Sách giáo khoa lớp 2, 6 bộ mới: Làm sao tránh "vết xe đổ"?
	Bộ GD&ĐT sẽ làm gì để chỉnh sửa sách giáo khoa lớp 1?

Đoàn Chủ tịch điều hành phiên thảo luận sáng nay, 4/11

Quy trình thẩm định lỏng lẻo, dễ dãi

Phát biểu mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) đặc biệt nhấn mạnh vào vấn đề xây dựng sách giáo khoa.

Năm nay là năm đầu tiên áp dụng chương trình nhiều bộ sách theo hình thức xã hội hóa trong điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đội ngũ giáo viên cấp tiểu học chưa đạt được yêu cầu cao hơn nên chắc chắn gặp nhiều bỡ ngỡ.

Nhiều chuyên gia đã nhận định, Việt Nam học tập tham khảo rất nhiều nước và áp dụng mỗi nơi một ít vào chương trình giáo dục đổi mới vì vậy sách giáo khoa khi biên soạn cũng bị gọt đẽo theo hệ thống chưa hoàn thiện.

Vị đại biểu Phú Yên nhấn mạnh, muốn biên soạn bộ sách hoàn chỉnh thì trước hết phải có sẵn hoặc xây dựng hệ thống khoa học chuẩn chỉnh nhưng Việt Nam lại làm theo kiểu cuốn chiếu từng giai đoạn, chỗ nọ có thể phá vỡ chỗ kia. Không riêng gì 1 bộ sách mà cả 5 bộ sách đều mắc lỗi cơ bản về nguyên tắc biên soạn, bản quyền, dữ liệu.

“Điều đó càng bộc lộ rõ hơn quy trình thẩm định, phát hành sách lỏng lẻo, dễ dãi và vội vàng đến khó tin và cách đùn đẩy trách nhiệm như một trận đấu bóng không có trọng tài điều khiển”, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền nói.

Giá trị 1 bộ sách giáo khoa hoàn toàn khác với sản phẩm hàng hóa thông thường. Nếu chấp nhận một bộ sách như một lớp xây đầy những mảng chắp vá được phát hành đó là thái độ thỏa hiệp rất nguy hại, là sự xem nhẹ giá trị nhân văn, trong sáng của tiếng Việt.

Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền chia sẻ trước khi lên tiếng về vấn đề này đã mua sách về đọc, ghi chép từng nội dung mà mình không hiểu thấu, gặp gỡ giáo viên và học sinh để thảo luận và tham khảo ý kiến các nhà chuyên môn về ngôn ngữ, tâm lý học.

“Tôi tin họ có thừa năng lực về phẩm chất, nghiệp vụ và khoa học trong giáo dục trẻ em. Với những điều trên, tôi kiến nghị Chính phủ và các bên liên quan cần có trách nhiệm trong bày tỏ thái độ, quan điểm đúng đắn dựa trên quyền lợi người học, nhất là trẻ em, phải đảm bảo rằng các quyền của trẻ thông qua giảng dạy văn hóa cần được bảo vệ, thực thi nghiêm túc”, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền nhấn mạnh.

Rút kinh nghiệm nghiêm túc

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, hiện nay đang thực hiện đổi mới giáo dục. Gần như năm nào họp Quốc hội cũng có chủ đề liên quan đến giáo dục được cử tri, đại biểu quan tâm, năm nay là vấn đề sách giáo khoa.

Vấn đề này thực hiện theo Nghị quyết của Quốc hội và điều đặc biệt lưu ý là đã được quy định rất kỹ trong Luật Giáo dục (sửa đổi). Điều 32 Khoản 3 Luật Giáo dục (sửa đổi) quy định rất rõ về trách nhiệm, ai chịu trách nhiệm về sách giáo khoa; hướng dẫn quy trình biên soạn thế nào; thành lập hội đồng và quy trình thẩm định ra sao đến việc phê duyệt sách như thế nào…

Trách nhiệm trực tiếp ở đây là của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Luật quy định rất rõ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm về sách giáo khoa ở tất cả các khâu.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại phiên thảo luận

Việc này không thuộc thẩm quyền trực tiếp của Chính phủ hay Thủ tướng Chính phủ, tuy nhiên Chính phủ, Thủ tướng đặc biệt quan tâm. Chính phủ trong các phiên họp gần đây đều có thảo luận, nói về sách giáo khoa. Thủ tướng nhắc rất nhiều lần.

Phó Thủ tướng chia sẻ, cá nhân ông cũng nhiều lần từng gặp các đồng chí, các thầy cô giáo, sơ bộ đúng như đại biểu Quốc hội nói: sai đến đâu, sai mức nào thì phải cơ quan chuyên môn thẩm định. Thậm chí, chính Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cũng từng nói với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam là Bộ trưởng không hề có kiến thức và kinh nghiệm dạy ngữ văn lớp 1.

“Qua các lần làm việc, tôi có thể nói, bộ sách giáo khoa đã được biên soạn nhưng cuốn Tiếng Việt của nhóm Cánh Diều đã được Bộ thẩm định, phê duyệt là có lỗi, có sai sót, có sạn, tùy theo cách dùng từ. Lỗi này cần được tiếp thu rất cầu thị, khoa học”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Có những việc liên quan đến chuyên môn dạy ngôn ngữ cho trẻ mới bắt đầu đi học, người bình thường không hiểu cần có sự trao đi đổi lại một cách cởi mở, trên hết là cầu thị. Chính phủ, Thủ tướng, cá nhân Phó Thủ tướng trực tiếp qua nhiều lần làm việc đã yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo tinh thần như vậy.

Bộ trưởng đã nhìn nhận rõ có sai sót, trách nhiệm thuộc về Bộ. Bộ trưởng cũng đã có những bước chỉ đạo khá cương quyết. Ví dụ, Bộ trưởng đã thay Chủ tịch Hội đồng thẩm định. Việc này, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo Bộ trưởng nói riêng và cả Bộ nói chung phải hết sức lưu ý vì sai sót đó có thể tránh được thì phải rút kinh nghiệm nghiêm túc.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: “Trong các cuộc họp nội bộ, chúng tôi dùng từ nghiêm túc, nghiêm khắc để quy trình biên soạn, thẩm định sách giáo khoa lớp 2 và lớp 6 năm nay và các năm tiếp theo không để xảy ra như vậy nữa”.

Từ hôm qua đến nay, ở Quốc hội, các đại biểu nói rất nhiều và ở Bộ cũng nói rất nhiều về vấn đề 1 chương trình nhiều bộ sách giáo khoa, có ý kiến nói là chỉ cần 1 bộ sách giáo khoa, vấn đề này Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có trao đi đổi lại.

Trước đây, Việt Nam áp dụng 1 chương trình 1 bộ sách, gần như không phân biệt giữa chương trình và bộ sách, gần như bắt buộc. Còn hiện nay, 1 bộ sách hay nhiều bộ sách thì chất lượng phải bằng hoặc tốt hơn ngày xưa.

Khẳng định, việc đó trách nhiệm của Bộ Giáo dục, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ rõ, Bộ sẽ không hoàn thành được nếu không có sự đóng góp của đông đảo đội ngũ giáo viên, các nhà khoa học giáo dục, đặc biệt là toàn thể nhân dân.

“Chúng tôi đã chỉ đạo Bộ cần tận dụng công nghệ thông tin, đưa các bản thảo sách giáo khoa lên sớm trước khi phê duyệt, thậm chí trong quá trình thẩm định để mọi người dân góp ý, qua đó tiếp thu, chắt lọc ý kiến đúng. Tất cả đều vì tương lai đất nước, đều vì con cháu chúng ta”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói.