Câu trả lời là thông tin. Không còn là dầu mỏ. Dữ liệu thông tin cộng với công nghệ xử lý thông tin ngày càng phát triển đã tạo ra một ngành công nghiệp phát triển nhanh và sinh lợi khổng lồ.

Tờ New York Times mới đây cho biết, 5 công ty có giá trị lớn nhất toàn cầu hiện nay đều là các “đại gia” trong lĩnh vực công nghệ thông tin hoặc sử dụng công nghệ thông tin làm trụ cột cho hoạt động kinh doanh của mình.

Đó là Alphabet (công ty mẹ của Google), Amazon, Apple, Facebook và Microsoft. Chỉ riêng trong quý I/2017, 5 công ty này đã thu về lợi nhuận ròng tới hơn 25 tỷ USD.

Không nghi ngờ gì nữa, cuộc sống hiện đại đang tạo ra lượng thông tin lớn hơn bao giờ hết. Một chiếc xe tự lái tạo ra 100 gigabyte thông tin mỗi giây. Bạn đang xem truyền hình, ngồi trên xe hơi, hoặc đang chạy bộ? Bất kể đang làm gì, ngay lúc này, bạn cũng góp phần vào việc tạo ra thông tin - nguyên liệu cho các công xưởng xử lý dữ liệu, biến dữ liệu thành tài sản giá trị.

Trong khi đó, các công nghệ sử dụng trí tuệ nhân tạo có thể tạo ra vô số giá trị từ việc “chưng cất” dữ liệu. Thu thập, phân tích dữ liệu từ những chiếc xe tự lái do chính mình sản xuất, Tesla có cơ sở để hoàn thiện sản phẩm của mình tốt nhất.

Có lẽ vì vậy mà tuy chỉ mới bán được 25.000 xe trong quý đầu tiên năm 2017, Tesla có giá trị vốn hoá cao hơn cả GM, dù nhà sản xuất ô tô kỳ cựu GM bán được tới 2,3 triệu chiếc xe trong cùng kỳ. Google biết được những gì mọi người tìm kiếm.

Facebook biết được những gì họ chia sẻ, tình cảm vui buồn, giận dữ; thậm chí cả tình trạng tài chính của hàng tỷ người và có thể dự báo khá chính xác về mức độ hấp dẫn của một sản phẩm hoặc dịch vụ, thời điểm mà khách hàng sẵn sàng chi trả để mua hàng, các dịch vụ cần chuẩn bị sẵn sàng để phục vụ một bệnh nhân có nguy cơ cần cấp cứu…

Chính vì thế, công tác quản lý kinh tế nói riêng và quản lý nhà nước nói chung đang đứng trước yêu cầu phải thay đổi. Chẳng hạn, các cơ quan chống độc quyền cũng cần thu thập nhiều dữ liệu hơn khi phân tích động lực thị trường của các doanh nghiệp để phát hiện ra các trường hợp mua thâu tóm nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh. Cũng cần yêu cầu các công ty sở hữu dữ liệu tiết lộ cho người tiêu dùng về những thông tin họ nắm giữ và lợi nhuận kiếm được từ kho dữ liệu đó cũng như những rủi ro có thể gặp phải khi dữ liệu bị rò rỉ không mong muốn.