Mặc dù tiến độ giải ngân kế hoạch vốn từ tháng 4 năm nay đã được cải thiện, lũy kế 7 tháng tăng so cùng kỳ năm 2017, nhưng về tổng thể tiến độ thực hiện và giải ngân vẫn thấp, nhất là vốn đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia, vốn trái phiếu Chính phủ và vốn nước ngoài. Có 5 bộ, ngành, đơn vị Trung ương và 7 địa phương có tỷ lệ giải ngân cao trên 60% kế hoạch. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bộ, ngành Trung ương và địa phương có số giải ngân thấp. Đáng chú ý, có 11 bộ, ngành Trung ương giải ngân dưới 10%.

Đâu là nguồn cơn khiến quá trình giải ngân vốn vẫn chậm trễ như trên? Lý do được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra là khó khăn trong tổ chức thực hiện dự án; vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng; vướng mắc trong quá trình thẩm định tổng mức đầu tư cũng như thủ tục giải ngân… Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nêu rõ: Có một số địa phương còn lúng túng trong việc thực hiện phân bổ, giải ngân theo quy trình thủ tục của giai đoạn 1 hay thực hiện theo Luật Đầu tư công. Nhiều chuyên gia đánh giá: Nguyên nhân chậm giải ngân vốn đầu tư công do cả chính sách và thực thi, trong đó vấn đề thực thi là yếu tố quan trọng. Bởi, cùng một mặt bằng chính sách nhưng tiến độ giải ngân giữa nhiều bộ, ngành, địa phương chênh lệch rất lớn.

Điều dễ thấy, giải ngân vốn đầu tư công chậm sẽ gây ra nhiều hệ quả, lãng phí lớn. Điển hình là lãng phí từ việc công trình chậm đưa vào sử dụng. Ở tầm vĩ mô, khi có tiền nhưng tốc độ giải ngân lại quá chậm sẽ gây ra tác động tiêu cực đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế của đất nước. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế mạnh mẽ hiện nay, rõ ràng cần thúc đẩy nhanh chóng quá trình giải ngân vốn đầu tư. Một trong những giải pháp khả thi là đẩy mạnh sự phối hợp, tạo ra sức mạnh tổng hợp, thống nhất trong vấn đề quản lý, sử dụng và giải ngân vốn đầu tư công giữa các bộ, ngành và địa phương. Bên cạnh đó, riêng từng bộ phải nghiêm túc xem xét lại vấn đề giải ngân trong lĩnh vực bộ quản lý, cần đi vào chiều sâu quản trị, trong đó có tổ chức, năng lực, trách nhiệm của các ban quản lý dự án, loại bỏ khâu trung gian không cần thiết, tránh tình trạng chồng chéo, không rõ trách nhiệm.