Toàn cảnh Hội thảo ngày 16/6. Ảnh: Thuỳ Linh.

Cần giải pháp phát triển thị trường tài chính

Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính cho biết, đại dịch Covid-19 cùng với những căng thẳng địa chính trị đã gây ra những thách thức kinh tế, tài chính nghiêm trọng trên toàn cầu, cũng như ảnh hưởng đến quá trình phục hồi và phát triển kinh tế. Tại Việt Nam, nhằm đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế, ổn định vĩ mô và cuộc sống cho người dân, Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội như Nghị quyết số 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2022; Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình... với mục tiêu chung là nâng cao năng lực cạnh tranh, sức chống chịu và phục hồi nhanh từ cuộc khủng hoảng hiện tại, giảm thiểu tác động tiêu cực của đại dịch, chủ động ngăn ngừa các tác động tiêu cực từ nền kinh tế thế giới, ứng phó với những vấn đề khủng hoảng năng lượng, gián đoạn chuỗi cung ứng, căng thẳng địa chính trị. Những mục tiêu trên làm gia tăng áp lực đối với hệ thống tài chính nói chung, thị trường tài chính nói riêng trong việc hỗ trợ phục hồi nền kinh tế.

Theo PGS.TS Nguyễn Như Quỳnh, các cấu phần của thị trường chứng khoán bao gồm thị trường cổ phiếu, trái phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh… là cơ sở vững chắc cho thị trường tài chính từ nay đến năm 2025 và định hướng năm 2030. Quy mô thị trường vốn tăng trưởng bình quân đạt 28,5% giai đoạn 2016-2021; và đến cuối quý I/2022 chiếm 134,5% GDP. Trong đó, thị trường cổ phiếu chiếm 93% GDP, trái phiếu chính phủ chiếm 22,7% GDP… Hiện nay, thị trường chứng khoán có 757 cổ phiếu qũy niêm yết, 858 doanh nghiệp đăng ký giao dịch UpCom và hơn 5,2 triệu tài khoản của các nhà đầu tư. Từ tháng 4/2022, thị trường đã có bước điều chỉnh, tuy nhiên quy mô trong 5 tháng đầu năm vẫn đạt 11.747 tỷ đồng/phiên; giao dịch tăng 8,1% so với bình quân 2021. Đây là con rất ấn tượng của thị trường vốn.

"Thị trường tài chính vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như phát triển chưa sâu, bị tác động bởi tâm lý, ảnh hưởng của thị trường tiền tệ thế giới. Ngoài ra, việc huy động vốn trái phiếu của doanh nghiệp còn nhiều vấn đề, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản, dẫn đến rủi ro cho nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành. Vì vậy, cần phải có các giải pháp nhằm phát triển thị trường tài chính, thị trường vốn, thi trường chứng khoán lành mạnh, an toàn trên cơ sở rà soát các Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp để triển khai các giải pháp quản lý điều hành đến thị trường", ông Nguyễn Như Quỳnh nhận định.

Cần phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ

Phát biểu tại Hội thảo, Ths Lê Thùy Dung, Khoa Tài chính ngân hàng (Đại học Thương mại) cho biết, chính sách tài khóa và tiền tệ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thanh khoản cho các cá nhân và doanh nghiệp cũng như duy trì sự tồn tại của các doanh nghiệp trong ngắn hạn.

Đơn cử như tại Trung Quốc, các chính sách tiền tệ tập trung vào việc tạo thanh khoản trên thị trường như thực hiện các nghiệp vụ thị trường mở, giảm lãi suất cho vay và lãi suất tái chiết khấu; giảm lãi suất dự trữ vượt mức; tăng hạn mức tín dụng của các doanh nghiệp tư nhân; triển khai chương trình lãi suất 0% cho các khoản vay của ngân hàng địa phương, nới lỏng các điều kiện cho vay của các ngân hàng.

Song song với đó, đối với chính sách tài khóa, Trung Quốc triển khai gói chi ngân sách trị giá 4.9 nghìn tỷ Nhân dân tệ để hỗ trợ phát triển kinh tế; gói chi ngoài ngân sách trị giá 400 tỷ Nhân dân tệ để bảo lãnh các khoản vay cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ…

“Việc áp dụng chính sách tài khóa và tiền tệ trong bối cảnh đại dịch Covid-19 phụ thuộc vào nguồn lực, năng lực sử dụng các công cụ chính sách hiện hữu và bản chất rủi ro mà mỗi quốc gia phải đối mặt. Tuy nhiên, các quốc gia có xu hướng sử dụng kết hợp ngay từ ban đầu giữa các công cụ chính sách tài khóa với các công cụ của chính sách tiền tệ, trong đó, chính sách tài khóa chủ yếu sử dụng các biện pháp chi tiêu trực tiếp từ ngân sách cho cá nhân chịu tác động giảm thuế”, bà Lê Thuỳ Dung nhận định.

Theo Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính, để tiếp tục phát triển lành mạnh, hiệu quả thị trường tài chính cần phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, cùng với sự điều hành liên thông giữa thị trường vốn và thị trường tín dụng để đảm bảo ổn định thị trường, ổn định kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế. Mặt khác, rà soát tổng thể các quy định tại Luật Chứng khoán bao gồm cả phạm vi phát hành ra công chúng, phát hành riêng lẻ, khái niệm nhà đầu tư chứng khoán.