Theo đó, Bộ Công Thương quyết định áp dụng mức thuế tự vệ chính thức bằng với mức chênh lệch giữa giá bán thực tế và giá bán tại điểm hòa vốn của ngành sản xuất trong nước là 1.128.531 đồng/tấn, tức là chỉ bằng 60% mức thuế mà Việt Nam được quyền áp dụng theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và pháp luật Việt Nam. Ngoài ra, WTO cho phép Việt Nam sử dụng biện pháp tự vệ trong thời gian 4 năm nhưng Bộ Công Thương quyết định chỉ áp dụng trong thời gian 2 năm. Sau 2 năm, Bộ Công Thương sẽ xem xét, đánh giá lại tác động kinh tế-xã hội để quyết định việc có gia hạn biện pháp tự vệ hay không.

Theo Kết luận điều tra cuối cùng, lượng phân bón DAP và MAP NK đã tăng cả tuyệt đối và tương đối trong giai đoạn điều tra. Hàng hóa NK gây ra tác động ép giá và kìm giá đối với hàng hóa sản xuất trong nước trong giai đoạn 2013-2016. Hiện tượng ép giá, kìm giá vẫn tiếp tục diễn ra trong năm 2017 nên giá bán của phân bón sản xuất trong nước vẫn thấp hơn chi phí sản xuất là 1.128.531 đồng/tấn.

Dễ thấy, việc áp dụng biện pháp tự vệ như trên nhằm bảo vệ sản xuất trong nước là khá cần thiết. Tuy nhiên, trong câu chuyện này, điều đáng lưu tâm hơn là tại sao phân bón NK có thể ồ ạt vào Việt Nam, trong khi năng lực sản xuất trong nước vẫn được đánh giá dư thừa? Nhiều chuyên gia lâu năm trong ngành phân bón nhìn nhận, mấu chốt là bởi, phân bón NK dù đã phải chịu thuế, song giá vẫn rẻ hơn hàng trong nước. Bên cạnh đó, chất lượng, mẫu mã cũng có phần “nhỉnh” hơn. Điều này bắt nguồn từ công nghệ sản xuất lạc hậu cũng như lối quản trị DN có phần rườm rà, chưa thực sự tiết giảm chi phí đến mức đối đa của DN, nhất là khi hầu hết sản phẩm phân bón Việt Nam đều được sản xuất từ các DN nhà nước.

Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Vì thế, sự bảo hộ hàng hóa trong nước bằng cách này hay cách khác thực chất chẳng phải kế dài lâu. Với hầu hết ngành hàng nói chung, ngành phân bón nói riêng, muốn gia tăng sức cạnh tranh, đứng vững trên “đôi chân” của chính mình cần nhìn thẳng vào những điểm yếu để nhanh chóng đổi thay. Thời hạn áp dụng biện pháp tự vệ 2 năm không ngắn, cũng chẳng dài. Đây chính là khoảng thời gian quý báu mà các DN phân bón cần tận dụng tối đa để dần “lớn lên”, hoàn thiện về nhiều mặt, tránh đi vào “vết xe đổ” hết thời gian tự vệ, phân bón nội địa lại lay lắt bán dưới giá thành vì không “đua” nổi với hàng ngoại nhập.