hay đẩy mạnh đầu tư, sản xuất, kinh doanh.

Nên đề kích cầu tín dụng, theo chuyên gia kinh tế TS. Võ Trí Thành, việc hạ lãi suất điều hành trong bối cảnh hiện nay là rất khó nhưng các ngân hàng vẫn có thể giảm thêm lãi suất cho vay. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng nhấn mạnh đến các giải pháp để thúc đẩy tổng cầu, giải quyết bài toán đầu ra cho doanh nghiệp để có doanh thu và tìm thấy nhiều cơ hội kinh doanh mới.

Trong công điện mới đây về điều hành tăng trưởng tín dụng những tháng cuối năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu NHNN khẩn trương rà soát toàn diện kết quả cấp tín dụng của hệ thống các tổ chức tín dụng đối với nền kinh tế, từng ngành, từng lĩnh vực; kết quả cấp tín dụng của từng tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại đến thời điểm hiện tại để theo thẩm quyền và quy định của pháp luật có biện pháp điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2023 kịp thời, hiệu quả, khả thi.

Công điện yêu cầu bảo đảm cung cấp đủ vốn tín dụng phục vụ nền kinh tế và an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, tuyệt đối không để tắc nghẽn, ách tắc, chậm trễ, không đúng thời điểm.