Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn

Mắc ca được đánh giá là cây trồng tỷ USD, đem lại giá trị kinh tế cao nhưng thời gian qua vẫn còn không ít ý kiến trái chiều xung quanh việc phát triển loại cây này. Xin Thứ trưởng cho biết, định hướng chính thức phát triển cây mắc ca của Bộ NN&PNTT trong cả ngắn hạn cũng như dài hạn?

Trước mắt, Bộ NN&PNTT đã có văn bản hướng dẫn các địa phương với định hướng ngắn hạn từ nay tới năm 2020 diện tích trồng mắc ca trên cả nước khoảng 10.000 ha. Con số này được đưa ra dựa trên căn cứ năng lực cung cấp giống đủ tiêu chuẩn, chất lượng chỉ khoảng 10.000 ha.

Trồng mắc ca, khâu giống đóng vai trò vô cùng quan trọng. Hiện nay theo phản ánh của một số địa phương đã xảy ra hiện tượng vì cây mắc ca đang nhận được nhiều sự quan tâm, một số cá nhân đã đem bán giống kém chất lượng cho người dân, điều này về lâu dài rất nguy hại.

Bộ NN&PTNT đã có văn bản chỉ đạo các địa phương kiểm soát chặt chẽ nguồn giống, đồng thời yêu cầu các địa phương chỉ trồng mắc ca ở những vùng đã được khảo nghiệm, đánh giá trồng có hiệu quả.

Muốn đạt hiệu quả cao nhất, ngoài điều kiện sinh thái, thổ nhưỡng, quan trọng là phải đánh giá được khả năng, nhu cầu thị trường, từ đó đề ra các giải pháp đồng bộ từ khâu thu hoạch, chế biến, bảo quản… để đảm bảo giá trị kinh tế, tránh đi vào “vết xe đổ” như nhiều mặt hàng nông sản khác là được mùa mất giá.

Để phát triển mắc ca trong dài hạn, Bộ NN&PTNT sẽ ban hành Quy hoạch ngành hàng mắc ca trong năm 2015.

Đối với mọi mặt hàng nông sản, xác định “đầu ra” cho sản phẩm bao giờ cũng là khâu quan trọng nhất. Với mắc ca, thị trường tiêu thụ hướng sẽ như thế nào, thưa Thứ trưởng?

Thị trường đúng là vấn đề trăn trở nhiều nhất bởi có thị trường ổn định với mức giá có lợi thì mới đảm bảo cho cây mắc ca phát triển vững bền. Mắc ca sẽ hướng đến cả thị trường quốc tế và trong nước.

Tại thị trường quốc tế, nhu cầu tiêu thụ hạt mắc ca ngày càng cao, Việt Nam sẽ tập trung hướng tới những thị trường có lượng tiêu thụ lớn, trọng điểm. Hiện nay, Trung Quốc là thị trường đang tiêu thụ tới 90% lượng mắc ca trên toàn cầu. Việc Việt Nam đã và đang tham gia nhiều Hiệp định thương mại cũng sẽ mở thêm cơ hội tiêu thụ cho mắc ca Việt Nam trong tương lai.

Còn tại nội địa, Việt Nam có tới hơn 90 triệu dân, thị trường rất tiềm năng nên cũng cần tập trung khai thác. Yếu tố đầu tiên để thúc đẩy tiêu thụ tốt hạt mắc ca ở nội địa chính là đảm bảo chất lượng, xây dựng được thương hiệu cho mặt hàng mới này.

Xin Thứ trưởng cho biết, Bộ NN&PNTT có tính tới việc xây dựng, thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan quản lý Nhà nước với DN và người nông dân nhằm hình thành liên kết theo chuỗi trong sản xuất mắc ca?

Mắc ca là loại cây cần tuân thủ quy trình sản xuất, chế biến, bảo quản chặt chẽ. Hạt mắc ca không thể thu lượm rồi mang phơi như cà phê bởi cách làm thô sơ sẽ làm hỏng chất lượng hạt.

Từ khi thu lượm hạt, trong 24 tiếng phải chế biến, ngay sau tách vỏ hạt 3 tiếng phải đưa vào sấy. Quá trình sấy mất nhiều tuần, sau đó phải bảo quản trong kho đặc biệt với nhiệt độ thích hợp không quá 16 độ C và giữ độ ẩm của hạt không quá 10%. Tất cả các điều kiện này phải đi liền với nhau, chỉ ngắt quãng ra thì dù năng suất cao nhưng giá bán lại thấp, thậm chí nếu làm không tốt khâu chế biến, bảo quản hạt mắc ca còn không thể tiêu thụ được.

Xuất phát từ những yếu tố trên nên việc thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan quản lý Nhà nước với DN và người nông dân nhằm hình thành liên kết theo chuỗi trong sản xuất mắc ca càng trở nên quan trọng và Bộ NN&PTNT cũng rất chú trọng điều này. Thời gian tới, Bộ sẽ có những tính toán cụ thể, hợp lý.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!