Đà bứt phá của các doanh nghiệp thép
	Có EVFTA nhưng xuất khẩu sang EU chưa bứt phá
	Liên tục xuất siêu, doanh nghiệp nội bứt phá

Xuất khẩu được coi là động lực tăng trưởng chính của kinh tế năm 2021. Xin cho biết đánh giá của ông về triển vọng của xuất khẩu trong năm tới?

- Xuất khẩu là một trong những điểm tích cực của năm 2020. Hiện xuất khẩu vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng, đặc biệt xuất siêu hơn 18 tỷ USD. Đây là đóng góp rất lớn để duy trì tốc độ tăng trưởng GDP trên 2% trong năm nay, thể hiện khả năng duy trì năng lực sản xuất của Việt Nam nhờ dịch bệnh đang được không chế và trong bối cảnh một số nước cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam ở một số mặt hàng vẫn đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19.

Về xuất khẩu năm 2021, kinh tế Việt Nam vẫn phụ thuộc rất nhiều vào cầu của một số thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Trung Quốc và ASEAN, đang chiếm tới gần 80% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Nếu sự phục hồi của các thị trường này nhanh và mạnh như một số tổ chức quốc tế dự báo, Việt Nam có khả năng sẽ lấy lại được nhịp độ tăng trưởng xuất khẩu cao như năm 2019 và các năm trở về trước và sẽ có đóng góp tích cực hơn vào tăng trưởng GDP. Nhưng nếu các thị trường này phục hồi chậm, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam trong những năm tới có thể vẫn đạt mức tăng trưởng dương nhưng sẽ không đạt mức cao như kỳ vọng để đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 6% trong năm 2021 như mục tiêu Chính phủ đề ra.

Tuy nhiên, chúng ta đang có nhiều lợi thế. Trước hết là năng lực sản xuất của Việt Nam đang được duy trì, các DN trong nước tiếp tục được đăng ký và dòng vốn đầu tư FDI vẫn tiếp tục chảy vào Việt Nam. Đây là những lợi thế để xuất khẩu của Việt Nam bứt phá trong năm 2021, khi thị trường toàn cầu được phục hồi thì Việt Nam sẽ đáp ứng được cầu đó rất nhanh và phục hồi mạnh mẽ so với các quốc gia khác.

Theo ông, bệ đỡ nông nghiệp cần phải được củng cố như thế nào trong năm 2021?

- Qua đại dịch Covid-19, nông nghiệp đã chứng tỏ là một bệ đỡ tốt cho nền kinh tế, vừa đảm bảo được an ninh lương thực, đồng thời vẫn cung cấp nguyên liệu cho nhóm hàng xuất khẩu chủ lực. Khu vực này vẫn tỏ rõ lợi thế thể hiện năng lực cạnh tranh của Việt Nam. Nông nghiệp sẽ trở thành ngành có năng lực cạnh tranh lớn của Việt Nam do tính chất về địa lý, thổ nhưỡng và khả năng sản xuất nông nghiệp.

Tuy nhiên để phát triển ngành nông nghiệp thì không thể tách rời với ngành công nghiệp. Phần lợi của sản xuất nông nghiệp chủ yếu nằm ở khâu sau, khâu chế biến, phân phối, dịch vụ... Do đó, cách tiếp cận của Việt Nam sẽ phải thay đổi, sẽ phải phát triển theo chuỗi, chứ không phải chỉ phát triển nông nghiệp đơn thuần. Chỉ chú trọng việc sản xuất nông nghiệp mà không gắn với phát triển thị trường, với sự hình thành chuỗi sẽ không tạo ra lợi thế riêng cho Việt Nam về lâu dài, không mang lại giá trị gia tăng cao nhất.

Để nông nghiệp thực sự trở thành trụ cột vững chắc của nền kinh tế, phát triển nông nghiệp phải đi đôi với phát triển các ngành hỗ trợ cho nông nghiệp như dịch vụ, hậu cần, phân phối, marketing, công nghiệp chế biến, máy móc...

Thưa ông, cần làm gì để động lực đầu tư công có thể bứt phá hơn trong năm 2021?

- Giải ngân đầu tư công đến thời điểm này nếu so với các năm trước đã có nhiều chuyển biến tích cực. Một trong những chuyển biến rõ rệt nhất là nhận thức và cam kết trong việc giải ngân vốn đầu tư công, từ cấp Trung ương đến cấp địa phương, các bộ, ngành, các ban quản lý dự án, các nhà thầu. Cam kết, phân định trách nhiệm đối với các đối tượng đã rõ ràng hơn và các cam kết đang dần được đẩy mạnh cho thấy nhận thức về tầm quan trọng của việc giải ngân hết vốn đầu tư công đã có sự chuyển biến tích cực. Hy vọng năm 2021 tinh thần này sẽ được tiếp tục để giải ngân vốn đầu tư công sẽ được đẩy nhanh ngay từ những tháng đầu tiên của năm 2021, qua đó thúc đẩy tiến độ của cả năm.

Thứ hai, một loạt vướng mắc về những quy định cũng như cách thức triển khai từ trước đến nay đối với nguồn vốn này đã được điều chỉnh, từ việc xây dựng chủ trương đầu tư, xây dựng dự án, phân bổ vốn đầu tư, thủ tục giải ngân... Điều này đã góp phần tháo gỡ những khó khăn từ trước đến nay trong quá trình giải ngân vốn đầu tư công.

Bên cạnh đó, những giải pháp rất quyết liệt trong chuyển hình thức đầu tư hoặc cách thức để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công đã linh hoạt, sáng tạo hơn so với những năm trước đây. Cùng với sức ép mạnh mẽ, kỳ vọng những chuyển biến này sẽ được tiếp tục vào năm sau để giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 tăng cao hơn nữa...

Theo ông, cần làm gì để sự hỗ trợ DN đi vào thực chất giúp DN vượt qua giai đoạn khó khăn này để phát triển?

- Năm 2021 chúng ta vẫn phải tiếp tục thực hiện cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh một cách mạnh mẽ hơn, bởi dù chỉ số tăng trưởng GDP có thể cao hơn một số quốc gia trong khu vực, nhưng chất lượng môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn thua kém nhiều nước khác.

Việc hỗ trợ DN theo tôi có ba điểm cần lưu ý. Thứ nhất, phải xác định được những DN nào sẽ được hỗ trợ và cơ sở của việc hỗ trợ là gì. Với những DN chịu ảnh hưởng khách quan và có khả năng phục hồi thì chúng ta sẽ hỗ trợ, với mục tiêu đảm bảo để DN phục hồi trong khoảng thời gian nhất định. Thứ hai, dịch Covid-19 vừa qua cũng giống như một cuộc sàng lọc, phải chấp nhận một loạt DN sẽ không còn tiếp tục cuộc chơi. Đây cũng là điều bình thường bởi trong kinh tế thị trường, việc sàng lọc DN cho thấy có một số DN, ngành nghề đã không còn phù hợp, hoặc năng lực cạnh tranh hạn chế của DN. Thứ ba, cần kích thích một số nhóm DN có tiềm năng phát triển, đặc biệt là những DN có khả năng kéo theo sự phát triển của một loạt DN khác, như DN đổi mới sáng tạo, DN kinh tế số, DN nông nghiệp công nghệ cao, những DN mà nếu đầu tư cho họ, họ duy trì được thì sẽ kéo theo sự phát triển của các DN vệ tinh, các DN trong cụm liên kết ngành, hoặc cả một chuỗi giá trị. Cách tiếp cận này sẽ phù hợp hơn cho năm 2021.

Trân trọng cảm ơn ông!