Các ngân hàng vẫn kỳ vọng mục tiêu tín dụng cả năm khả quan. Ảnh: ST

Cầu tín dụng yếu do "sức khoẻ" doanh nghiệp giảm sút

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), 6 tháng đầu năm 2024, nhiều ngân hàng đang rơi vào cảnh tăng trưởng tín dụng âm. Chẳng hạn, ABBank tăng trưởng tín dụng âm hơn 10%, một số ngân hàng tăng trưởng âm 1-5% như SeABank, PVComBank, BaoVietBank… Cùng với đó, có tới 23 địa phương tăng trưởng tín dụng âm, 29 địa phương tăng trưởng tín dụng dưới 2%...

Đại diện NHNN cho rằng, số liệu này cho thấy tổng thể cầu tín dụng trong nước chưa có sự phục hồi mạnh mẽ; nhiều ngành sản xuất, dịch vụ là các động lực truyền thống của nền kinh tế vẫn còn khó khăn nhất định.

Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng giám đốc BIDV cho biết, tăng trưởng tín dụng của BIDV cập nhật đến giữa tháng 6/2024 là 4,7%, tương ứng dư nợ 1,87 triệu tỷ đồng, tăng 81.000 tỷ đồng so với cuối năm 2023. Nhưng theo ông Lâm, quy luật chung của nền kinh tế là tín dụng sẽ tăng trưởng mạnh vào những tháng cuối năm nên chững lại ở những tháng đầu năm. Chính vì vậy, nửa đầu năm 2024, sức hấp thụ vốn của nền kinh tế còn rất kém, số doanh nghiệp giải thể tăng, "sức khỏe" doanh nghiệp giảm sút dẫn đến cầu tín dụng giảm.

Theo Tổng cục Thống kê, 6 tháng đầu năm 2024, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 110,3 nghìn doanh nghiệp, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm trước; bình quân một tháng có gần 18,4 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Nhiều ngân hàng cho hay, với tệp khách hàng là các doanh nghiệp có các yếu tố nước ngoài như doanh nghiệp FDI và công ty đa quốc gia, sức hấp thụ vốn của các doanh nghiệp này cũng đang khá khiêm tốn do các động lực tăng trưởng xuất khẩu, các đơn hàng, thị trường sụt giảm khiến động lực đầu tư chậm lại, nhu cầu vốn giảm dẫn đến tín dụng đối cho các doanh nghiệp giảm. Cũng về vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng giám đốc Vietcombank cho hay, đến hết ngày 17/6, tín dụng của Vietcombank tăng 2,1%. Nguyên nhân tín dụng tăng chậm là do tín dụng cá nhân - chủ yếu là vay mua bất động sản - tăng chậm.

Đề xuất bổ sung tín dụng ưu đãi từ nguồn tái cấp vốn

Để thúc đẩy tín dụng, các ngân hàng đã đưa ra nhiều gói tín dụng ưu đãi với lãi suất thấp hơn, cũng như tập trung tháo gỡ vướng mắc trong tiếp cận và giải ngân vốn. Do đó, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt và hành động của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ban, ngành trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, đầu tư, nhiều ngân hàng kỳ vọng tín dụng tăng trưởng tốt hơn trong thời gian tới.

Ông Từ Tiến Phát, Tổng giám đốc ACB cho biết, trong quý 2/2024, tín dụng của ACB tăng gấp đôi so với quý đầu năm nay và kỳ vọng tăng trưởng tích cực hơn trong các quý tới, nên ngân hàng đang nỗ lực để có thể hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tín dụng được NHNN cấp từ đầu năm 2024 là 16%. Tại MB, ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc MB cho biết, tín dụng sẽ tăng mạnh hơn vào các quý 2, 3, 4, do đó, MB vẫn kỳ vọng vào mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm khoảng 15%.

Nói về giải pháp của ngân hàng, ông Phạm Toàn Vượng, Tổng giám đốc Agribank cho biết, Agribank tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả; tập trung vốn tín dụng đối với các lĩnh vực là động lực phát triển... Lãnh đạo MB thì cho biết sẽ tiếp tục tinh chỉnh các quy trình thủ tục, dựa trên các nền tảng ứng dụng để phê duyệt cho vay tự động, đẩy nhanh quá trình thẩm định, phê duyệt.

Trong bản kiến nghị quý 2/2024 về một số chủ đề quan trọng của nền kinh tế, nhóm chuyên gia nghiên cứu của trường Đại học Kinh tế quốc dân cho rằng, để thúc đẩy tín dụng hỗ trợ nền kinh tế, NHNN nên bổ sung thêm gói tín dụng ưu đãi từ nguồn tái cấp vốn với lãi suất thấp cho các ngân hàng thương mại để cho vay một số đối tượng, lĩnh vực cần được ưu tiên, khuyến khích trong nền kinh tế. NHNN cũng nên linh hoạt cấp hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại có khả năng tăng trưởng tín dụng tốt...

Nhóm chuyên gia cũng đề nghị, các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay; khẩn trương rà soát các dự án, các doanh nghiệp đảm bảo cung ứng tín dụng kịp thời cho các dự án khả thi, hiệu quả, chia sẻ, hỗ trợ doanh nghiệp, khách hàng vay vượt qua khó khăn để tiếp tục quay vòng vốn, trả nợ. Cùng với đó là tiếp tục đơn giản hóa các quy trình, thủ tục vay vốn, công khai phí, lãi suất… nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn ngân hàng.

Tin mừng là mới đây, NHNN đã ban hành Thông tư 06/2024/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư 02/2023/TT-NHNN về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn. Theo đó kéo dài thời gian thực hiện cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ đến hết ngày 31/12/2024. Các ngân hàng nhận định, việc gia hạn nợ là cần thiết, giúp các doanh nghiệp không bị chuyển nhóm nợ xấu, từ đó có thể duy trì được các quan hệ tín dụng tốt hơn.

Tuy nhiên, cũng liên quan đến tín dụng, từ 1/7 này, Luật Các tổ chức tín dụng 2024 có hiệu lực, đồng nghĩa với lộ trình giảm giới hạn cấp tín dụng chính thức bắt đầu. Trong đó, từ ngày 1/7/2024 đến trước ngày 1/1/2026, giới hạn cấp tín dụng sẽ giảm về 14% với một khách hàng và 23% với một khách hàng và người có liên quan của khách hàng đó. Vì thế đã có không ít lo lắng về việc cấp tín dụng cho các tập đoàn, doanh nghiệp lớn sẽ bị ảnh hưởng. Nhưng theo các chuyên gia kinh tế, trước mắt, việc giảm 1% giới hạn cấp tín dụng trong vòng 1 năm tới chưa tác động nhiều đến ngân hàng, doanh nghiệp, song việc giảm giới hạn liên tiếp 5-10% trong vòng 5 năm đồng nghĩa với áp lực cắt giảm lượng lớn dư nợ tín dụng.