Nguy cơ đứt gãy sản xuất, chuỗi cung ứng nông, lâm, thuỷ sản rất lớn
	Hàng Việt có nhiều cơ hội bứt phá tại thị trường Liên minh Kinh tế Á-Âu

DN Việt Nam cần có chiến lược để cung cấp một số mặt hàng nông sản, nông sản chế biến cho các hệ thống bán lẻ của Nga. Ảnh: ST

Xuất khẩu tăng hơn 34%

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, XK nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang Liên bang Nga từ đầu năm 2020 đến nay tăng trưởng khá cao. 7 tháng đầu năm nay, XK nông, lâm, thuỷ sản sang thị trường này tăng tới 34,2% so với cùng kỳ năm trước, đạt 323,26 triệu USD.

Những mặt hàng điển hình có kim ngạch XK tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm trước có thể kể tới như: Thủy sản tăng 66%, rau quả tăng 47,6%, hạt điều tăng 59,76%, hạt tiêu tăng 71,3%, cà phê tăng 3,5%, đặc biệt cao su tăng tới 230,8%. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, vẫn có một số mặt hàng có kim ngạch XK sang thị trường Liên bang Nga giảm là chè, gạo, gỗ và sản phẩm gỗ.

Theo Bộ Công Thương, nguyên nhân chủ yếu làm XK gạo Việt Nam sang Liên bang Nga giảm là do giá gạo Việt Nam cao hơn gạo của các nước khác khoảng 100-150 USD/tấn nên khó cạnh tranh được với gạo từ các nước khác, đặc biệt là gạo từ Ấn Độ. Bà Regina Budarina, Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Nga-Việt nhấn mạnh: “Sản phẩm gạo của Việt Nam chất lượng, có thương hiệu song người tiêu dùng Nga chủ yếu vẫn hướng đến gạo Ấn Độ nhiều hơn do giá thành cạnh tranh”. Bên cạnh đó, việc người tiêu dùng Nga có xu hướng dùng nhiều gạo đồ hơn cũng làm giảm sức cạnh tranh của gạo Việt Nam.

Với mặt hàng cà phê, điểm rất đáng chú ý là Việt Nam là nước cung cấp cà phê lớn nhất vào Liên bang Nga trong nhiều năm. Tuy nhiên, cà phê có thương hiệu của Việt Nam hầu như không có trên kệ hàng của các chuỗi siêu thị tại Nga. Nguyên nhân chính là bởi cà phê Việt Nam được NK vào Nga ở dạng nguyên liệu thô (khoảng 99% cà phê Việt XK sang Nga là cà phê thô, cà phê rang xay chỉ có 1%).

Thương vụ Việt Nam tại Nga thông tin, hiện nay, một số mặt hàng nông sản, nông sản chế biến của Việt Nam đã từng bước tiếp cận được các hệ thống bán lẻ của Nga như bưởi, thanh long, tương ớt, nước chấm, nhưng số lượng mặt hàng vẫn còn hạn chế.

Đẩy mạnh nghiên cứu thị trường

Bà Regina Budarina cho biết, cơ hội để hàng hóa Việt Nam vào thị trường Liên bang Nga rất rộng mở, nhất là các loại mặt hàng nông sản, thực phẩm, đồ uống, nhưng nhiều sản phẩm của các nhà sản xuất Việt Nam chưa được biết tới nhiều tại Nga dù nhu cầu thị trường rất lớn. Điển hình như, xoài tươi Thái Lan ở Nga rất nhiều nhưng xoài Việt Nam khá hiếm hoi, chưa có nhiều kênh tiêu thụ. Vì vậy, khách hàng có nhu cầu đều phải ra chợ Việt Nam hay các quán cà phê của người Việt.

Từ góc độ DN Liên bang Nga, bà Tatiana Aptel, đại diện Tập đoàn X5 (tập đoàn có mang lưới bán lẻ khá rộng ở Nga-PV) chia sẻ, Tập đoàn X5 hiện có trên 17.352 cửa hàng tiện ích trên toàn Nga. Tập đoàn X5 rất quan tâm đến các sản phẩm của DN Việt Nam như thực phẩm tươi, trái cây nhiệt đới, trái cây khô, hải sản… "Tập đoàn có quy trình từ đấu thầu, NK rồi chuyển về các nơi phân phối. Chúng tôi có thể nhập hàng trực tiếp từ các DN nước ngoài với phương châm hợp tác trên cơ sở bình đẳng, minh bạch và cởi mở", bà Tatiana Aptel nói.

Phân tích trên cơ sở tiềm năng, thế mạnh của các sản phẩm Việt Nam, bà Regina Budarina cho rằng để tiếp cận thị trường Nga, các DN Việt Nam cần đi theo con đường ngắn nhất là đẩy mạnh nghiên cứu thị trường. Tuy ban đầu các DN phải bỏ chi phí nhiều cho hoạt động này nhưng trong tương lai sẽ giúp ích nhiều cho các hoạt động của DN tại Nga. Đồng thời, các tổ chức của DN Việt Nam nên tổ chức thường xuyên các hội nghị chuyên đề, triển lãm… để các thương hiệu Việt đến gần hơn tới thị trường Nga. Mặt khác, nhằm giảm chi phí vận chuyển, DN nên nghiên cứu vận chuyển bằng đường sắt qua Trung Quốc; lập thêm văn phòng thương mại Việt – Nga để các DN vừa và nhỏ tham gia trao đổi kinh nghiệm.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh, Chủ tịch Chi hội doanh nhân quốc tế Việt Âu (Hội doanh nhân tư nhân Việt Nam), Nga là thị trường đặc biệt được DN Việt Nam quan tâm, mong muốn được đẩy mạnh hợp tác, đầu tư; chuyển giao công nghệ; góp phần thúc đẩy XNK hai chiều. Có thể thấy, hạn chế của các DN Việt Nam và Nga hiện nay vẫn là thiếu thông tin về thị trường của nhau. “Thời gian tới, chúng tôi sẽ lựa chọn các DN có hàng hóa cụ thể, đầy đủ thông tin để hỗ trợ và đồng hành trong các buổi xúc tiến, giao thương sâu hơn với đối tác Nga”, bà Thanh nói.

Trong thời gian qua, Thương vụ Việt Nam tại Nga đã kết nối cho nhiều DN Việt XK hàng nông sản như gừng, bưởi, rau quả cho các nhà cung ứng hàng vào chuỗi siêu thị của Nga nhưng các DN Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong khâu cung cấp hàng với số lượng lớn, dài hạn. “Muốn XK sang thị trường Nga một cách ổn định, các DN Việt Nam cần có chiến lược xây dựng hệ thống cung ứng hàng tại nước sở tại để cung cấp cho các chuỗi siêu thị”, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Nga nhấn mạnh.

Ngoài ra, nhằm tăng kim ngạch XK nông, lâm, thủy sản sang thị trường Nga, các DN Việt Nam cũng cần nghiên cứu kỹ, tận dụng ưu đãi của Hiệp VN - EAEU FTA, mạnh dạn đầu tư vào sản xuất và tiêu thụ hàng hóa tại thị trường rộng lớn này.

Cùng với sự nỗ lực kết nối của các tổ chức xúc tiến thương mại, hiệp hội ngành hàng trong nước, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, thời gian tới, Thương vụ Việt Nam tại Nga sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động cung cấp thông tin kết nối giao thương, hỗ trợ DN trên môi trường trực tuyến cũng như hỗ trợ trực tiếp, tổ chức hội thảo, giao thương DN, trong đó tập trung vào từng ngành hàng, lĩnh vực cụ thể nhằm tạo cơ hội, tạo điều kiện cho hàng Việt vào thị trường Nga thuận lợi.