Ảnh minh họa.

Ông Hải đã dùng bằng tiến sĩ bản công chứng để gửi hồ sơ xin làm việc chính thức hoặc thỉnh giảng đến các trường đại học, cao đẳng. Các trường đã thiếu cẩn trọng, không kiểm tra kỹ hồ sơ văn bằng mà nhận ông này vào giảng dạy. Qua thời gian, Hải lấy lý lịch công tác này để tiếp tục giảng dạy ở nhiều trường tiếp theo cũng như hướng dẫn nhiều sinh viên làm khóa luận tốt nghiệp. Không chỉ giảng dạy, ông Hải còn được bổ nhiệm làm Phó trưởng khoa, đến khi được bổ nhiệm Trưởng khoa và nhà trường kiểm tra văn bằng thì ông này lập tức... xin thôi việc. Từ đây, việc sử dụng bằng giả của ông Hải mới bị lòi ra.

Sự việc trên cho thấy hệ lụy rất nguy hiểm của việc sử dụng văn bằng giả. Một “ông thầy” không bằng cấp đi dạy nhiều năm ở đại học, hướng dẫn nhiều khóa luận tốt nghiệp của sinh viên thì chất lượng của việc đào tạo này sẽ được đánh giá như thế nào? Trường hợp dùng bằng giả này không phải cá biệt, gần đây một số quan chức ở một số địa phương đã bị phát hiện dùng bằng cấp giả, bằng cấp không được công nhận cho hồ sơ cán bộ của mình.

Nhìn thẳng thực tế, đang có một lỗ hổng lớn trong việc thẩm tra, kiểm tra, tra cứu văn bằng. Các cơ quan sử dụng nhân sự còn buông lỏng, thiếu cẩn trọng trong kiểm tra hồ sơ, văn bằng của nhân sự. Tuy nhiên, ở chiều cạnh khác, hiện việc kiểm tra, tra cứu các loại văn bằng còn nhiều khó khăn, phức tạp. Các trường đại học, cao đẳng, cơ sở đào tạo chưa có hoặc chưa có đầy đủ cơ sở dữ liệu để đơn vị cần thẩm tra tra cứu thuận tiện khiến không thể tra cứu. Việc tra cứu phổ biến hiện nay là các cơ quan, doanh nghiệp gửi công văn đến cơ sở đào tạo, việc này rất mất thời gian, thủ tục phức tạp và ít tính công khai. Sự khó khăn về tra cứu và tính kém công khai này đang là mảnh đất màu mỡ của việc dùng bằng cấp giả.

Để lấp “lỗ hổng” này, các cơ quan quản lý cần quy định chặt chẽ hơn việc bắt buộc các cơ sở giáo dục phải hoàn thiện cơ sở dữ liệu về bằng cấp để người dân tra cứu thuận tiện. Đối với những văn bằng quan trọng như bằng tiến sĩ, nên có một cơ sở dữ liệu chung trên toàn quốc để thuận tiện cho việc tra cứu. Đồng thời, cần nghiêm trị những người dùng bằng giả cũng như các đối tượng làm giả con dấu, giấy tờ của cơ quan, tổ chức.