Ông Nguyễn Đại Trí.

Được biết, quán quân của bảng xếp hạng chỉ số APCI 2018 là nhóm thủ tục hành chính (TTHC) Thuế với chi phí tuân thủ thấp nhất và thời gian để DN thực hiện thủ tục thuế cũng ngắn hơn. Điều này có mối liên quan thế nào tới việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực Thuế?

Kết quả CCHC thuế của Việt Nam trong những năm qua đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Hầu hết các cải cách mà cơ quan Thuế Việt Nam đã triển khai đều được thể hiện trong đánh giá kết quả chỉ số Nộp thuế của Việt Nam trong Báo cáo môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới. Điều đó thể hiện chủ trương CCHC đúng đắn của Chính phủ, cùng với sự sát sao chỉ đạo của Bộ Tài chính và sự quyết liệt, nỗ lực của toàn ngành Thuế.

Việc CCHC là cả một quá trình và thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp từ cải cách về thể chế, cải cách về tổ chức quản lý thuế,… và không thể thiếu đó là cải cách, ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực Thuế.

Những dịch vụ thuế điện tử cung cấp cho DN như khai thuế, nộp thuế điện tử, hoàn thuế điện tử giúp DN giảm thời gian đi lại nộp hồ sơ, nộp tiền thuế; thông tin khai, nộp thuế của DN được lưu trên hệ thống của cơ quan Thuế có thể được tra cứu lại dễ dàng giúp giảm chi phí quản lý của DN, DN cũng không phải cung cấp lại thông tin cho cơ quan quản lý đối với những hồ sơ điện tử đã nộp tới cơ quan Thuế.

Ngành Thuế cũng phối hợp với các cơ quan khác trong công tác trao đổi, xử lý thông tin giúp cải cách TTHC như: phối hợp với cơ quan đăng ký kinh doanh giúp hồ sơ đăng ký kinh doanh của DN được giải quyết nhanh chóng; phối hợp với cơ quan đăng ký đất đai giúp giảm thời gian đi lại và thời gian giải quyết hồ sơ của người có quyền sử dụng đất; trao đổi thông tin với cơ quan Hải quan, giúp DN không phải cung cấp lại tờ khai hải quan khi thực hiện đề nghị hoàn thuế; phối hợp với Cục Cảnh sát giao thông và Cục đăng kiểm cải cách thủ tục giải quyết hồ sơ đăng ký trước bạ ô tô, xe máy.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý giúp cán bộ Thuế xử lý thông tin ngày càng tốt hơn, tạo thuận lợi cho việc đẩy mạnh công tác hậu kiểm, từ đó thời gian giải quyết hồ sơ sẽ được nhanh chóng hơn. Ví dụ như hỗ trợ phân loại hồ sơ hoàn thuế, kiểm soát hoàn thuế, phân tích rủi ro…

Như vậy, có thể nói, chi phí tuân thủ TTHC thấp có liên quan mật thiết tới việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý nhà nước. Rõ ràng, kết quả của giải pháp điện tử về khai và nộp thuế điện tử,… đã tạo sự cách biệt về chi phí tuân thủ của thủ tục Thuế với các nhóm thủ tục khác và chứng minh rằng xu thế điện tử hóa việc thực hiện TTHC là tất yếu.

Xin ông cho biết những khó khăn trong việc thực hiện cải cách TTHC?

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc CCHC thuế cũng gặp không ít khó khăn. Đó là một số TTHC muốn cải cách cần phải có thời gian sửa đổi các văn bản pháp quy, các quy định, quy trình liên quan.

Bên cạnh đó, việc tăng cường mở rộng các dịch vụ thuế điện tử cho cá nhân kinh doanh gặp phải khó khăn về các quy định pháp lý trong việc xác thực cá nhân. Việc triển khai các dịch vụ nộp thuế điện tử cho cá nhân cũng gặp phải khó khăn do thói quen sử dụng tiền mặt; Bên cạnh đó, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chưa được hình thành dẫn đến một số TTHC thuế liên quan đến cá nhân phải chờ khi Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư xây dựng xong mới có thể cải cách tốt hơn nữa.

Cải cách những TTHC liên quan đến nhiều cơ quan. Do vậy, việc cải cách chỉ thành công khi mọi khâu đều quyết tâm đổi mới và thực hiện đồng bộ: Một số cải cách về TTHC của Thuế phải chờ việc CCHC của Bộ, ngành khác, như: một số thủ tục cần có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền xác thực, công chứng, chứng thực …

Việc phối hợp với các cơ quan bên ngoài để trao đổi thông tin rất phức tạp và mất nhiều thời gian, phải thực hiện qua nhiều bước: từ kết nối thử nghiệm đến khi hệ thống sẵn sàng triển khai. Bên cạnh đó, phải xây dựng, ký kết các Quy chế phối hợp để làm cơ sở cho việc triển khai.

Tiến độ cải cách TTHC cũng bị chậm lại khi chính sách thường xuyên thay đổi.

Nhìn chung, việc CCHC không bao giờ không gặp khó khăn, đặc biệt trong thời gian tới trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, Việt Nam đang xây dựng Chính phủ điện tử, tiến tới Chính phủ số, phát triển thương mại điện tử, dữ liệu lớn… Tất cả đang làm thay đổi mô hình kinh doanh, phương thức hoạt động trên mọi lĩnh vực, từ đó yêu cầu ngành Thuế cần phải có những cải cách phù hợp để đáp ứng sự thay đổi này…

Đâu là động lực để Tổng cục Thuế tiếp tục những nỗ lực của mình trong việc thực hiện cải cách TTHC?

Thực tế cho thấy sự phức tạp, thiếu thông tin của các TTHC thuế làm tăng chi phí tuân thủ và gây nên sự khó chịu cho người nộp thuế khi thực hiện. Ngược lại, nếu TTHC thuế đơn giản sẽ làm cho người nộp thuế cảm thấy hài lòng, củng cố niềm tin và gia tăng sự hợp tác của người nộp thuế.

Trong CCHC, bên cạnh mục tiêu cắt giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế, ngành Thuế luôn chú trọng việc tạo thuận lợi cho người nộp thuế trong việc thực hiện TTHC Thuế từ khâu tra cứu, tiếp cận thông tin, đến lập hồ sơ, gửi và nhận kết quả …

Ngành Thuế luôn lấy DN, người nộp thuế làm trung tâm và sự hài lòng của người nộp thuế là thước đo, là động lực của mình trong việc thực hiện cải cách TTHC.

Công tác quản lý thuế ngày càng được cải thiện từ công cuộc cải cách TTHC. Chính ngành Thuế cũng được hưởng lợi từ việc thực hiện cải cách. Thực tế công tác quản lý thuế trong những năm qua được cải thiện rõ nét: Công tác tuyên truyền, hỗ trợ; quản lý thuế; công tác thanh tra, kiểm tra đã áp dụng phương pháp quản lý rủi ro trong tất cả các khâu trên cơ sở dữ liệu tập trung về người nộp thuế, nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra…

Trong quá trình hội nhập toàn cầu hiện nay, việc CCHC là yêu cầu tất yếu khách quan. CCHC thuế góp phần nâng cao môi trường cạnh tranh quốc gia. Kết quả như chúng ta đã biết, đầu tư nước ngoài liên tục tăng trong những năm qua. Cùng với đó, sự nhìn nhận, đánh giá của các tổ chức xếp hạng trên thế giới như: Ngân hàng Thế giới (WB); Diễn đàn kinh tế thế giới; Tạp chí Forber … cũng là động lực của CCHC nói chung và CCHC Thuế nói riêng.

Đánh giá tốt của các tổ chức phối hợp với cơ quan Thuế như: Các Ngân hàng thương mại, cơ quan đăng ký kinh doanh - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cơ quan đăng ký đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường; sự hài lòng của người nộp thuế .....là thước đo hiệu quả cải cách của ngành Thuế.

Xin cảm ơn ông!