Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành phát biểu tại hội nghị. Ảnh: T.H

Nhiều ý kiến gợi mở

Hội thảo có sự tham dự của đại diện Dự án tạo thuận lợi thương mại TEP, các doanh nghiệp, hiệp hội, tổ chức đánh giá sự phù hợp tại miền Nam, đại diện các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan và các cục Hải quan tỉnh, thành phố từ Đà Nẵng trở vào.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành đã chia sẻ những nội dung xung quanh Đề án cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hoá nhập khẩu và dự thảo Nghị định nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Tại hội nghị, các ý kiến góp ý của DN đều cho rằng, dự thảo nghị định lần này là có nhiều nội dung cải cách lớn về công tác kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm. Nhiều nội dung mới trong dự thảo tạo thuận lợi rất nhiều cho công tác kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm cho hàng hóa nhập khẩu của doanh nghiệp.

Đánh giá cao tinh thần cầu thị, tiếp thu các ý kiến góp ý để đưa vào dự thảo nghị định của Ban soạn thảo, ông Mai Văn Sủng, Phó Giám đốc Trung tâm Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 (QUATEST 3) cho rằng, bản dự thảo lần này đã khá sát, tuy nhiên ông Sủng cho rằng vẫn còn nhiều nội dung Ban soạn thảo cần nghiên cứu, bổ sung thêm. Chẳng hạn, việc công nhận lẫn nhau giữa chứng nhận chất lượng sản phẩm quốc tế khi hàng hóa nhập khẩu về Việt Nam. Theo ông Sủng, cần làm rõ phạm vi áp dụng là kiểm tra chất lượng và kiểm tra an toàn thực phẩm để bao trùm, tránh hiểu nhầm. Về hoạt động kiểm tra chất lượng, theo xu thế chung, thế giới không còn hoạt động này, nguyên tắc đánh giá sự phù hợp là đánh giá một nơi, nhưng chấp nhận ở nhiều nơi… Tiến tới hoạt động thừa nhận, công nhận kết quả mới là căn cơ tạo thuận lợi thương mại. Hoạt động kiểm tra là của cơ quan nhà nước, hoạt động chứng nhận là của tổ chức đánh giá, chứng nhận.

Bên cạnh đó, một số ý kiến của DN góp ý đề nghị cần làm rõ quy định hàng mẫu, lấy mẫu kiểm tra cần có định lượng và quy định cụ thể để thực hiện cho thống nhất, tránh tình trạng mỗi nơi, mỗi người thực hiện hiểu và làm khác nhau. Đối với nội dung góp ý của DN về hàng mẫu, Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cho rằng, vấn đề định lượng hàng mẫu hiện nay cũng là vấn đề khó với cơ quan Hải quan do các cơ quan quản lý cũng không có quy định cụ thể. Rất mong nhận được những ý kiến gợi mở của DN về vấn đề này.

Đánh giá cao việc cắt giảm nhiều thủ tục về kiểm tra chất lượng và kiểm tra an toàn thực phẩm, tuy nhiên, một số DN cho rằng, vẫn còn những quy định còn rườm rà. Chẳng hạn, việc đăng ký công bố sản phẩm, trước đây đăng ký tại 2 đơn vị, theo dự thảo hiện nay bổ sung thêm một đơn vị (cơ quan Hải quan) là ba đơn vị, doanh nghiệp đề nghị đơn vị tiếp nhận nên giao cho một cơ quan, để tránh chồng chéo.

Băn khoăn sử dụng mã số công bố lần đầu

Tại hội nghị tham vấn lần này, một số ý kiến băn khoăn về việc sử dụng mã số công bố lần đầu. Các DN này cho rằng, sản phẩm của họ nhập khẩu về thực hiện nhiều công đoạn để được cấp mã số đăng lý lần đầu, không muốn DN khác sử dụng vì sợ các DN không đảm bảo được quy cách, chất lượng… ảnh hưởng đến thương hiệu của DN mình.

Ông Mai Văn Sủng, Phó Giám đốc QUATEST 3 phát biểu tại hội nghị. Ảnh: T.H

Giải thích các nội dung trên, Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cho rằng, theo quy định tại dự thảo: "Hàng hoá đã được cấp mã số đăng ký bản công bố hợp chuẩn, mã số đăng ký bản công bố hợp quy, mã số tự công bố sản phẩm được áp dụng phương thức kiểm tra thông thường; Hàng hoá đã được cấp mã số đăng ký bản công bố sản phẩm thì các lần nhập khẩu tiếp theo, các tổ chức, cá nhân được sử dụng mã số đăng ký bản công bố sản phẩm để được miễn kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm". Một số ý kiến, như: Amcham, Erocham và một số DN… không đồng tình vì họ là những nhà nhập khẩu, phân phối độc quyền, họ cho rằng các mã số được công bố là tài sản của họ, họ không chia sẻ thông tin. Nhưng cũng có nhiều công ty nhỏ lẻ nhập khẩu mặt hàng này, cơ quan quản lý không muốn các DN phải thực hiện kiểm tra, công bố thêm một lần nữa. Chính vì thế, các công ty đa quốc gia chia sẻ, mã số đăng ký, với điều kiện các DN sử dụng sau sẽ phải tuân thủ, không dùng mã số đó cho một sản phẩm, hàng hoá khác, vì thuộc hành vi gian lận.

Tuy nhiên, một số ý kiến góp ý của DN băn khoăn về hàng hoá giống hệt. DN cho rằng, khi DN đăng ký cấp mã số, thì trước đó đã có DN đăng ký, nhưng DN không sử dụng mã của DN trước đó, DN có cần phải tạo bộ hồ sơ đăng ký hay không và thực hiện như thế nào. Trước những băn khoăn này, cơ quan Hải quan ghi nhận ý kiến của DN để nghiên cứu thêm.

Kết luận hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành đánh giá cao và ghi nhận các ý kiến góp ý của DN. Các ý kiến góp ý của doanh nghiệp, hiệp hội đã đưa ra nhiều nội dung gợi mở từ phạm vi điều chỉnh đến nội hàm, với mục tiêu đơn giản hoá thủ tục. Nhiều ý kiến đột phá tiếp tục được chỉ ra, Ban soạn thảo nghiêm túc tiếp thu và sẽ sớm ra bản dự thảo mới gửi tới các doanh nghiệp góp ý hoàn chỉnh, với mong muốn hàng hoá nhập khẩu ở Việt Nam đảm bảo an toàn, bảo vệ người tiêu dùng.