Bà Phạm Thị Uyển bên bức tranh Bác Hồ vẫy tay chào

Họa tranh Bác bằng tem thư là một người đàn bà có dáng nhỏ nhắn với mái tóc pha sương. Trong căn nhà nhỏ, những bức tranh về Bác được bà đặt ở vị trí trang trọng. Bà- người con gái quê gốc Quảng Bình, tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội về công tác tại Tổng cục Bưu điện (nay là Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông) từ năm 1962.

Bà tâm sự: “Tôi bắt đầu “vẽ” tranh Bác Hồ bằng tem từ năm 1986, chủ yếu để phục vụ cho ngành. Thấy dòng tranh này lạ, nên cơ quan đặt tôi để làm quà biếu tặng cho các bưu điện địa phương. Nhiều người thấy tranh đẹp cũng đặt tôi làm”.

Do vậy, tranh tem thư của bà có mặt ở hầu khắp bưu điện các tỉnh, thành. Ngoài ra một số cơ quan Nhà nước cũng đặt mua. Sau gần 30 năm gắn bó với nghề, đến nay bà đã có hơn 400 bức tranh, mô phỏng theo các bức ảnh trong từng thời kỳ lịch sử về Bác, đã được bà tái hiện qua những con tem vô cùng sống động và chân thật như: Bác cùng chúng cháu hành quân; Bác Hồ làm việc trong Phủ Chủ tịch, Bác vẫy tay chào, Bác đọc báo, Bác nghe điện thoại... Bà Uyển cho biết, “vẽ” tranh bằng tem mà hình Bác vẫn tươi tắn, có “hồn” thì khó hơn rất nhiều so với cầm cọ để vẽ bằng sơn hay mực bởi những con tem khi đã dán là phải được, bởi nếu dán lệch rồi không bóc ra được, dán đè lên nó sẽ dày ra, không đẹp. Khi dán đòi hỏi người làm phải kiên nhẫn, tỉ mỉ.

Nói về ý nghĩa của bức tranh tem, bà Uyển bảo: “Ngoài việc chọn màu sao cho chính xác với những bức ảnh đã đạt độ “mượt mà” về Bác, những chiếc tem đó còn phải mang ý nghĩa. Ví dụ như: Trong bức tranh Bác vẫy tay chào, được kết lên bằng những con tem có đầy đủ các tầng lớp “Công - Nông - Binh”, ngoài ra còn có tem chim bồ câu, kết thành những con chim bồ câu đang vỗ cánh bay lên, tượng trưng cho hoà bình và bên trái là những tem hoa, kết thành những bông hoa để dâng lên Bác. Hay bức Bác cùng chúng cháu hành quân, được kết từ những con tem Trường Sơn, tem nông, lâm nghiệp... để kết lên hình Bác đang cùng các chiến sỹ Trường Sơn vượt đại ngàn trùng điệp.

Trong những ngày tháng 5 lịch sử, khi cả nước đang diễn ra nhiều hoạt động kỷ niệm 122 năm sinh nhật Bác, bà Uyển bồi hồi nhớ lại kỷ niệm về bức tranh bà làm năm 2003, do Công đoàn Bưu chính - Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam đặt hàng. Bức tranh khổ 2,4m x 1,6m vẽ cảnh Bác Hồ bắt tay bác Tôn, cũng được kết nên từ những con tem “Công - Nông - Binh”, tượng trưng cho sự gắn kết keo sơn giữa Đảng và các tầng lớp nhân dân.

Trong bức tranh này bà Uyển phải sử dụng tới hơn 7.000 chiếc tem. Nhắc tới kỷ niệm, bà trầm ngâm nhớ lại những giây phút dán bức tranh Bác Hồ làm việc trong Phủ Chủ tịch. Đây là mẫu bà làm rất nhiều, bức nào cũng có hồn và làm rất nhanh. Bà nói: “làm bức tranh này lúc nào mình cũng có cảm giác Bác đang khuyến khích mình làm nên làm rất nhanh, không bị hỏng”.

Tuy tranh được ghép từ những con tem, nhưng khi nhìn từ xa, ít ai nghĩ đó là bức tranh được làm từ tem bởi nó quá tinh tế, y như ảnh chụp. Cái hay, cái quý ở tranh của bà, ngoài sự tinh tế còn là sự khoẻ khoắn, chất phác, luôn có “hồn” trong tranh.

Hiện tại, dù tuổi đã cao, sức đã yếu, nhưng bà vẫn nung nấu nhiều ý tưởng thực hiện vẽ tranh Bác bằng tem với niềm đam mê vô tận. Thời gian như thoi đưa, những ý tưởng ấp ủ vẫn “đắp đầy” trong tâm trí của bà. Khi tôi đến thăm, bà còn giữ trong nhà một bức tranh về Bác, đó là bức tranh Bác vẫy tay chào. Bà cho biết, đây là bức tranh đầu tiên bà thực hiện với mẫu Bác đứng vẫy tay và bức tranh này còn đang thực hiện dở dang.

Theo bà Uyển, tất cả những bức tranh về Bác đều khơi nguồn cảm hứng sáng tạo và đam mê trong bà nhưng có lẽ bức tranh bà quý hơn cả chính là bức ghép hình Bác đang ngồi làm việc trong vườn vì ở đó gương mặt Bác nhìn có “hồn” hơn cả và mọi sắc mầu đều được phối hợp hài hòa. Với bà “Bác Hồ mãi sống trong tim”.

Đảo Lê