Ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương

Thưa ông, Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành hai quyết định liên quan đến việc xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia. Ông đánh giá điều này sẽ tạo ra thay đổi như thế nào?

- Tháng 10 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1320/QĐ-TTg phê duyệt chương trình Thương hiệu quốc gia từ năm 2020 đến năm 2030 và Quyết định số 30/QĐ-TTg phê duyệt quy chế xây dựng, quản lý và thực hiện chương trình Thương hiệu quốc gia. Việc ban hành hai quyết định này đã tạo ra cơ sở pháp lý rõ ràng hơn cho việc xây dựng thương hiệu quốc gia, bởi trước đó, quyết định thực hiện chương trình thương hiệu quốc gia mới chỉ do Bộ trưởng Bộ Công Thương ký ban hành. Khi được nâng tầm lên thành quyết định của Thủ tướng Chính phủ thì chương trình sẽ được phổ rộng hơn.

Ngoài ra, trong quá trình tham mưu cho Chính phủ ban hành quyết định này, Bộ Công Thương cũng đã phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các địa phương, các hiệp hội ngành hàng, các DN, các chuyên gia độc lập và cộng đồng xã hội để nghiên cứu và đưa ra những cơ chế, khung chính sách làm sao hỗ trợ tốt nhất cho hoạt động xây dựng thương hiệu thời gian tới. Trong quá trình gần hai năm triển khai xây dựng chương trình, chúng tôi đã nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp và có nhiều ý kiến đã được hiện thực hoá và đưa vào quyết định này. Trong hai quyết định này có rất nhiều điều khoản, nội dung cụ thể và có thể triển khai rõ ràng hơn trong thời gian tới. Đặc biệt là có quy định rõ ràng hơn liên quan đến cơ chế hỗ trợ. Trong đó có ba nội dung chính sẽ được tập trung hỗ trợ.

Thứ nhất, nâng cao nhận thức của xã hội, của cộng đồng DN đối với công tác xây dựng, phát triển thương hiệu, trong đó có hoạt động tuyên truyền quảng bá, đào tạo tập huấn.

Thứ hai, hỗ trợ trực tiếp cho các DN về các tiêu chí để đáp ứng được tiêu chí của chương trình Thương hiệu quốc gia và trở thành các DN có sản phẩm đạt thương hiệu quốc gia.

Thứ ba, tuyên truyền quảng bá cho chương trình Thương hiệu quốc gia và cho các DN, các sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia cho bạn bè quốc tế cũng như người tiêu dùng trong nước.

Ông đánh giá thế nào về sự quan tâm của cộng đồng DN đối với chương trình này và chương trình có hướng tới tất cả DN hay có sự chọn lọc cụ thể?

- Trước tiên, việc tham gia chương trình phải xuất phát từ mong muốn, nguyện vọng của chính DN. Do đó, đối tượng tham gia chương trình không chỉ có các DN đã có sản phẩm đạt thương hiệu quốc gia mà mở rộng ra cả các DN tiềm năng. Đó là các DN hiện chưa đáp ứng được các tiêu chí của chương trình nhưng có mong muốn tham gia chương trình. Khi đó chúng tôi sẽ có những hoạt động cụ thể để hướng dẫn, hỗ trợ để những DN này xây dựng, phát triển thương hiệu và hoàn thiện trong cả quy trình sản xuất kinh doanh của họ để làm sao đáp ứng được các tiêu chí của chương trình và trong thời gian rất ngắn sắp tới có thể tham gia vào chương trình.

Thời gian qua, nhận thức của cộng đồng xã hội nói chung cũng như các DN nói riêng về vấn đề thương hiệu đã được nâng cao hơn rất nhiều. Có rất nhiều sự việc xảy ra đã cho thấy một bài học rằng vì không có thương hiệu nên DN của ta bị thiệt thòi. Ví dụ như các sản phẩm của Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài với sản lượng rất lớn và chất lượng cũng rất tốt. Nhưng giá trị mà DN của ta thu về thì lại không lớn do hàng hoá chủ yếu xuất khẩu dưới dạng thô hoặc sơ chế và xuất khẩu qua trung gian, qua thương hiệu của một đối tác thương mại. Do đó, ở góc độ cơ quan quản lý Nhà nước được giao thực hiện chương trình Thương hiệu quốc gia chúng tôi nhận thấy trọng tâm thời gian tới là phải nâng cao nhận thức về vấn đề xây dựng thương hiệu, để DN thấy rằng việc xây dựng và phát triển thương hiệu là câu chuyện dài hơi nhưng sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho DN.

Trong quy chế xây dựng, quản lý, thực hiện chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam theo Quyết định 30 của Thủ tướng Chính phủ có nội dung quy định về việc huỷ kết quả xét chọn sản phẩm đạt thương hiệu quốc gia. Tính đến nay đã có bao nhiêu trường hợp bị huỷ danh hiệu Thương hiệu quốc gia, thưa ông?

- Hiện chưa có trường hợp nào bị huỷ thương hiệu quốc gia. Tuy nhiên, thương hiệu quốc gia là chứng nhận cho các DN có sản phẩm đạt thương hiệu quốc gia và chỉ có thời hạn trong vòng hai năm. Trước đây ta chưa có chế tài để huỷ chứng nhận thương hiệu quốc gia, tuy nhiên trong hai văn bản pháp quy mới đã có quy định về việc này. Nếu DN đã được công nhận rồi mà vi phạm một trong các nội dung được quy định trong quy chế thì sẽ bị xem xét huỷ kết quả. Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan quản lý chặt chẽ, thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ các quy chế và quy định của chương trình thương hiệu quốc gia Việt Nam nhằm đảm bảo ngăn chặn những hành vi có thể gây ảnh hưởng tiêu cực tới uy tín, hình ảnh thương hiệu quốc gia Việt Nam trong nước và nước ngoài; lợi dụng hình ảnh và thương hiệu quốc gia Việt Nam để trục lợi, vi phạm pháp luật.

Một vấn đề nữa mà chắc chắn các DN cũng rất quan tâm, đó là kinh phí tham gia chương trình như thế nào, thưa ông?

- Chương trình Thương hiệu quốc gia và nội dung liên quan đến việc xét chọn các DN có sản phẩm đạt thương hiệu quốc gia không phải là một giải thưởng và khi DN tham gia thì hoàn toàn không phải đóng bất kỳ khoản phí nào. Bộ Công Thương sẽ tổng hợp và hướng dẫn các DN đăng ký nộp hồ sơ để tham gia xét chọn các sản phẩm đạt thương hiệu quốc gia. Trong quá trình tổng hợp đó sẽ có sự rà soát và có ý kiến của ban chuyên gia, ý kiến của Hội đồng thương hiệu quốc gia sau đó mới xét duyệt danh sách các DN đạt thương hiệu quốc gia. Trong quá trình xét chọn này, chúng tôi có một bộ tiêu chí cụ thể, chi tiết và có mức chấm điểm cụ thể. Hiện Bộ Công Thương đã xây dựng thông tư để hướng dẫn về bộ tiêu chí này, dự kiến sẽ ban hành trong tháng 11 này và sẽ công bố rộng rãi cho các DN.

Xin cảm ơn ông!