Chính sách tài khoá có trọng tâm, trọng điểm

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2023 về những ưu tiên trong điều hành chính sách tài khoá, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến thuế, phí và khơi thông các nguồn vốn trên thị trường tài chính cho các doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết, thời gian qua, trước những khó khăn do ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch Covid-19 cũng như những tác động đến từ biến động tình hình kinh tế tài chính thế giới và trong nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, sự điều hành của Chính phủ, chúng ta đã thực hiện được nhiều chính sách tài khóa, tiền tệ hiệu quả, linh hoạt có trọng tâm trọng điểm.

Theo đó, quy mô các chính sách hỗ trợ nền kinh tế trong những năm qua lớn chưa từng có (khoảng 8,3% GDP), cao hơn nhiều so với các nước có nền kinh tế tương đồng với Việt Nam, trong đó, chính sách tài khoá đóng vai trò quan trọng. Cụ thể Chính phủ, Bộ Tài chính đã triển khai nhiều chính sách miễn, giảm, giãn thuế, phí. Chỉ tính riêng 3 năm (từ năm 2021 đến nay), đã miễn giảm, giãn khoảng 530 nghìn tỷ đồng tiền thuế, phí… Trong năm 2023, ước tính các chính sách đã ban hành giảm, giãn thuế, phí hỗ trợ doanh nghiệp và người dân khoảng 233 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã thực hiện nhiều chính sách cải cách hành chính, thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin như sử dụng hoá đơn điện tử, các biện pháp cải cách thủ tục trong lĩnh vực thuế và hải quan. "Đơn cử như trong việc hoàn thuế, Bộ Tài chính triển khai thực hiện khoảng trên 90% các thủ tục thông qua hệ thống điện tử, 80% hồ sơ hoàn thuế đang được phân vào nhóm ‘hoàn trước, kiểm sau’. Đồng thời, thực hiện cải cách tiền lương cho khu vực công, trợ cấp người có công, lương hưu và các chế độ an sinh xã hội khoảng gần 80 nghìn tỷ đồng", Thứ trưởng Võ Thành Hưng chia sẻ.

Đối với thị trường tài chính, Bộ Tài chính đã thực hiện các giải pháp nhằm cải thiện thể chế, điển hình là việc tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP với nhiều quy định mới được sửa đổi, bổ sung liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp nhằm củng cố niềm tin các nhà đầu tư vào thị trường, tạo điều kiện khuyến khích doanh nghiệp phát hành cũng như cùng các nhà đầu tư ngồi lại bàn thảo các giải pháp có thể hoãn nợ và thay đổi các phương thức thanh toán phù hợp. Kể từ khi Nghị định số 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, đến ngày 31/8/2023, có 44 doanh nghiệp đã phát hành với khối lượng là 115,1 nghìn tỷ đồng, (giảm 61% so với cùng kỳ năm 2022).

Đáng chú ý, trong tháng 7 vừa qua, Bộ Tài chính đã thiết lập và đưa vào vận hành Hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Đến ngày 31/8/2023, đã có 46 mã trái phiếu và 8 tổ chức phát hành đăng ký giao dịch; tổng giá trị giao dịch của thị trường đạt khoảng 10,08 nghìn tỷ đồng; tổng khối lượng giao dịch đạt hơn 38,4 triệu trái phiếu; khối lượng giao dịch bình quân đạt hơn 1,2 triệu trái phiếu/ngày. Kênh giao dịch này góp phần tạo sức thanh khoản cho thị trường, tăng tính công khai minh bạch và ổn định thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng, quy mô các chính sách hỗ trợ nền kinh tế trong những năm qua lớn chưa từng có (khoảng 8,3% GDP), cao hơn nhiều so với các nước có nền kinh tế tương đồng với Việt Nam.

Cần tìm điểm cân bằng giữa lãi suất và tỉ giá

Đánh giá về vấn đề điều hành chính sách tiền tệ từ nay đến hết năm và đầu năm 2024, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, chưa bao giờ việc điều hành chính sách tiền tệ khó khăn như thời gian qua. Việc điều hành chính sách tiền tệ của các quốc gia khác trên thế giới đã ảnh hưởng đến việc điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam, nhất là sau 2 năm đại dịch Covid-19.

Do đó, ông Đào Minh Tú cho rằng, việc điều hành chính sách tiền tệ thời gian qua đã rất linh hoạt, thận trọng, chắc chắn, thực hiện các mục tiêu của Quốc hội và Chính phủ, đặc biệt là phối hợp với các chính sách vĩ mô khác để đảm bảo sự cạnh tranh, cũng như sự phát triển của các ngân hàng thương mại (NHTM) và các doanh nghiệp trong nền kinh tế.

Ông Đào Minh Tú cũng cho rằng, điều hành lãi suất là khó nhất trong điều hành kinh tế của lĩnh vực ngân hàng, tiền tệ. Căn cứ theo chỉ đạo của Chính phủ và căn cứ vào tình hình thực tế của nền kinh tế, Phó Thống đốc NHNN cho biết, đã 4 lần giảm lãi suất điều hành, đồng thời tạo dư địa, tạo thanh khoản cho thị trường, cho nền kinh tế, đặc biệt thanh khoản cho các tổ chức tín dụng để tạo dư địa cho các NHTM có giá vốn rẻ để có thể cho vay lãi suất thấp.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh, hạn mức tăng trưởng tín dụng chính là công cụ để điều tiết nền kinh tế và điều tiết chung việc tăng trưởng tín dụng để kiểm soát lạm phát. Năm 2023, NHNN đã nới rất rộng, tạo thông điệp rằng tín dụng sẵn sàng hỗ trợ và mở rộng cho các doanh nghiệp. Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục duy trì quan điểm điều hành như vậy. Do đó, cần phải tìm điểm cân bằng giữa lãi suất và tỉ giá và điều hành chặt chẽ, hợp lý. Đây cũng là thành công của NHNN trong điều hành thời gian qua để giữ tỉ giá và lãi suất để thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát.

Trong lĩnh vực tín dụng, dưới sự chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, NHNN cũng đưa ra nhiều giải pháp, trong đó hạ lãi suất của NHTM; giãn, hoãn cho những khoản nợ, khoản lãi đến hạn mà chưa trả được thì được kéo dài ít nhất 1 năm; cắt bỏ chi phí, rào cản, thủ tục, phí, điều kiện tiếp cận của NHTM. Ngoài ra, NHNN cũng đã ban hành nhiều văn bản, thể chế để tạo điều kiện hơn nữa, giúp thông thoáng cho các NHTM cho vay và ứng dụng công nghệ trong thời gian qua…