Vốn đầu tư thiên thần đến từ các nhà đầu tư thiên thần (các cá nhân có giá trị tài sản ròng cao, trên 1 triệu USD hoặc các cá nhân có thu nhập trên 200.000 USD/năm, chủ yếu đầu tư vào giai đoạn sớm hơn so với nhà đầu tư mạo hiểm) là một trong những yếu tố không thể thiếu của khởi nghiệp. Hiện có khoảng 40 quỹ đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam, trong đó chủ yếu là quỹ nước ngoài. Nhà đầu tư thiên thần từ nước ngoài không chỉ cung cấp tài chính mà còn tư vấn, chia sẻ tri thức kinh nghiệm, mạng lưới kinh doanh… Đây đều là những yếu tố cần thiết cho start-up trong giai đoạn ươm mầm, phát triển.

Theo báo cáo của Topica Founder Institute (Chương trình huấn luyện khởi nghiệp tại Việt Nam), năm 2017, Việt Nam tiếp nhận 92 thương vụ đầu tư thiên thần với tổng số vốn hơn 291 triệu USD, tăng gần 2 lần về số lượng thương vụ và gần 50% tổng giá trị đầu tư so với 2016. Tuy nhiên, giới chuyên gia đánh giá, những con số này vẫn khá khiêm tốn khi tổng số vốn đầu tư vào start-up tại Việt Nam mới chiếm 5% trong tổng số vốn đầu tư vào start-up khu vực Đông Nam Á.

Vấn đề đặt ra là, tại sao các quỹ đầu tư thiên thần, mạo hiểm còn dè dặt khi đầu tư vào các start-up Việt? Đáp lại câu hỏi này, không ít chuyên gia chỉ ra, hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam chưa hoàn thiện cùng với hành lang pháp lý chưa rõ ràng là điểm mấu chốt. Thậm chí, có những start-up khi nhận được cam kết đầu tư, các quỹ đầu tư yêu cầu phải thành lập DN ở Singapore. Ngoài yếu tố chính sách, phải nhấn mạnh rằng, hạn chế của bản thân các start-up Việt như tiếng Anh kém, chưa có uy tín cá nhân hay gọi số vốn quá nhiều ngay từ vòng đầu tiên cũng là yếu tố làm cho quá trình tiếp cận các quỹ đầu tư khó khăn hơn.

Sòng phẳng mà nói, đối với các nhà đầu tư thiên thần: Con người, tiềm năng thị trường và chính sách, môi trường kinh doanh là 3 yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư thiên thần. Việt Nam đang có nhiều lợi thế về khởi nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ như đội ngũ kỹ sư tốt thuộc hàng top trong khu vực, kinh tế tăng trưởng nhanh cùng thị trường đông dân tiềm năng. Đặc biệt, người Việt Nam có tư duy muốn khởi nghiệp và làm chủ. Tuy nhiên, để tăng cường thu hút, tận dụng tốt nhất sự trợ lực của các quỹ đầu tư trong quá trình khởi nghiệp, ngoài sự nỗ lực tự thân của các đối tượng start-up Việt, Việt Nam thực sự cần có những chính sách, biện pháp mạnh mẽ nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, phát triển và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp.