Ngành Hải quan đẩy mạnh cải cách hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp
	Xây dựng chính sách về hải quan vì sự thuận lợi thương mại

Hoạt động nghiệp vụ của công chức Chi cục Hải quan Thủy An - Cục Hải quan Thừa Thiên Huế. Ảnh: N.Linh

Cụ thể các quy định về trị giá hải quan

Theo Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan Đào Duy Tám, quy định hiện nay cho phép trong trường hợp đủ cơ sở bác bỏ trị giá trong quá trình làm thủ tục hải quan, cơ quan Hải quan sẽ đề nghị người khai hải quan thực hiện khai bổ sung làm cơ sở thông quan hàng hóa theo quy định. Trường hợp người khai không khai bổ sung, cơ quan Hải quan sẽ ấn định thuế và bác bỏ trị giá.

Ngoài ra, đối với trường hợp nghi vấn về trị giá khai báo, cơ quan Hải quan sẽ thông báo cho người khai hải quan biết để thực hiện tham vấn với cơ quan Hải quan và trên cơ sở đó thực hiện việc thông quan. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, phát sinh vướng mắc do việc tham vấn chưa thực hiện thống nhất. Cơ quan Hải quan không áp dụng quản lý rủi ro trong kiểm tra xác định trị giá dẫn đến số lượng tờ khai xác định trị giá lớn, số lượng doanh nghiệp bị tham vấn giá nhiều, dẫn đến tình trạng một mặt hàng bị tham vấn đi tham vấn lại nhiều lần, tăng số lượng công việc phát sinh đối với cơ quan Hải quan.

Do đó, tại dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2018/TT-BTC, quy định liên quan đến kiểm tra trị giá hải quan sẽ có nhiều điểm mới nhằm khắc phục những vướng mắc hiện nay. Chẳng hạn về tham vấn, dự thảo Thông tư bổ sung trường hợp tham vấn gián tiếp áp dụng đối với doanh nghiệp được xếp hạng từ hạng 1 đến hạng 4; đối với tham vấn trực tiếp, áp dụng đối với doanh nghiệp xếp hạng từ hạng 5 đến hạng 9 (xếp hạng theo quản lý rủi ro); bổ sung thêm các chứng từ, tài liệu liên quan đến việc xác định trị giá.

Về xử lý kết quả tham vấn, dự thảo Thông tư quy định theo hướng trường hợp tham vấn trực tiếp, nếu trị giá kê khai và trị giá hải quan có công chức hải quan xác định có sự chênh lệch thì đề nghị người khai hải quan giải trình, bổ sung, xuất trình tài liệu để chứng minh. Trường hợp đủ cơ sở bác bỏ thì bác bỏ trị giá kê khai; không đủ cơ sở bác bỏ thì chấp nhận trị giá kê khai.

Theo Ban soạn thảo, các trường hợp bác bỏ trị giá kê khai gồm: người khai hải quan áp dụng không đúng phương pháp xác định trị giá hải quan; người khai hải quan không giải trình được sự khác biệt giữa trị giá hải quan do công chức hải quan xác định và trị giá kê khai khi áp dụng cùng phương pháp xác định trị giá; người khai hải quan không thực hiện thủ tục tham vấn; không cung cấp, xuất trình các chứng từ tài liệu hoặc cung cấp hồ sơ không đúng với hàng hóa; không ký Biên bản tham vấn trực tiếp.

Đáng chú ý, dự thảo thông tư lần này bãi bỏ quy định về tham vấn một lần, sử dụng kết quả nhiều lần. Bên cạnh đó quy định cụ thể trị giá hải quan hàng hóa đi mượn. Dự thảo quy định trị giá hải quan của hàng hóa nhập khẩu là hàng đi mượn là toàn bộ trị giá của hàng hóa nhập khẩu tính đến cửa khẩu nhập đầu tiên, bao gồm trị giá của hàng hóa đi mượn và chi phí đưa hàng hóa đi mượn đến cửa khẩu nhập đầu tiên.

Kiểm tra sau thông quan tránh trùng lắp

Theo Ban soạn thảo, các quy định mới về kiểm tra sau thông quan tập trung vào các vấn đề như quy định về thu thập xử lý thông tin; thủ tục tạm dừng kiểm tra sau thông quan; xử lý kết quả kiểm tra; tổ chức hoạt động kiểm tra sau thông quan tránh trùng lắp; đồng thời quy định rõ hơn về địa bàn quản lý và đăng ký tờ khai.

Đối với việc thu thập thông tin, dự thảo đưa ra các quy định phải thực hiện bằng văn bản; lập Biên bản làm việc; lập Biên bản giao nhận. Dự thảo thông tư quy định thủ tục tạm dừng kiểm tra sau thông quan đối với hai trường hợp: tạm dừng khi chưa kiểm tra sau thông quan và tạm dừng trong khi kiểm tra sau thông quan.

Đối với tạm dừng khi chưa kiểm tra sau thông quan, người khai hải quan đang chịu sự kiểm tra, thanh tra, điều tra của cơ quan Hải quan, Thuế, Thanh tra, Kiểm toán nhà nước, Công an; hoặc vì sự kiện bất khả kháng.

Đối với tạm dừng trong khi kiểm tra sau thông quan áp dụng đối với các trường hợp: để thực hiện xác minh, điều tra tại cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; do sự kiện bất khả kháng hoặc có yếu tố khách quan khác làm ảnh hưởng đến thời gian tiến hành kiểm tra; hay người khai hải quan đề nghị tạm dừng để xử lý, khắc phục sự cố gây ra bởi sự kiện bất khả kháng hoặc có yếu tố khách quan khác làm ảnh hưởng đến thời gian tiến hành kiểm tra.

Đối với việc xử lý kết quả kiểm tra sau thông quan, dự thảo thông tư nêu rõ các trường hợp cụ thể trong quá trình xử lý kết quả kiểm tra sau thông quan giúp doanh nghiệp chủ động trong việc phối hợp xử lý kết quả kiểm tra.

Bên cạnh đó, để tránh việc tổ chức hoạt động kiểm tra sau thông quan bị trùng lắp, sẽ có các quy định cụ thể về vấn đề này. Trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm đối với nội dung, vi phạm đã được kiểm tra nhưng chưa có kết luận về dấu hiệu vi phạm, đơn vị phát hiện dấu hiệu vi phạm báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét, quyết định phân công đơn vị kiểm tra theo quy định tại khoản 1 Điều 78 Luật Hải quan. Trường hợp kiểm tra sau thông quan theo quy định tại khoản 2 Điều 78 Luật Hải quan, cơ quan Hải quan không được thực hiện trùng lắp về nội dung và phạm vi đã được kiểm tra sau thông quan tại trụ sở người khai hải quan. Trường hợp kiểm tra sau thông quan theo quy định tại khoản 3 Điều 78 Luật Hải quan, cơ quan Hải quan thực hiện theo kế hoạch kiểm tra sau thông quan hàng năm do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan ban hành.