Khẩn trương báo cáo kết quả kiểm tra chuyên đề bán bảo hiểm qua ngân hàng của Manulife

100% doanh nghiệp bảo hiểm đã rà soát, chấn chỉnh hoạt động

Sẽ tiếp tục thanh tra việc bán bảo hiểm qua ngân hàng với 10 doanh nghiệp bảo hiểm

Cụ thể, với Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Prudential (Việt Nam) – doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, kết quả thanh tra năm 2021 và các thời kỳ có liên quan cho thấy, Prudential đã triển khai bán bảo hiểm thông qua 7 ngân hàng gồm: VIB, MSB, PVcombank, SeABank, Standard Chartered, Vietbank, United Overseas (UOB), Shinhan Việt Nam. Các đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng không thực hiện đúng quy định trong quá trình triển khai bán bảo hiểm. Prudential (Việt Nam) áp dụng các yếu tố tính phí bảo hiểm không chính xác theo cơ sở kỹ thuật và biểu phí đã được Bộ Tài chính phê chuẩn dẫn đến tính toán không chính xác về số tiền phí bảo hiểm của 112.209 hợp đồng bảo hiểm thuộc sản phẩm bảo hiểm nhân thọ tử kỳ với số tiền giảm dần (Bảo Tín Hưng Gia) khai thác qua Công ty Tài chính TNHH Một thành viên Shinhan Việt Nam.

Cũng là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, năm 2021, Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam triển khai bán bảo hiểm thông qua 2 ngân hàng là ACB và TPBank.

Theo kết quả thanh tra, các quy trình, quy chế do Sun Life ban hành chưa có quy định xử lý kỷ luật đối với cá nhân là nhân viên thuộc đại lý tổ chức là ACB và TPBank. Hơn nữa, Sun Life chưa thực hiện phối hợp, đối soát giữa các bộ phận về thông tin phản ánh, khiếu nại đầy đủ. Việc kiểm tra, xác minh thông tin phục vụ giải quyết khiếu nại chưa đầy đủ theo quy trình…

Về sai phạm của đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng trong quá trình triển khai bán bảo hiểm, có trường hợp Sun Life để người khác ký thay bên mua bảo hiểm hoặc ký thay bên mua bảo hiểm trên hồ sơ yêu cầu bảo hiểm lập qua ứng dụng SunSmart; ký thay bên mua bảo hiểm tại biên nhận bàn giao hợp đồng bảo hiểm…

4 doanh nghiệp bảo hiểm đều có những vi phạm trong quản lý hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng.

Với 2 doanh nghiệp bảo hiểm trong nước, các sai phạm cũng khá tương tự. Với Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ MB Ageas, năm 2021, Công ty này bán bảo hiểm thông qua 2 tổ chức tín dụng là ngân hàng MB và Công ty tài chính TNHH MB Shinsei (Mcredit).

Theo kết quả thanh kiểm tra, các quy trình, quy chế do MB Ageas ban hành chưa có quy định xử lý kỷ luật đối với cá nhân là nhân viên thuộc đại lý tổ chức là ngân hàng MB. Hơn nữa, quy trình quản lý, đánh giá lực lượng bán hàng qua kênh bảo hiểm – ngân hàng chưa có chốt kiểm soát giám sát lại các đầu mục công việc cấp quản lý cần thực hiện, cơ chế giám sát báo cáo chưa được quy định cụ thể, chưa xây dựng các tiêu chí mang tính định lượng liên quan đến công tác quản lý chất lượng nhằm đánh giá mức độ hoàn thành công việc của cấp quản lý. Quy trình tuyển dụng, đào tạo đại lý chưa có bước đối soát với ngân hàng về danh sách nhân viên tham gia đào tạo trước khi tổ chức đào tạo.

Cụ thể về các sai phạm trong quá trình triển khai bán bảo hiểm của đại lý, báo cáo chỉ ra là có những đại lý chưa thực hiện đúng quy định của MB Ageas về: hướng dẫn khách hàng điền thông tin, kê khai hồ sơ; về gặp mặt, giám sát khách hàng ký hồ sơ, tài liệu; để cho người khác sử dụng mã số đại lý của mình hoặc sử dụng mã số đại lý của người khác để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm; sử dụng biên lai thu phí, chậm bàn giao hợp đồng bảo hiểm…

Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ BIDV Metlife trong năm 2021 triển khai bán bảo hiểm thông qua Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV). Năm 2021, doanh thu phí bán bảo hiểm qua BIDV đạt hơn 1.553 tỷ đồng, tương ứng 99,2% tổng doanh thu phí.

Theo kết quả thanh tra, về cơ bản, các quy trình do Công ty ban hành quy định các nội dung liên quan đến hoạt động đại lý bảo hiểm nói chung và đại lý bảo hiểm thuộc kênh phân phối qua BIDV đáp ứng quy định pháp luật. Tuy nhiên, quy trình đào tạo và tư vấn bảo hiểm chưa có quy định cụ thể về phân cấp, ủy quyền về nhiệm vụ, quyền hạn của từng cá nhân, bộ phận và cơ chế phối hợp giữa các cá nhân, các bộ phận trong việc triển khai từng hoạt động theo đúng quy định của Bộ Tài chính.

Các sai phạm của đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng được chỉ ra như: chưa thực hiện đúng quy định về thu thập, kê khai thông tin khách hàng; không tuân thủ quy trình khai thác, tư vấn sản phẩm bảo hiểm theo quy định; không thực hiện đúng quy định về kê khai, hoàn thiện hồ sơ, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra thông tin…

Ngoài các sai phạm liên quan đến quy trình hoạt động, về chi phí hoạt động đại lý liên quan đến việc bán sản phẩm bảo hiểm thông qua ngân hàng, cả 4 công ty bảo hiểm trên đều hạch toán các khoản chi phí liên quan là chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021. Theo Cục Giám sát, quản lý bảo hiểm, cách làm này chưa đúng quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và quy định pháp luật về thuế.

Tổng số tiền 4 doanh nghiệp này hạch toán chưa đúng như sau: Prudential (Việt Nam) là 740,3 tỷ đồng, Sun Life là gần 600,5 tỷ đồng, BIDV Metlife là hơn 174,2 tỷ đồng, MB Ageas là gần 6 tỷ đồng.

Với sai phạm này, Bộ Tài chính đề nghị lãnh đạo 4 công ty bảo hiểm thực hiện hạch toán giảm chi phí nêu trên; đồng thời điều chỉnh hạch toán kế toán, xác định, tính toán lại, kê khai bổ sung thuế thu nhập doanh nghiệp tương ứng, không phân bổ các chi phí do doanh nghiệp bảo hiểm chi trả, hạch toán không đúng theo quy định pháp luật vào các quỹ chủ hợp đồng.

Bộ Tài chính cũng yêu cầu giao Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm tiến hành rà soát các hành vi vi phạm hành chính để tiến hành xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm; giao Tổng cục Thuế chỉ đạo cục thuế các đơn vị có liên quan tiến hành đôn đốc, rà soát việc các công ty bảo hiểm thực hiện kê khai, tuân thủ quy định pháp luật về thuế, hóa đơn đối với các khoản chi nêu tại kết luận thanh tra, qua đó tiến hành xử lý đối với các hành vi vi phạm hành chính thuế, hóa đơn (nếu có) và hướng dẫn, xử lý các trường hợp tương tự.

Cùng với những biện pháp trên, Bộ Tài chính yêu cầu 4 doanh nghiệp bảo hiểm phải tăng cường công tác quản lý, giám sát, chấn chỉnh toàn diện đối với hoạt động bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng.

Trong năm 2023, Bộ Tài chính cho biết, bên cạnh việc khẩn trương hoàn thiện khung khổ pháp lý trong lĩnh vực bảo hiểm, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục thực hiện thanh tra, kiểm tra chuyên đề bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với 10 doanh nghiệp bảo hiểm.