Căng thẳng Biển Hoa Đông, Nhật Bản thắt chặt liên minh với Mỹ chống Trung Quốc?
	Ngoại trưởng Mỹ tới Trung Đông nhằm mở rộng vòng cung hòa bình
	Chia sẻ của Ngoại trưởng Mỹ Pompeo về 25 năm quan hệ Việt-Mỹ

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chào nhau trước khi bước vào hội đàm.

Trong cuộc hội đàm tại Tokyo, Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi và người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo đã thảo luận các biện pháp tăng cường quan hệ song phương cũng như hợp tác trong một số vấn đề quốc tế cùng quan tâm. Hai bên tái khẳng định mối quan hệ đồng minh song phương vững chắc. Ngoại trưởng Nhật Bản Motegi nhấn mạnh Tokyo hy vọng củng cố hơn nữa mối quan hệ này, coi đây là nền tảng của hòa bình, ổn định ở khu vực và thế giới, đồng thời bày tỏ mong muốn Nhật Bản và Mỹ dẫn dắt cộng đồng quốc tế hiện thực hóa khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Về phần mình, Ngoại trưởng Pompeo nêu rõ Washington nhất trí rằng khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở là nền tảng của hòa bình, ổn định tại khu vực, mà trụ cột của nền tảng đó là mối quan hệ đồng minh Nhật-Mỹ.

Cũng trong chuyến thăm, Thủ tướng Suga cũng đã có cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, đánh dấu hoạt động đối ngoại trực tiếp đầu tiên kể từ khi ông nhậm chức. Ông Pompeo đánh giá cao vai trò và đóng góp của Thủ tướng Nhật Bản Suga khi còn làm Chánh văn phòng Nội các dưới thời cựu Thủ tướng Shinzo Abe, bày tỏ mong muốn Thủ tướng Suga tiếp tục đóng góp vai trò quan trọng thúc đẩy quan hệ Nhật-Mỹ. Hai bên nhất trí sẽ tăng cường quan hệ đồng minh Nhật-Mỹ để làm trụ cột cho hòa bình và ổn định tại khu vực và quốc tế, liên kết chặt chẽ với các nước chia sẻ chung các giá trị cơ bản về dân chủ, tự do để thực hiện Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Thủ tướng Nhật Bản yêu cầu Washington hợp tác giải quyết vấn đề Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật Bản từ những năm 1970, 1980 và nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của Ngoại trưởng Pompeo. Ngoại trưởng Mỹ cũng cam kết ủng hộ Nhật Bản tổ chức Thế vận hội Tokyo trong năm 2021.

Theo giới phân tích, không khó để nhận thấy mục đích chuyến thăm Nhật Bản của Ngoại trưởng Mỹ Pompeo là củng cố hơn nữa mối quan hệ đồng minh lâu năm, đồng thời cũng cho thấy cách hai bên cố gắng “tối đa hóa” lợi ích chiến lược.

Với Nhật Bản, những cam kết trong quan hệ đồng minh với Mỹ của Thủ tướng Suga cũng như Ngoại trưởng Motegi là bước đi khôn khéo. Điều này cũng phù hợp với chiến lược của cựu Thủ tướng Abe trong quan hệ với Mỹ: giữ ổn định mối quan hệ này, tìm cách tránh xa mâu thuẫn và xung đột với Washington. Bởi dù thế nào, Nhật Bản vẫn cần dựa vào “chiếc ô” an ninh của Mỹ ở khu vực, nhất là trong bối cảnh tình hình bán đảo Triều Tiên luôn diễn biến khó lường. Về kinh tế, mặc dù Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản song Mỹ cũng vẫn duy trì là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Tokyo. Chính vì thế, mối quan hệ đồng minh với Mỹ là điều mà Nhật Bản không thể để mất.

Trong khi đó, đối với Mỹ, chuyến thăm Nhật Bản lần đầu tiên của Ngoại trưởng Mỹ Pompeo kể từ khi Thủ tướng Suga nhậm chức không chỉ mang ý nghĩa quan trọng trong quan hệ đồng minh mà còn đặt Tokyo vào vai trò lớn hơn trong chiến lược châu Á của Washington.

Chiến lược gây sức ép tối đa về thương mại với Bắc Kinh hay hòa giải đối thoại với Triều Tiên hiện chưa đạt được kết quả cuối cùng theo ý muốn của chính quyền Mỹ. Bởi vậy, Mỹ cần tới vai trò của đồng minh Nhật Bản - quốc gia có thể hỗ trợ Washington cả về kinh tế và an ninh. Một thỏa thuận thương mại với Nhật Bản sẽ giúp Washington duy trì áp lực với Bắc Kinh. Trong khi đó, Tổng thống Trump có thể cần tới sự hỗ trợ quân sự của Nhật Bản về các vấn đề an ninh với Triều Tiên.

Ngoài Triều Tiên và Trung Quốc, theo các nhà quan sát, Mỹ cũng cần tới Nhật Bản như một đồng minh đáng tin cậy và là lựa chọn phù hợp trong việc đối phó với Iran. Hiện căng thẳng giữa Mỹ-Iran đang leo thang ngày một nghiêm trọng nên cần phải có một “sứ giả” với vai trò hòa giải các bên. Trong lúc các đồng minh của Mỹ ở châu Âu luôn tỏ ra “bênh vực” Tehran, còn các nước Vùng Vịnh lâu nay coi Iran là “kẻ thù”, việc tìm một đối tác bên ngoài, trung lập như Nhật Bản là lựa chọn thích hợp.

Với việc cả hai bên cùng muốn “tối đa hóa” lợi ích mà đối phương mang lại, chuyến thăm Nhật Bản của Ngoại trưởng Mỹ Pompeo lần đầu tiên kể từ khi Nhật Bản có thủ tướng mới sẽ tiếp tục là bước đệm quan trọng cho quan hệ đồng minh không thể tách rời. Minh Châu