Xin ông cho biết nhận định về thị trường bảo hiểm năm 2023?

- Năm 2023, kinh tế vĩ mô toàn cầu và trong nước vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Những yếu tố không thuận lợi đó đã tác động tới nhiều ngành, lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực bảo hiểm. Mặc dù vậy, với nỗ lực triển khai hàng loạt chính sách của Chính phủ về hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, khôi phục sản xuất, phát triển kinh tế và việc tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực bảo hiểm được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng cho thị trường hồi phục vào những năm tiếp theo.

Cũng trong năm 2023, Bộ Tài chính đã nỗ lực tập trung xây dựng và hoàn thiện thể chế về hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Theo đó, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động kinh doanh bảo hiểm đã có những thay đổi cơ bản nhằm thúc đẩy thị trường bảo hiểm phát triển an toàn, ổn định và bền vững, đảm bảo tối đa quyền lợi của người tham gia bảo hiểm. Đồng thời, các cơ quan quản lý cũng đã đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến về vai trò, ý nghĩa, sự cần thiết của bảo hiểm, pháp luật về kinh doanh bảo hiểm đối với các tổ chức, cá nhân.

Có thể nói, những nỗ lực của các cơ quan quản lý, sự thay đổi của doanh nghiệp bảo hiểm và hỗ trợ của người tham gia bảo hiểm là điều kiện nền tảng để thị trường bảo hiểm nói chung và thị trường bảo hiểm nhân thọ nói riêng hoạt động minh bạch, lành mạnh và bền vững hơn.

Năm 2023 nổi lên những hạn chế của kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance), ông đánh giá như thế nào về những tác động từ các biện pháp chấn chỉnh của cơ quan quản lý cho đến nay?

- Trước những thông tin về tình trạng một số nhân viên ngân hàng “ép” khách hàng mua bảo hiểm khi giao dịch ngân hàng, chúng tôi đã thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt, trong đó tập trung vào việc hoàn thiện cơ chế, chính sách và đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra.

Cùng với Luật Kinh doanh bảo hiểm và Nghị định 46/2023/NĐ-CP, việc ban hành Thông tư 67/2023/TT-BTC đã giúp cơ sở pháp lý điều chỉnh hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng khá toàn diện và phù hợp với tình hình thị trường bảo hiểm trong thời gian vừa qua cũng như đảm bảo phát triển ổn định trong thời gian tới. Các quy định này đã tập trung vào 3 trụ cột chính, gồm: tăng cường tính minh bạch trong cung cấp bảo hiểm qua ngân hàng; đảm bảo quyền chủ động lựa chọn tham gia của khách hàng; tăng cường giám sát và đảm bảo chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đã yêu cầu các doanh nghiệp bảo hiểm tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm đối với các ngân hàng, nghiêm túc tuân thủ quy định tại Luật Kinh doanh bảo hiểm, đặc biệt tuân thủ quy định không được ép buộc các tổ chức, cá nhân mua bảo hiểm dưới mọi hình thức.

Với những giải pháp quyết liệt và kịp thời, các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ đã nghiêm túc thực hiện và rà soát tổng thể quy trình bán hàng, thẩm định, quy trình dịch vụ khách hàng bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật. Trong đó đã nghiêm túc thực hiện quy định về công khai thông tin về hoạt động nghiệp vụ bảo hiểm, đặc biệt là công khai thông tin liên quan tới nội dung khách hàng cần lưu ý đối với từng sản phẩm bảo hiểm theo quy định nhằm hỗ trợ khách hàng hiểu rõ về sản phẩm bảo hiểm đã tham gia; tài liệu giới thiệu sản phẩm bảo hiểm phải thể hiện rõ việc tham gia các sản phẩm bảo hiểm không phải là điều kiện bắt buộc để thực hiện các hoạt động, dịch vụ tài chính của tổ chức tín dụng; tăng cường các biện pháp giám sát chất lượng tư vấn bảo hiểm của nhân viên tổ chức tín dụng…

Hơn nữa, các doanh nghiệp bảo hiểm đã chấn chỉnh công tác thẩm định cấp hợp đồng bảo hiểm; rà soát toàn bộ công tác đào tạo đại lý bảo hiểm đảm bảo tuân thủ đúng quy định của Bộ Tài chính. Các doanh nghiệp bảo hiểm cũng thực hiện giám sát độc lập hoạt động cung cấp thông tin và tư vấn sản phẩm bảo hiểm của nhân viên tổ chức tín dụng, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nội dung ủy quyền tại hợp đồng đại lý của tổ chức tín dụng nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động và bảo vệ quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.

Ông đánh giá như thế nào về những cơ hội và tiềm năng phát triển của thị trường bảo hiểm trong năm 2024 và những năm tiếp theo?

- Theo số liệu thống kê, tại Việt Nam, tỷ lệ doanh thu phí bảo hiểm trên GDP hiện đạt 3%, thấp hơn so với mức trung bình của khối ASEAN là 3,35%, châu Á là 5,37% và thế giới là 6,3%. Đến nay, Việt Nam có khoảng 12% dân số tham gia bảo hiểm nhân thọ. Dự báo, doanh thu phí bảo hiểm bình quân trên GDP đến năm 2025 ước đạt khoảng 3,5%. Với quy mô hiện tại, dù còn đối mặt với nhiều thách thức nhưng thị trường bảo hiểm Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội và tiềm năng phát triển.

Tại Hội nghị Các cơ quan quản lý bảo hiểm ASEAN lần thứ 26 và Hội nghị Hội đồng bảo hiểm ASEAN lần thứ 49 năm 2023 vừa diễn ra tại Việt Nam với chủ đề “Bền vững, toàn diện và kết nối”, các chuyên gia đã đề cập tới tiềm năng của thị trường bảo hiểm Việt Nam nói riêng và khu vực ASEAN nói chung. Cùng với đà phục hồi kinh tế, ASEAN tiếp tục chứng kiến sự phát triển về bảo hiểm khi tốc độ tăng trưởng được duy trì và tổng tài sản bảo hiểm tăng lên với sự gia nhập của các công ty mới trên thị trường. Đây là cơ hội phát triển ngành bảo hiểm và hợp tác chặt chẽ trong khu vực…

Để tiếp tục hỗ trợ thị trường bảo hiểm phát triển an toàn, bền vững, hiệu quả, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tập trung vào những giải pháp nào, thưa ông?

- Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh doanh bảo hiểm theo hướng rõ ràng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp bảo hiểm, bên mua bảo hiểm; cải cách thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý, giám sát của cơ quan quản lý; hướng tới quản lý, giám sát các doanh nghiệp bảo hiểm trên cơ sở rủi ro thông qua việc kiểm tra chỉ tiêu an toàn vốn, phân loại, đánh giá doanh nghiệp, quản trị rủi ro, cập nhật và hoàn thiện hệ thống giám sát và cảnh báo sớm...

Bộ cũng yêu cầu các doanh nghiệp bảo hiểm tăng cường năng lực tài chính, quản lý rủi ro, quản trị doanh nghiệp, chất lượng dịch vụ khách hàng và công khai minh bạch; tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm pháp luật để răn đe, tăng tính tuân thủ của các doanh nghiệp. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan trong việc giám sát hoạt động các đại lý bảo hiểm, đặc biệt là các đại lý bảo hiểm là các ngân hàng để đảm bảo kênh phân phối này phát triển lành mạnh, đúng hướng.

Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về bảo hiểm; đẩy mạnh hợp tác quốc tế và hội nhập trong lĩnh vực bảo hiểm; tăng cường vai trò của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Bảo hiểm đã và đang chứng tỏ vai trò góp phần ổn định kinh tế vĩ mô cũng như góp phần bổ trợ cho các chính sách an sinh xã hội. Để phát triển thị trường bảo hiểm an toàn, lành mạnh và minh bạch, bên cạnh sự nỗ lực và các giải pháp của các cơ quan quản lý, sự phối hợp các bộ, ngành, rất cần sự chung tay của các doanh nghiệp bảo hiểm và toàn thể người dân để bảo hiểm thực sự khẳng định vai trò với nền kinh tế - xã hội.

Xin cảm ơn ông!