Đây không phải lần đầu tiên môn Lịch sử có phổ điểm đáng lo ngại như vậy. Năm 2011, điểm thi đại học môn này có số điểm 0, gây nhiều bất ngờ; nhiều trường có trên 90% thí sinh có điểm dưới trung bình, thậm chí có trường con số này là 99%. Câu chuyện lại lặp lại vào năm 2015 khi tỷ lệ thí sinh chọn môn thi là môn Lịch sử thấp nhất trong số các môn thi. Có địa điểm thi phải giữ nguyên cả ê kíp hội đồng thi để phục vụ 1 thí sinh vì điểm thi đó chỉ có 1 em chọn thi môn Lịch sử.

Chuyện học sinh không mặn mà với môn Lịch sử không còn là chuyện mới mẻ mà diễn ra từ nhiều năm nay.

Nhiều lý giải đã được đưa ra cho sự đáng buồn trên. Phải chăng do học sinh chán học môn học này? Đúng, bởi đó là lý do trực tiếp dẫn đến hệ quả những điểm 0, điểm liệt tràn lan. Nhiều người hẳn còn nhớ vụ việc học sinh một trường vui mừng xé nát đề cương môn học tung rợp sân trường khi Bộ Giáo dục thông báo năm đó không lấy môn Lịch sử là môn thi bắt buộc...

Nhưng người học mới chỉ là một nửa trong hoạt động dạy và học nên nguyên nhân nữa cũng rất xác đáng là việc truyền thụ kiến thức lịch sử trong nhà trường mà trực tiếp là cách dạy của giáo viên còn quá khô cứng, thiếu sinh động, hấp dẫn nên hiệu quả cuối cùng là học sinh thờ ơ với môn học.

Cùng với việc dạy và học là chương trình dạy học- sách giáo khoa để giảng dạy chưa khoa học, hấp dẫn khiến cả người dạy và người học đi theo những lối mòn khô cứng, ít sáng tạo...

Bên cạnh đó, việc định hướng thi cử và hoạt động giáo dục nói chung đã góp phần tạo tâm lý học đối phó nên điểm học hàng ngày thì không thấp nhưng khi tổ chức thi cử chặt chẽ thì điểm liệt nhiều như... sung rụng.

Nhìn thẳng thực tế, nạn nhân của tình trạng điểm môn Lịch sử quá thấp chính là các em học sinh- những lực lượng lao động, thế hệ công dân bước vào tuổi trưởng thành với lỗ hổng lớn về kiến thức lịch sử. Từ đó tất nhiên dẫn đến những hệ quả tiêu cực ảnh hưởng tới đời sống xã hội cũng như nền văn hóa đất nước trong quá trình phát triển.

Trách nhiệm của việc “cắt cơn” đồ thị đi xuống của phổ điểm môn Lịch sử chính là ngành Giáo dục. Ngành Giáo dục cần sớm cải tiến chương trình- sách giáo khoa môn học này sao cho khoa học và hấp dẫn từ đó tập huấn thay đổi phương pháp giảng dạy của đội ngũ giáo viên, cùng với đó là đầu tư các điều kiện giảng dạy để học sinh đến với môn học một cách tự nguyện, thích thú. Cùng với đó, ngành khoa học lịch sử Việt Nam cũng cần cải tiến, đổi mới cách thức nghiên cứu, phổ biến tri thức về lịch sử để cộng hưởng cùng nhà trường và xã hội nâng cao trình độ dân trí về lĩnh vực này.