Khu vực kiểm tra hải quan hoàn thuế GTGT tại sân bay quốc tế Đà Nẵng. Ảnh: N.Linh.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra hoàn thuế

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Thuế, trong 9 tháng đầu năm 2022, cơ quan Thuế cả nước đã giải quyết hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với 2.998 đối tượng thuộc diện kiểm tra trước hoàn; số thuế không đủ điều kiện hoàn qua kiểm tra hồ sơ là 1.870 tỷ đồng, chiếm 1,7% tổng số thuế đề nghị hoàn.

Về thanh tra, kiểm tra sau hoàn, trong năm 2021, toàn ngành Thuế thực hiện được 5.240 cuộc với tổng số thuế truy hoàn và phạt là 811 tỷ đồng. Trong 9 tháng đầu năm 2022, ngành Thuế đã thực hiện được 4.646 cuộc với tổng số thuế truy hoàn và phạt là 414,39 tỷ đồng (trong đó: số thuế truy hoàn là 321,92 tỷ đồng, phạt là 92,47 tỷ đồng).

Tổng cục Thuế cho biết, trong quản lý thuế, chính sách thuế đã trao cho người nộp thuế quyền thực hiện cơ chế tự khai, tự nộp thuế; quyền tự đăng ký, phát hành, sử dụng hóa đơn GTGT; quy định phân luồng đối với hàng hóa xuất khẩu....

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận không nhỏ tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân đã thực hiện các hành vi vi phạm về hoàn thuế GTGT nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế của ngân sách nhà nước.

Để xác định đối tượng phải thanh tra, kiểm tra, xác minh bước đầu đã đem lại kết quả tích cực trong công tác quản lý hoàn thuế nói chung và công tác thanh tra, kiểm tra hoàn thuế nói riêng. Tổng cục Thuế cho biết, năm 2021, cơ quan Thuế cả nước đã giải quyết hoàn thuế đối với 4.462 đối tượng thuộc diện kiểm tra trước hoàn; số thuế không đủ điều kiện hoàn qua kiểm tra hồ sơ là 2.507 tỷ đồng, chiếm 1,5% tổng số thuế đề nghị hoàn.

Theo ông Vũ Mạnh Cường, Cục trưởng Cục Thanh tra Kiểm tra (Tổng cục Thuế), việc phát hiện, tổng hợp và đánh giá những hành vi vi phạm để đưa ra các dấu hiệu vi phạm về hoàn thuế là một bước quan trọng trong công tác quản lý hoàn thuế nhằm tăng cường công tác quản lý chống gian lận hoàn thuế, chống thất thoát ngân sách đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh chấp hành tốt chính sách pháp luật của Nhà nước.

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan Hải quan

Ông Vũ Mạnh Cường cho biết, trong thời gian tới, Tổng cục Thuế xác định nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, chống gian lận hoàn thuế. Trên cơ sở đó, Tổng cục Thuế đề ra một số giải pháp triển khai đồng bộ, quyết liệt nhằm phát hiện các trường hợp doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro và tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để thanh tra, kiểm tra và kịp thời xử lý thu hồi hoàn thuế.

Cụ thể, Tổng cục Thuế sẽ xây dựng và triển khai toàn Ngành bộ tiêu chí và chỉ số phân loại giải quyết hồ sơ hoàn thuế GTGT, lựa chọn doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro để xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra sau hoàn thuế GTGT.

Cùng với đó sẽ hoàn thiện hệ thống ứng dụng hỗ trợ xác minh hóa đơn tại cơ quan Thuế (cho phép cơ quan Thuế thực hiện gửi và trả lời Phiếu yêu cầu xác minh hóa đơn trong toàn Ngành); đẩy nhanh thời gian xác minh và tập trung thông tin làm cơ sở xác minh nguồn gốc hàng hóa; hoàn thiện cơ chế chính sách về hoàn thuế;…

Đặc biệt, Tổng cục Thuế sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoàn thuế GTGT và giám sát chặt chẽ công tác quản lý hoàn thuế, đặc biệt là đối với một số nhóm mặt hàng có rủi ro cao, qua đó thu thập thông tin và tổng hợp nắm bắt tình hình các đơn vị có dấu hiệu vi phạm về hoàn thuế GTGT để kịp thời chấn chỉnh trong công tác quản lý hoàn thuế nói chung và công tác thanh tra, kiểm tra sau hoàn thuế GTGT nói riêng. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện cơ chế phối hợp, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế các cấp với các cơ quan ban ngành trong công tác chống thất thu, gian lận về hoàn thuế GTGT.

Trọng tâm của công tác phối hợp là hướng tới sự liên kết chặt chẽ giữa cơ quan Thuế với cơ quan Ngân hàng, cơ quan Hải quan, cơ quan Công an, chính quyền địa phương, cơ quan Thuế nước bạn... để thực hiện các biện pháp kiểm tra xác minh các giao dịch phát sinh trên hồ sơ hoàn thuế.

Riêng với cơ quan Hải quan, cơ quan Thuế sẽ tăng cường trao đổi thông tin, dữ liệu về thuế, hải quan theo hướng điện tử hóa tối đa các bước trao đổi thông tin, dữ liệu; hỗ trợ xác minh nguồn gốc hàng hóa, tờ khai nhập khẩu, các lô hàng xuất khẩu của các doanh nghiệp hoàn thuế và việc vận chuyển hàng hoá liên quan đến lô hàng xuất khẩu; hỗ trợ xác minh hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệphoàn thuế và cung cấp danh sách các doanh nghiệp có mặt hàng xuất khẩu rủi ro cao để rà soát và kiểm tra chặt chẽ trong quá trình kiểm tra hồ sơ hoàn thuế.